Với vai trò là những nghị sĩ trẻ, đại diện cho các cơ quan lập pháp trên toàn thế giới, tại phiên thảo luận chuyên đề về Đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp, trong khuôn khổ Hội nghị Nghị sĩ trẻ toàn cầu lần thứ 9 đang diễn ra tại Hà Nội, các nghị sĩ đưa ra nhiều kiến nghị quan trọng để chung tay thúc đẩy khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo trên phạm vi toàn cầu.
Đưa khái niệm khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo vào chương trình học
Phát biểu tại Phiên thảo luận, ông Denis Naughten, Nghị sĩ Ireland, đồng thời là Chủ tịch Ủy ban Khoa học và Công nghệ của IPU nhấn mạnh, chúng ta cần khuyến khích tinh thần đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp trong chương trình học. Đồng thời, cũng cần khuyến khích sử dụng khoa học công nghệ…
Chủ tịch Ủy ban Khoa học và Công nghệ của IPU Denis Naughten cho biết, tại Ireland có sáng kiến “trường học xanh”, trong đó thúc đẩy các học sinh trở thành công dân toàn cầu. Hệ thống các chương trình học gắn kết trực tiếp với các lĩnh vực trong đời sống xã hội và gia đình. Khái niệm “khởi nghiệp” được đưa vào chương trình học cho học sinh từ 10 - 12 tuổi với chương trình giáo dục về khởi nghiệp riêng.
Theo ông Denis Naughten, việc đưa khái niệm khởi nghiệp vào chương trình giáo dục dành cho độ tuổi này giúp các em được trang bị những kiến thức cần thiết về định hướng nghề nghiệp, nắm bắt được tinh thần khởi nghiệp, cách vận hành của một công ty khởi nghiệp sáng tạo và có sự háo hức cần thiết đối với lĩnh vực khởi nghiệp sáng tạo.
Bên cạnh khuyến khích tinh thần khởi nghiệp thông qua chương trình học, Ireland còn thiết lập mạng lưới các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, có cơ chế hỗ trợ các sáng kiến công nghệ mới.
Nghị sĩ Ireland nhấn mạnh, không phải ai cũng có khả năng tiếp cận đồng đều với khoa học công nghệ, do đó, một nhóm các nghị sĩ trẻ ở Ireland đã đưa ra sáng kiến nhằm thúc đẩy khả năng tiếp cận công nghệ gọi là “phiếu giảm giá cho đổi mới sáng tạo”.
"Chương trình này hỗ trợ các công ty nghiên cứu các giải pháp kinh doanh trong lĩnh vực công nghệ, đổi mới sáng tạo", Chủ tịch Ủy ban Khoa học và Công nghệ của IPU chia sẻ.
Chia sẻ tại phiên thảo luận chuyên đề về Đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp, ông Nguyễn Thành Trung, Giám đốc điều hành Sky Mavis cho rằng, trong giai đoạn cuộc cách mạng công nghệ 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ, những startup công nghệ như Sky Mavis đang góp phần mở đường và khai phá những lĩnh vực tuy mới mẻ, nhưng thực sự có khả năng thay đổi hầu hết mọi khía cạnh trong cuộc sống.
AI, Blockchain, IoT, Machine learning là những từ khoá được nhắc đến rất nhiều và liên tục gần đây và những công ty khởi nghiệp ở các lĩnh vực này đang được nhân rộng một cách nhanh chóng chỉ trong một thời gian ngắn. Đây sẽ là yếu tố quyết định đến sự tồn tại và phát triển của các công nghệ mới, đối với ông Trung, đó là hệ sinh thái khởi nghiệp.
Theo nhà sáng lập kiêm Giám đốc điều hành Sky Mavis, trong lĩnh vực công nghệ blockchain nói riêng, Việt Nam hoàn toàn có lợi thế và đứng cùng điểm xuất phát với các nước trên thế giới. Việc nắm bắt được thời điểm và tập trung đầu tư hiệu quả vào lĩnh vực mới, sẽ là cơ hội đưa một đất nước đang phát triển lên sánh vai với các cường quốc công nghệ.
Ông Trung khẳng định, điểm cốt lõi có thể tạo nên sức bật lớn cho Việt Nam chuyển mình bứt phá, đó chính là chính sách và khung pháp lý cho công nghệ blockchain, và các doanh nghiệp khởi nghiệp đang hoạt động trong lĩnh vực này.
Công nghệ blockchain và các yếu tố liên quan như tài sản số, nên được định nghĩa và ghi nhận một cách chính thức, làm tiền đề cho việc hợp pháp hóa và ban hành các chính sách liên quan. Bên cạnh đó, cần tuyên truyền đúng đắn qua các phương tiện truyền thông đại chúng: vừa khuyến khích tìm hiểu về công nghệ mới, vừa khuyến cáo về giới hạn và rủi ro.
Ông Nguyễn Thành Trung tin rằng những biện pháp thiết thực của Nhà nước sẽ góp phần mang lại một cái nhìn tích cực và rõ ràng hơn rất nhiều cho lĩnh vực công nghệ mới này.
Cần thiết lập mạng lưới hỗ trợ khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo
Tham luận tại phiên thảo luận, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Xã hội Phạm Trọng Nghĩa cho rằng, đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp đóng vai trò hết sức quan trọng trong bối cảnh hiện nay, là động lực mới cho sự tăng trưởng và phát triển một cách bền vững.
Ông Nghĩa cho biết việc phát triển đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp tại Việt Nam khởi phát mạnh mẽ năm 2016, Quốc hội Việt Nam đã ban hành mới, sửa đổi, bổ sung nhiều Luật như: Luật Chuyển giao công nghệ, Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, Luật Đầu tư, Luật Sở hữu trí tuệ... Thủ tướng Chính phủ ban hành Đề án “Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia đến 2025”.
Đối với hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực công nghệ nông nghiệp và công nghệ thực phẩm ở Việt Nam theo ông Nghĩa đang đi theo xu hướng của thế giới, với nhiều giải pháp, doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, đặc biệt và trong việc khai thác tài nguyên bản địa, nâng cao giá trị sản phẩm nông nghiệp, tạo ra sản phẩm dịch vụ mới.
Với vai trò là những Nghị sĩ trẻ, đại diện cho các cơ quan lập pháp trên toàn thế giới, cùng nhau chung tay để thúc đẩy khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo ở phạm vi toàn cầu, đại biểu Phạm Trọng Nghĩa nêu một số đề xuất.
Trước hết, với vai trò của Quốc hội tiếp tục xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật, tạo khuôn khổ pháp lý thuận lợi cho việc đổi mới sáng tạo, chuyển giao, ứng dụng và phát triển khoa học và công nghệ; hỗ trợ những mô hình đổi mới, sáng tạo, khởi nghiệp...
Đề nghị các thành viên IPU xem xét thiết lập mạng lưới các nghị sĩ trẻ toàn cầu về đổi mới sáng tạo để đồng hành cùng chính phủ các nước hoàn thiện hành lang pháp lý hỗ trợ tốt hơn cho phát triển bền vững thông qua đổi mới sáng tạo.
Hai là, phát triển các sáng kiến, hoạt động, tổ chức có năng lực kết nối, hỗ trợ hoạt động đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp ở phạm vi nhiều quốc gia, khuyến khích, hỗ trợ các dự án, doanh nghiệp thực hành đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp. Từ đó, tạo môi trường đào tạo và thực hành tốt cho nguồn nhân lực tương lai cho khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo vì mục tiêu phát triển bền vững.
Ba là, trung tâm của đổi mới sáng tạo, của khởi nghiệp phải được xác định là con người, là thế hệ trẻ. Các chính sách cần hướng tới thúc đẩy và khuyến khích các hoạt động khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo trong thanh niên, sinh viên.
Chuyên gia về Xã hội dân sự và Thanh niên, Nhóm Quản lý Chính phủ và Xây dựng Hòa bình tại Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) Beniam Gebrezghi cho biết, hiện UNDP đang có một chương trình khởi nghiệp thanh niên lớn nhất khu vực châu Á – Thái Bình Dương với 202 đối tác.
Theo đại diện của UNDP, chương trình này hiện có các đối tác như Tổ chức Lao động Thế giới, hay các định chế tài chính như Ngân hàng Phát triên châu Á… Từ đó thành lập các trung tâm chiến lược tại các quốc gia và tiến hành các dự án mang tính định hướng quốc gia tại một số quốc gia.
Đại diện của UNDP Beniam Gebrezghi nhấn mạnh, các chính sách về đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp có thực sự bao trùm với thanh niên, bao trùm về giới hay những đối tượng dễ bị tổn thương hay không. Để có cơ sở đánh giá những vấn đề này thì mới đây UNDP đã xuất bản sổ tay về bộ công cụ đánh giá chính sách, khuôn khổ pháp luật tạo điều kiện cho thanh niên về 6 lĩnh vực như nhân lực, văn hóa, pháp lý...đồng thời cung cấp bài học kinh nghiệm cho các quốc gia.
Bên cạnh đó, UNDP cũng có nhiều bộ công cụ khác cho start – up, khởi nghiệp sáng tạo để xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo bao trùm và nhấn mạnh sự tham gia của cả cộng đồng trong các nỗ lực này.
