Thời gian qua, làn sóng giáo viên nghỉ việc vẫn tiếp diễn, cùng với đó là thực trạng khó tuyển thêm người mới. Theo thống kê năm học vừa qua, cả nước có hơn 16 nghìn giáo viên bỏ việc, bình quân cứ khoảng 100 giáo viên thì có một người rời khỏi ngành.
Trong phiên chất, đại biểu Nguyễn Thị Tuyết Nga, đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Bình nêu thực trạng, qua giám sát của Ủy ban Văn hóa, Giáo dục cho thấy, mức lương giáo viên, đặc biệt là giáo viên mầm non còn rất thấp, nhưng áp lực công việc rất lớn. Cách đây không lâu, tại buổi đối thoại của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo với một triệu nhà giáo cũng đã có 6.000 câu hỏi gửi tới Bộ trưởng liên quan đến vấn đề này.
Bên cạnh đó, Nghị quyết 29 của Đảng về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo yêu cầu lương nhà giáo được ưu tiên xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp.
Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho biết chủ trương này của Đảng có được cụ thể trong cải cách tiền lương của năm 2024 hay không? Giải pháp về chính sách cho nhà giáo là gì?
Đồng quan điểm, đại biểu Huỳnh Thị Phúc, đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu nêu ý kiến, qua phản ánh của cử tri về việc tiền lương thu nhập và giờ làm việc của giáo viên, đối với giáo viên bậc trung học có cơ cấu theo tiết, theo giờ, còn đối với giáo viên mầm non và bậc tiểu học thì xuyên suốt.
Đặc biệt là giáo viên mầm non phải làm việc xuyên suốt từ sáng tới tối muộn, cường độ làm việc theo cơ chế nặng nhọc, vất vả nhưng tiền lương và thu nhập chưa tương xứng với thời gian và công sức. Qua đó, đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Nội vụ, Chính phủ cần quan tâm hơn nữa đối với giáo viên mầm non.
Còn đại biểu Trần Kim Yến, đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hồ Chí Minh lại quan tâm đặc biệt với tình trạng thiếu giáo viên hiện nay.
Đại biểu bày tỏ, trong tinh giản biên chế, sắp xếp tinh gọn bộ máy để nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động rất cần thiết. Tuy nhiên, tinh giản mang tính chất cào bằng, cơ học đang ảnh hưởng rất nhiều đến ngành giáo dục khi rất nhiều địa phương đang thiếu rất nhiều giáo viên, nhưng việc tuyển dụng giáo viên đang cực kỳ khó khăn. Chưa kể giáo viên nghỉ việc tiếp tục gia tăng do nhiều yếu tố, trong đó có nguyên nhân thu nhập chưa đủ sống.
Mặt khác, đề án vị trí việc làm trong nhà trường không có chức danh giám thị. Đây cũng là một áp lực dành cho nhà trường và giáo viên. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho biết giải pháp giải quyết vấn đề trên.
Trả lời câu hỏi của các đại biểu, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, hiện nay, tổng thu nhập của nhà giáo gồm lương theo bậc chức danh nghề nghiệp và các phụ cấp lương đã có cải thiện hơn so với các ngành nghề khác. Dù vậy, bà Trà thừa nhận, so với tính chất đặc thù lương nhà giáo vẫn còn thấp.
Bà Trà khẳng định, trong thời gian tới khi thực hiện cải cách tiền lương, Bộ Nội vụ sẽ căn cứ theo Nghị quyết 27 về cải cách tiền lương, đặc biệt là quán triệt Nghị quyết 29 của T.Ư. Theo đó, lương nhà giáo được ưu tiên xếp trong thang, bảng lương cao nhất trong hệ thống hành chính sự nghiệp. "Điều này là nhất quán", bà Trà nhấn mạnh.
Về triển khai, Bộ trưởng Nội vụ cho biết, sẽ phối hợp với Bộ GD-ĐT rà soát quy định tiền lương, nhất là tiền lương mới và phụ cấp về dự kiến phụ cấp ưu đãi nghề cao nhất đối với nhà giáo để trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.
Đối với vấn đề tinh giản biên chế, sắp xếp tinh gọn bộ máy khiến tình trạng thiếu giáo viên trầm trọng, Bộ trưởng cho biết, để giải quyết bài toán này cần thống nhất về nhận thức về việc tập trung đồng bộ, quyết liệt giảm số lượng viên chức hưởng lương từ ngân sách nhà nước nhưng vẫn phải bảo đảm số lượng người làm việc trong các đơn vị sự nghiệp từ việc thúc đẩy tự chủ, xã hội hóa.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ nêu rõ, tự chủ là xu thế chung, yêu cầu khách quan, là chủ trương lớn của Đảng. Thời gian qua, thực hiện tự chủ đạt kết quả nhất định, nhưng còn những khó khăn. Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho biết mục tiêu đặt ra là đến 2021 phấn đấu cả nước có 10% đơn vị sự nghiệp tự chủ tài chính và đến năm 2025 có 20% đơn vị sự nghiệp tự chủ hoàn toàn về tài chính và giảm 10% viên chức hưởng lương từ ngân sách.
Thời gian tới, Bộ sẽ chỉ đạo thực hiện tự chủ gắn với chính sách xã hội, an sinh xã hội, phúc lợi xã hội, giải quyết tốt các mối quan hệ lớn trong đó có đổi mới với ổn đinh phát triển. Đặc biệt trên cơ sở xác định dịch vụ sự nghiệp công do Nhà nước giữ vai trò chủ đạo và điều kiện tự chủ của đơn vị, từ đó, đẩy mạnh tự chủ theo từng vùng miền, từng lĩnh vực, bảo đảm theo lộ trình gắn với tiến bộ công bằng xã hội, chăm lo phát triển nhân tố con người, hỗ trợ đối tượng khó khăn chính sách.
Đối với ngành Giáo dục - Đào tạo, cần hoàn thiện hệ thống thể chế, bao gồm rà soát Luật Giáo dục, ban hành Luật Nhà giáo để bảo đảm cơ bản thống nhất về số lượng, chất lượng hoạt động đơn vị sự nghiệp giáo dục. Bên cạnh đó cần sửa đổi quy định về định mức giáo viên và học sinh trên lớp, sửa quy định về thu học phí từ cấp mầm non đến đại học, sắp xếp lại quy mô trường lớp phù hợp với từng địa bàn.../.
