Wifi tiện lợi nhưng tiềm ẩn rủi ro
Ngày nay, Wi-Fi là “cửa ngõ” của ngôi nhà thông minh. Từ đèn, điều hòa, tivi đến camera, loa hay điện thoại…tất cả đều kết nối nhờ sóng không dây. Tuy nhiên, theo ông Ngô Tuấn Anh, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần An ninh mạng SCS, chính sự tiện lợi này lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ.
“Wifi khác mạng dây ở chỗ có thể kết nối từ xa. Bạn chỉ cần ngồi ngoài cửa hay bên kia bức tường vẫn có thể truy cập được. Ưu điểm đó cũng là điểm yếu. Nhiều gia đình không cài đặt bảo mật, chẳng khác nào để cửa nhà mở cả ngày lẫn đêm”, ông Tuấn Anh cảnh báo.
Điều này có nghĩa là chỉ một sơ suất nhỏ khi thiết lập mạng trong gia đình, toàn bộ hệ thống dễ dàng trở thành mục tiêu cho kẻ xấu. Ngay cả khi đã đặt mật khẩu, nếu chỉ dùng những kiểu bảo vệ cũ, mạng vẫn chưa chắc an toàn.
Mật khẩu mạnh vẫn chưa đủ
Không ít người nghĩ rằng chỉ cần đặt mật khẩu thật khó đoán là đủ. Nhưng thực tế, nhiều cách bảo vệ wifi hiện nay vẫn có thể bị tin tặc tìm ra bằng các công cụ.
Ông Tuấn Anh cho biết: “Một số chuẩn bảo vệ không an toàn và hacker có thể dùng phần mềm đặc biệt để dò ra mật khẩu. Vì thế, ngoài việc đặt mật khẩu, người dùng cần bật thêm các chế độ bảo mật mạnh mẽ hơn mà thiết bị đã hỗ trợ sẵn, nhưng thường bị bỏ qua”.
Nói cách khác, mật khẩu phức tạp chỉ là “lớp cửa” đầu tiên. Để an toàn, người dùng nên thường xuyên thay đổi mật khẩu, đồng thời bật chế độ bảo mật nâng cao mà modem wifi trong gia đình có sẵn.
Khi đồ vật quen thuộc thành “gián điệp tại gia”
Không chỉ wifi, những thiết bị quen thuộc như camera giám sát, tivi thông minh hay smartphone cũng có thể bị biến thành “tai mắt” cho kẻ xấu.
“Chúng ta hay nghĩ camera hay tivi chỉ là đồ dùng thông thường. Nhưng thực chất, chúng giống như một chiếc máy tính thu nhỏ. Nếu mạng gia đình bị tấn công, những thiết bị này chẳng khác nào một người lạ ngồi trong nhà, vừa nghe vừa quan sát mọi hoạt động”, ông Tuấn Anh phân tích.
Điều đáng nói là người dùng thường chủ quan, không nhận ra rằng những vật dụng quen thuộc ấy cũng có phần mềm, có lỗ hổng bảo mật và cần được cập nhật thường xuyên.
Thói quen chia sẻ wifi: tiềm ẩn rủi ro
Thói quen chia sẻ mật khẩu wifi cho hàng xóm, bạn bè, thậm chí cả người lạ đi ngang qua nhờ kết nối tạm…thoạt nhìn tưởng chừng vô hại, nhưng thực tế, ngay khi họ đăng nhập, họ đã cùng chung mạng với gia đình bạn.
“Họ hoàn toàn có thể xâm nhập các thiết bị trong nhà, lấy cắp dữ liệu hoặc lợi dụng để lừa đảo”, ông Tuấn Anh cảnh báo.
Giải pháp mà ông Tuấn Anh đưa ra là tách wifi thành hai mạng: một mạng dành cho thiết bị trong nhà, một mạng cho khách. Đồng thời, hãy hạn chế tối đa việc chia sẻ mật khẩu bừa bãi.
Một thách thức lớn là rất khó nhận biết khi mạng wifi bị kẻ lạ xâm nhập. Người dùng thường chỉ thấy mạng chậm hoặc sóng yếu và cho rằng lỗi do nhà cung cấp dịch vụ. Nhưng đó cũng có thể là dấu hiệu mạng đang bị sử dụng trái phép.
Hiện nay, nhiều modem hiện đại có chức năng thông báo khi có thiết bị lạ truy cập. Người dùng có thể kiểm tra danh sách này và khóa ngay những thiết bị không thuộc gia đình.
“Nếu thấy xuất hiện máy lạ, người dùng hoàn toàn có thể chặn lại. Đây là cách đơn giản nhưng hữu hiệu để bảo vệ mạng”, ông Tuấn Anh nhấn mạnh.
An ninh mạng - tiêu chuẩn mới của nhà thông minh
Theo ông Ngô Tuấn Anh, một ngôi nhà chỉ thực sự “thông minh” khi yếu tố an ninh mạng được coi trọng ngang với các tiện ích khác. Đây đang dần trở thành tiêu chuẩn bắt buộc cho các hệ thống nhà thông minh hiện đại.
“Bên cạnh các tính năng điều khiển bằng giọng nói hay trí tuệ nhân tạo, phần bảo mật phải được tích hợp ngay từ đầu. Người dùng nên yêu cầu đơn vị lắp đặt cung cấp giải pháp bảo vệ đi kèm, thay vì coi đó là lựa chọn thêm”.
Giữa vô vàn tiện ích, ngôi nhà thông minh chỉ an toàn khi có các lớp bảo mật vững chắc và quan trọng nhất vẫn là sự tỉnh táo, thói quen cẩn trọng của người dùng.
