Mới đây nhất, 20 trường khối quân đội công bố bỏ hoàn toàn xét tuyển học bạ. Trước đó, Trường ĐH Sư phạm Hà Nội, Trường ĐH Sư phạm Hà Nội, ĐH Thái Nguyên cũng công bố bỏ xét tuyển học bạ độc lập.
Một số vẫn sử dụng phương thức xét tuyển học bạ nhưng giảm chỉ tiêu như Đại học Công thương TP HCM, các trường thuộc Đại học Quốc gia TP HCM. Trong khi đó, nhiều trường xét kết hợp học bạ với các tiêu chí khác như chứng chỉ quốc tế, điểm thi tốt nghiệp THPT, đánh giá năng lực, phỏng vấn.
Nói về việc bỏ xét độc lập điểm học bạ, thay vào đó là xét tuyển kết hợp tiêu chí này với chứng chỉ quốc tế, giải học sinh giỏi, điểm thi đánh giá năng lực, tư duy, TS. Thân Thanh Sơn, Trưởng phòng Đào tạo Trường ĐH Công nghiệp Hà Nội kỳ vọng việc này sẽ phản ánh được toàn diện hơn chất lượng đầu vào thí sinh.
So với các năm trước, điểm học bạ chỉ còn được dùng để sơ tuyển vào Trường ĐH Nha Trang. Theo đó, nhà trường xét điểm 6 học kỳ, tùy theo tổ hợp môn ở từng ngành. Ba phương thức chính để xét tuyển, gồm tuyển thẳng, xét tuyển theo điểm thi tốt nghiệp THPT, xét tuyển theo điểm thi đánh giá năng lực của 2 ĐH quốc gia. TS. Quách Hoài Nam, Phó hiệu trưởng Phụ trách Trường ĐH Nha Trang lý giải, việc sơ tuyển bằng học bạ phù hợp với lứa học sinh theo chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Theo đó, Chương trình giáo dục phổ thông mới cho sinh chọn các môn học ở phổ thông. Trong đó, có môn học thí sinh không học mà cần thiết cho ngành đào tạo thì nhà trường sơ tuyển để nắm được thông tin. Đây là điều kiện đủ để xét tuyển cho các phương thức khác.
Một nguyên nhân nữa khiến trường bỏ xét tuyển học bạ độc lập theo TS. Quách Hoài Nam là điểm học bạ không đảm bảo khách quan và công bằng.
“Mỗi trường phổ thông với các điều kiện vùng miền, kinh tế khác nhau chưa có sự đánh giá thống nhất, chúng tôi nhận thấy sử dụng kết quả học bạ không đảm bảo công bằng cho thí sinh”.
Tình trạng lạm phát điểm học bạ là lý do khiến xét tuyển học bạ độc lập không còn đáng tin cậy. TS. Quách Hoài Nam thẳng thắn, dù chưa có đánh giá tổng thể tương quan giữa các phương thức xét tuyển. Tuy nhiên, trên thực tế một số thí sinh dù có điểm xét tuyển bằng học bạ rất cao nhưng lại có sự chênh lệch lớn với kết quả học tập tại trường ĐH.
“Một số trường hợp có kết quả học bạ cao mà kết quả ĐH lại rất thấp, chứng tỏ dùng phương thức đó chưa đảm bảo độ tin cậy”, ông Nam nói.
Kết quả đối sánh điểm học bạ với điểm thi tốt nghiệp THPT do Vụ Giáo dục đại học, Bộ GD-ĐT công bố tại Hội nghị tuyển sinh ngày 15/3/2024 tại TPHCM cho thấy, năm 2023 có 60% thí sinh đỗ đại học bằng học bạ có tổng điểm thi tốt nghiệp theo tổ hợp ba môn khoảng 20 điểm. Trong khi đó, 60% thí sinh trúng tuyển bằng điểm thi có tổng điểm tổ hợp ba môn hơn 23 điểm. Như vậy, chênh lệch giữa hai nhóm thí sinh này là 3 điểm.
Phân tích kết quả thi tốt nghiệp năm 2024 và kết quả học bạ 6 kỳ theo 5 khối truyền thống với cùng một nhóm thí sinh cho thấy điểm chênh lệch nằm trong vùng từ 1- 1,5 điểm (tùy vào các khoảng trứng tuyển khác nhau).
Vì vậy, nhiều trường phải tăng điều kiện đầu vào ở phương thức xét học bạ, dẫn đến số trúng tuyển giảm.
PGS.TS Phạm Mạnh Hà, giảng viên Trường ĐH Giáo dục, ĐH Quốc gia Hà Nội cho rằng, nhiều trường nhận thấy hình thức xét học bạ không đáp ứng được chuẩn đầu vào của người học. Bên cạnh đó, người học không đáp ứng được yêu cầu trong quá trình học tập dẫn đến không mặn mà nữa. Bắt đầu từ 2024 nhiều trường phổ thông theo thông tư mới bỏ xếp loại học tập, vì thế việc xét học bạ không còn là tiêu chí “cứng nữa. Các trường có thể tham khảo để đánh giá về phẩm chất, năng lực, đạo đức của các em khi xét tuyển.
Kể từ năm 2022 trở về trước, ĐH Bách khoa Hà Nội vẫn dùng điểm học bạ là điều kiện khi xét tuyển bằng điểm thi tốt nghiệp THPT và đánh giá tư duy. Tuy nhiên, 2 năm trở lại đây, nhà trường đã bỏ yêu cầu này.
Còn từ năm 2024, Đại học Kinh tế Quốc dân cũng bỏ phương thức xét tuyển bằng học bạ. Lý do là nhiều năm qua, trường nhận thấy hầu hết học sinh giỏi ở các trường chuyên đều có đủ điều kiện xét tuyển bằng chứng chỉ quốc tế hoặc điểm thi riêng. Vì vậy, bỏ xét học bạ sẽ làm giảm tỉ lệ ảo, vì một thí sinh có thể dùng nhiều phương thức.
Việc giảm xét tuyển học bạ là tín hiệu đáng mừng, cho thấy các trường đặt yêu cầu chất lượng lên thông qua quá trình sàng lọc ban đầu. Điều này giúp cải thiện công bằng trong tuyển sinh.
Tuy vậy, những trường đưa phương án tuyển sinh không sử dụng học bạn thường là trường tốp trên. Những trường khó khăn trong tuyển sinh vẫn sẽ tiếp tục sử dụng phương thức xét tuyển học bạ.
Kết quả tuyển sinh ĐH chính quy năm 2024 cho thấy, xét kết quả học tập THPT (học bạ) vẫn chiếm 27,86%, xếp thứ 2 sau phương thức sử dụng kết quả điểm thi tốt nghiệp THPT (52,18%).
Theo chuyên gia, về lâu dài Bộ GD-ĐT cần có giải pháp để đánh giá kết quả học tập bậc THPT thực chất, giúp tuyển sinh bằng phương thức này đạt hiệu quả tốt hơn./.
