Môn Ngữ văn cũng là môn thi duy nhất trong kỳ thi tốt nghiệp THPT áp dụng hình thức thi tự luận với thời gian 120 phút.
Bước ra khỏi phòng thi, thí sinh Lê Phương Thảo, học sinh trường THPT Việt Đức cho biết, tác phẩm “Vợ Nhặt” của nhà văn Kim Lân được đưa vào đề thi Ngữ văn năm nay.
Đối với phần nghị luận xã hội, Phương Thảo cho biết đề thi yêu cầu thí sinh bày tỏ quan điểm về sự cần thiết của việc cân bằng cảm xúc trong cuộc sống.
Cụ thể nội dung đề như sau:
I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)
Đọc đoạn trích:
Khúc nhạc đầu tiên của mùa hè
Tiếng sấm gõ trên bầu trời thật thấp
Gió từ đất thổi lên rát mặt
Cát bay, lá bay, đá bay
Mưa ròng ròng như triệu ngón tay
Lùa vào trong cổ
Ngỡ như hành quân trở về tuổi nhỏ
Những giọt mưa nhảy múa trước hiên nhà
(…)
Không phải của riêng ai
Cái êm ả lọc từ dữ dội
Mưa ơi mưa cho mặt người trẻ lại
Ai cũng đi qua cơn giông của riêng mình
Những lạch nước hiên nhà bỗng sống lại mông mênh
(Trích Đã qua cơn giông, Anh Ngọc, 30 năm – Thơ Tuyển tập tác phẩm văn học in trên Nhân Dân cuối tuần 1999-2019, NXB Văn học 2019, tr.74-75)
Thực hiện các yêu cầu sau:
Câu 1. Xác định thể thơ của đoạn trích
Câu 2. Chỉ ra những từ ngữ, hình ảnh miêu tả cơn giông mùa hè trong những dòng thơ sau:
Tiếng sấm gõ trên bầu trời thật thấp
Gió từ đất thổi lên rát mặt
Cát bay, lá bay, đá bay
Câu 3. Nêu tác dụng của biện pháp tu từ so sánh được sử dụng trong những dòng thơ sau:
Mưa ròng ròng như triệu ngón tay
Lùa vào trong cổ
Ngỡ như hành quân trở về tuổi nhỏ
Những giọt mưa nhảy múa trước hiên nhà
Câu 4. Từ suy ngẫm của tác giả trong dòng thơ Ai cũng đi qua cơn giông của riêng mình, anh/ chị hãy rút ra bài học về lẽ sống cho bản thân
II. Làm văn (7,0 điểm)
Câu 1 (2,0 điểm)
Từ nội dung trích đoạn ở phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/ chị về sự cần thiết phải cân bằng cảm xúc trong cuộc sống.
Câu 2 (5,0 điểm)
Trong truyện ngắn Vợ nhặt, nhà văn Kim Lân viết:
Ngoài đình bỗng dội lên một hồi trống, dồn dập, vội vã. Đàn quạ trên những cây gạo cao chót vót ngoài bãi chợ hốt hoảng bay vù lên, lượn thành từng đám bay lượn thành từng đám bay vần trên nền trời như những đám mây đen.
Người con dâu khẽ thở dài, thị nói lí nhí trong miệng:
- Trống gì đấy, u nhỉ?
- Trống thúc thuế đấy. Đằng thì nó bắt gồng đay, đằng thì nó bắt đóng thuế. Giời đất này không chắc đã sống qua được đâu các con ạ...- Bà lão ngoảnh vội ra ngoài. Bà lão không dám để con dâu nhìn thấy bà khóc.
Người con dâu có vẻ lạ lắm, thị lầm bầm:
- Ở đây vẫn phải đóng thuế cơ à?
Im lặng một lúc thị lại tiếp:
- Trên mạn Thái Nguyên, Bắc Giang người ta không chịu đóng thuế nữa đâu. Người ta còn phá cả kho thóc của Nhật, chia cho người đói nữa đấy.
Tràng thần mặt ra nghĩ ngợi. Cái mặt to lớn bặm lại, khó đăm đăm. Miếng cám ngậm trong miệng hắn đã bã ra chát xít... Hắn đang nghĩ đến những người phá kho thóc Nhật.
Tràng hỏi vội trong miếng ăn:
- Việt Minh phải không?
- Ừ, sao nhà biết?
Tràng không trả lời. Trong ý nghĩ của hắn vụt hiện ra cảnh những người nghèo đói ầm ầm kéo nhau đi trên đê Sộp. Đằng trước có lá cờ đỏ to lắm.
Hôm ấy hắn láng máng nghe người ta nói họ là Việt Minh đấy. Họ đi cướp thóc đấy. Tràng không hiểu gì sợ quá, kéo vội xe thóc của Liên đoàn tắt cánh động đi lối khác.
À ra họ đi phá kho thóc chia cho người đói. Tự dưng hắn thấy ân hận, tiếc rẻ vẩn vơ, khó hiểu.
Ngoài đình tiếng trống thúc thuế vẫn dồn dập. Mẹ và vợ Tràng đã buông đũa đứng dậy.
Trong óc Tràng vẫn thấy đám người đói và lá cờ đỏ bay phấp phới…
(Ngữ văn 12, Tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam, 2020, tr.32)
Anh/chị hãy phân tích đoạn trích trên; từ đó nhận xét cách nhìn cuộc sống của nhà văn Kim Lân được thể hiện trong đoạn trích.
Theo đề thi minh họa do Bộ GD-ĐT công bố, cấu trúc đề thi văn tốt nghiệp THPT gồm 2 phần: Đọc hiểu (3 điểm) và Làm văn (7 điểm). Trong phần Làm văn, câu Nghị luận Xã hội chiếm 2 điểm, câu Nghị luận văn học chiếm 5 điểm.
Về cấu trúc, đề thi môn Ngữ văn tốt nghiệp THPT Quốc gia năm 2023 sẽ không có thay đổi nhiều và sẽ chủ yếu tập trung vào khối kiến thức lớp 12 với nội dung chia làm 2 phần trong điểm:
- Phần đọc hiểu (3 điểm): Với kiến thức trong phần đọc hiểu, đề thi sẽ bao gồm một đoạn thơ cùng với đó là 4 câu hỏi về nội dung trên.
Hầu hết các câu hỏi đều sẽ được sắp xếp theo thứ tự đầy đủ ở các mức độ từ nhận biết-thông hiểu-vận dụng-vận dụng cao.
- Phần làm văn (7 điểm): Kiến thức ở phần nghị luận xã hội, các bạn học sinh cần phải nắm được các yếu tố cơ bản để đáp ứng việc hoàn thiện một đoạn văn nghị luận hoàn chỉnh.
Nội dung thường sẽ hướng đến đó là những tư tưởng đạo lý, hiện tượng xã hội để thông qua đó các bạn có thể nêu ra được nguyên nhân, thực trạng sau đó đưa ra luận điểm rồi kết hợp với các dẫn chứng, đốc kết được các giải pháp và từ đó rút kinh nghiệm dành cho bản thân.
Bên cạnh đó, khi làm thì đoạn văn của các thí sinh cũng nên đảm bảo được số lượng chữ được quy định. (theo đề minh họa là khoảng 200 chữ).
Kiến thức phần nghị luận văn học (5 điểm), nội dung mà các bạn cần phải nắm đó là nghệ thuật và ý nghĩa của tác phẩm. Thông thường, đề thi ngữ văn sẽ yêu cầu cảm nhận về một đoạn trích dẫn lấy từ một tác phẩm bất kỳ.
Qua đó, các học sinh tham gia kỳ thi tốt nghiệp THPT Quốc gia 2023 sẽ lập luận phân tích và đưa ra nhận xét về chính nội dung được đưa ra.
Chiều nay (28/6), các thí sinh tiếp tục làm bài thi môn Toán với thời gian làm bài 90 phút, bắt đầu từ 14 giờ 30.
