Tham nhũng, tiêu cực ở một số lĩnh vực còn nghiêm trọng, phức tạp

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 8, sáng nay (26/11), thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong trình bày Báo cáo về công tác phòng, chống tham nhũng năm 2024.

Báo cáo của Chính phủ khẳng định, công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực thường xuyên được lãnh đạo Đảng, Nhà nước quan tâm chỉ đạo; các cơ quan có chức năng phòng chống tham nhũng, tiêu cực đã tổ chức thực hiện quyết liệt, đồng bộ nhiều giải pháp, với quyết tâm chính trị rất cao, đạt nhiều kết quả quan trọng.

Qua công tác thanh tra đã phát hiện nhiều hành vi vi phạm, kiến nghị xử lý hành chính 7.629 tập thể và 8.714 cá nhân; chuyển cơ quan điều tra xử lý theo thẩm quyền 372 vụ việc. Qua giải quyết khiếu nại, tố cáo đã kiến nghị xử lý 392 người; chuyển cơ quan điều tra xử lý theo thẩm quyền 25 vụ việc.

Kiểm toán Nhà nước đã kiến nghị xử lý tài chính trên 48.670 tỷ đồng.

Việc phát hiện và xử lý hành vi tham nhũng, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho biết cơ quan điều tra đã thụ lý điều tra 1.538 vụ án, với 3.897 bị can phạm tội về tham nhũng. Đồng thời đề nghị truy tố 856 vụ án với 2.686 bị can.

Tổng số việc phải thi hành án hình sự về tham nhũng, kinh tế là 12.877 việc, có điều kiện thi hành 10.944 việc, đã thi hành xong 9.211 việc.

Mặc dù đạt được nhiều kết quả quan trọng, tuy nhiên Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho rằng, một số biện pháp phòng ngừa tham nhũng chưa được triển khai thực hiện toàn diện; Tình trạng đùn đẩy, né tránh, sợ trách nhiệm, không dám làm chậm được khắc phục; Việc truy bắt đối tượng bỏ trốn ra nước ngoài còn gặp nhiều khó khăn; Giá trị tài sản phải thu hồi trong các vụ án tham nhũng, tiêu cực còn tồn đọng lớn.

Bên cạnh sẽ đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm toán tập trung vào những lĩnh vực dễ phát sinh tham nhũng, tiêu cực, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho biết, năm 2025 sẽ đẩy nhanh tiến độ xác minh, điều tra, truy tố, xét xử các vụ án, vụ việc tham nhũng, tiêu cực nghiêm trọng, phức tạp, dư luận xã hội quan tâm.

Giải quyết kịp thời các tố cáo, kiến nghị, phản ánh về tham nhũng, tiêu cực liên quan đến nhân sự đại hội đảng bộ các cấp.

Tham nhũng, tiêu cực một số lĩnh vực còn nghiêm trọng, diễn biến phức tạp

Báo cáo thẩm tra Báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tham nhũng năm 2024 do Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga trình bày đã khẳng định công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực ngày càng hiệu quả, quyết liệt; góp phần quan trọng làm trong sạch bộ máy, siết chặt kỷ luật, kỷ cương, thúc đẩy phát triển KT-XH của đất nước.

Tuy nhiên, đối với việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa tham nhũng, việc kiểm soát tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn còn hạn chế; còn nhiều trường hợp sau khi cơ quan điều tra khám xét thì mới phát hiện khối tài sản lớn không kê khai, không rõ nguồn gốc.

Tình trạng nhũng nhiễu, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp vẫn chưa được khắc phục triệt để; tình trạng né tránh, đùn đẩy trách nhiệm trong thực thi công vụ vẫn diễn ra.

Mặc dù năm 2024, công tác thanh tra, kiểm toán có nhiều chuyển biến tích cực nhưng theo bà Lê Thị Nga, còn trường hợp cán bộ thanh tra lợi dụng chức vụ, quyền hạn để làm trái công vụ, không thực hiện đúng trình tự, thủ tục thanh tra, kết luận thanh tra... gây hậu quả nghiêm trọng, bị xử lý hình sự.

Đánh giá tình hình tham nhũng, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội tán thành với Báo cáo của Chính phủ khi trong năm 2024, công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực tiếp tục được đẩy mạnh, quyết liệt và hiệu quả hơn cả ở Trung ương và địa phương...

Tuy nhiên, tình trạng tham nhũng, tiêu cực trên một số lĩnh vực vẫn còn nghiêm trọng, diễn biến phức tạp, nổi lên là các sai phạm lớn ở một số lĩnh vực như: quy hoạch, xây dựng, năng lượng, đấu thầu, quản lý tài sản công, quản lý, sử dụng đất đai, khai thác tài nguyên, khoáng sản... Tình trạng nhũng nhiễu, tiêu cực trong khu vực hành chính, dịch vụ công vẫn còn diễn ra.

"Những sai phạm về tham nhũng, tiêu cực thời gian qua cho thấy có sự buông lỏng quản lý, thiếu trách nhiệm của nhiều tập thể, cá nhân, nhất là người đứng đầu trong công tác quản lý nhà nước trong một số lĩnh vực", Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga nói.

Bên cạnh đó, bà Lê Thị Nga đánh giá, công tác kiểm tra, giám sát việc thực thi quyền lực của người có chức vụ, quyền hạn chưa được quan tâm đúng mức. Việc khắc phục tình trạng cán bộ, công chức, viên chức đùn đẩy, né tránh trách nhiệm, hạn chế về năng lực, sợ sai không dám làm còn chậm.

Nhiều tồn tại, hạn chế trong công tác phòng chống tham nhũng là thực trạng đã được nhận diện rõ từ nhiều năm qua nhưng đến nay vẫn chưa có giải pháp khắc phục hiệu quả.

Ủy ban Tư pháp của Quốc hội đã đề nghị Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Kiểm toán Nhà nước đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa tham nhũng, kiểm soát tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn; ngăn chặn có hiệu quả tình trạng nhũng nhiễu, tiêu cực, “tham nhũng vặt”, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp.

Nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả công tác phát hiện, xử lý tội phạm về tham nhũng, thu hồi tài sản tham nhũng; tiếp tục vận động đầu thú, truy bắt các đối tượng bỏ trốn ra nước ngoài; tập trung chỉ đạo khắc phục những bất cập trong công tác giám định, định giá tài sản...