Trong ba Dự án Luật được thảo luận tại tổ sáng 4/11, Dự án Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú được nhiều đại biểu quan tâm, góp ý về những quy định liên quan đến quyền của người bị tạm giữ, tạm giam.
Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú liên quan đến quyền con người, quyền công dân. Theo các đại biểu, Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam hiện hành có một số quy định không phù hợp với thực tiễn. Do đó, việc ban hành Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú để thay thế Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam là rất cần thiết.
Đại biểu Trần Thị Thu Phước, Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ngãi đánh giá Luật thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú đã lần đầu tiên luật hóa toàn diện việc thi hành cấm đi khỏi nơi cư trú. Trong đó, giao nhiệm vụ quản lý, theo dõi trực tiếp cho UBND cấp xã và trưởng công an xã. Điều này cũng góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả của biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú, giảm áp lực hệ thống trại tạm giam, tạm giữ, đồng thời đảm bảo tốt hơn quyền con người, cho phép bị can, bị cáo duy trì cuộc sống bình thường trong khi chờ giải quyết vụ việc, vụ án.
Tuy nhiên, đại biểu Quốc hội Trương Xuân Cừ (Đoàn Hà Nội) cho rằng thời hạn, trình tự tạm giữ, tạm giam, quyền tiếp xúc với luật sư và bảo đảm quyền của công dân hiện nay vẫn còn bất cập - nhất là trong bối cảnh cuộc cách mạng chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ. Vì vậy, việc thay đổi mô hình quản lý, cắt giảm các bước trung gian và ứng dụng công nghệ thông minh để giám sát tạm giam, tạm giữ là điều rất cần thiết.
Theo đó, để quản lý người bị cấm rời khỏi nơi cư trú cần áp dụng các biện pháp giám sát bằng công nghệ cao, thay cho biện pháp tạm giam truyền thống. Việc này vừa đảm bảo hiệu quả quản lý, vừa tôn trọng quyền con người theo đúng chuẩn mực quốc tế.
Đại biểu Trương Xuân Cừ nhấn mạnh, việc tạm giam, tạm giữ không làm mất quyền công dân, vì thế việc đảm bảo quyền gặp thân nhân, tiếp xúc luật sư, được khám chữa bệnh… phải được quy định cụ thể, rõ ràng. Luật cần quy định chặt chẽ hơn về thời gian tạm giam, tạm giữ, tránh việc kéo dài quá mức, gây ảnh hưởng đến quyền lợi của công dân.
Đánh giá cao dự thảo Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú, tuy nhiên, đại biểu Đoàn Thị Lê An, Đoàn ĐBQH tỉnh Cao Bằng cho rằng quy định về quyền, chế độ cho người bị tạm giữ, tạm giam chưa đủ rõ.
"Khoản 1 Điều 28 quy định ngoài tiêu chuẩn ăn theo quy định, người bị tạm giữ, người bị tạm giam được sử dụng tiền gửi lưu ký để ăn thêm. Tuy nhiên luật cũng cần quy định cụ thể việc sử dụng tiền lưu ký để ăn thêm số tiền là bao nhiêu, số lần được sử dụng tiền lưu ký để ăn thêm là bao nhiêu lần trong thời hạn tạm giữ tạm giam." - Đại biểu Đoàn Thị Lê An kiến nghị.
Đại biểu Phạm Văn Hòa, Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp cũng chỉ ra một số quy định còn chưa rõ ràng, chi tiết trong việc "cấm đi khỏi nơi cư trú".
"Người bị cấm đi khỏi nơi cư trú là trên địa bàn hay trên địa bàn nào? Trên địa phương là xã, phường hay trong địa bàn tỉnh? Đề nghị có quy định rành mạnh, rõ ràng, cụ thể về vấn đề này." - Đại biểu Phạm Văn Hòa đề xuất.
Ngược lại, một số nội dung liên quan đến quyền của người bị tạm giữ, tạm giam lại quy định quá chi tiết. Theo đại biểu Lê Xuân Thân, Đoàn ĐBQH tỉnh Khánh Hòa, điều này sẽ khiến Luật không theo kịp sự thay đổi của xã hội. Vì thế để Dự thảo Luật đi vào cuộc sống, tránh việc phải sửa đổi nhiều lần, đại biểu Lê Xuân Thân kiến nghị: "Đối với Luật thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú, những điều đưa vào luật là cấm, là hạn chế, còn những việc không liên quan đến việc hạn chế, quyền và nghĩa vụ của công dân, quyền của con người... giao toàn bộ Chính phủ quy định theo chế độ chính sách bảo đảm quyền của những người bị tạm giữ, tạm giam."
Luật tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú liên quan trực tiếp đến quyền con người và quyền công dân. Để đảm bảo khi ban hành Luật đi vào cuộc sống, trong những ngày tới, Quốc hội tiếp tục xem xét, tiếp thu ý kiến của các đại biểu khi thông qua.
