Những năm qua, công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin luôn được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và được triển khai đồng bộ, toàn diện, có chiều sâu. Trong đó, công tác rà soát, hoàn thiện hồ sơ, danh sách liệt sĩ; xác minh, kết luận địa bàn, lập bản đồ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ được xác định là giải pháp quan trọng.

Theo báo cáo của Văn phòng Ban chỉ đạo 515 quốc gia, đến nay toàn quốc đã rà soát được 920.601 hồ sơ danh sách liệt sĩ thuộc đơn vị, địa phương quản lý; trong đó 797.251 hồ sơ, danh sách liệt sĩ có thông tin nơi an táng ban đầu; phân tách và chuyển giao danh sách liệt sĩ theo quê quán, địa bàn nơi hy sinh, nơi an táng ban đầu đến Bộ chỉ huy quân sự các tỉnh, thành phố để tổng hợp, phục vụ xác minh, kết luận địa bàn và thống nhất quản lý. Bộ Quốc phòng đã chuyển giao hơn 843.000 bản ghi về liệt sĩ; Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã chuyển giao gần 1.200.000 bản ghi về liệt sĩ, hơn 300.000 bản ghi về mộ liệt sĩ cho Bộ Thông tin và Truyền thông để xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về liệt sĩ.

Bộ Quốc phòng cũng đã hoàn thành phần mềm quản lý cơ sở dữ liệu bản đồ tìm kiếm quy tập hài cốt liệt sĩ, cài đặt xong trên máy chủ của Cục Chính sách, nhận bàn giao và tích hợp dữ liệu kết luận địa bàn, sản phẩm bản đồ đợt 1 lên phần mềm. 63/63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã cơ bản hoàn thành kết luận địa bàn ở 3 cấp (xã, huyện, tỉnh), một số địa phương đã hoàn thiện sản phẩm bản đồ tìm kiếm quy tập; 14/63 tỉnh đã bàn giao sản phẩm bản đồ đợt 1 cho Cục bản đồ, Bộ Tổng tham mưu.

Từ kết quả công tác rà soát, hoàn thiện hồ sơ, danh sách liệt sĩ, kết luận địa bàn, lập bản đồ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ, nhiều địa phương, đơn vị phía Nam đã tổ chức tìm kiếm quy tập hài cốt liệt sĩ đạt hiệu quả. Toàn quốc đã tìm kiếm, quy tập được 4.016 hài cốt liệt sĩ (trong đó, khu vực phía Nam: 2.704 hài cốt liệt sĩ; Quân khu 5: 984 hài cốt liệt sĩ: Quân khu 7: 590 hài cốt liệt sĩ; Quân khu 9: 1.104 hài cốt liệt sĩ; Quân đoàn 3: 26 hài cốt liệt sĩ); nhiều điểm mộ, khu mộ đã được tìm thấy, mà trước đó đã tổ chức tìm kiếm nhiều lần chưa tìm thấy được.

Tuy nhiên, quá trình triển khai thực hiện công tác rà soát, hoàn thiện hồ sơ, danh sách liệt sĩ; xác minh, kết luận địa bàn, lập bản đồ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ gặp không ít khó khăn, do chiến tranh lùi xa, thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ ngày càng ít, độ chính xác không cao; nhân chứng ngày càng giảm, địa giới hành chính thay đổi nhiều; nhiều đơn vị giải thể, sáp nhập, chia tách; địa hình thay đổi; ảnh hưởng của dịch Covid-19 dẫn đến gián đoạn trong thực hiện nhiệm vụ…

Số lượng hài cốt liệt sĩ cần tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính còn nhiều (còn khoảng hơn 200.000 hồ sơ liệt sĩ) đặt ra yêu cầu cao đối với công tác rà soát, hoàn thiện hồ sơ, danh sách liệt sĩ; xác minh, kết luận địa bàn, lập bản đồ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ.

Tại hội nghị rút kinh nghiệm rà soát, hoàn thiện hồ sơ, danh sách liệt sỹ, xác minh, kết luận địa bàn, lập bản đồ tìm kiếm quy tập hài cốt liệt sỹ khu vực phía Nam, thực tế triển khai tại các địa phương cũng đã cho thấy kết quả rà soát, hoàn thiện hồ sơ, danh sách liệt sĩ mới chỉ dừng lại ở hồ sơ, danh sách liệt sĩ hiện đang quản lý, lưu trữ; chưa có biện pháp phối hợp với các địa phương xác minh, bổ sung thông tin, danh sách liệt sĩ. Một số địa phương (cấp thôn, xã) tổ chức kết luận địa bàn, lập bản đồ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ theo thông tin quản lý của ngành lao động - thương binh và xã hội (có địa phương xác minh, kết luận số liệt sĩ là dân chính đảng do ngành LĐTBXH quản lý); công tác tiếp nhận, bàn giao danh sách liệt sĩ còn giản đơn, chưa chặt chẽ; công tác lưu trữ hồ sơ, tài liệu, đặc biệt là "tài liệu số" chưa khoa học, dễ nhầm lẫn, thất lạc gây khó khăn cho công tác quản lý, bàn giao, kiểm tra, kế thừa.

Thời gian tới, để đạt được mục tiêu đến hết năm 2025 các đơn vị, địa phương hoàn thành cơ bản nội dung rà soát hoàn thiện hồ sơ, danh sách liệt sĩ, xác minh, kết luận địa bàn; lập bản đồ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ đảm bảo chất lượng, hiệu quả đáp ứng yêu cầu bàn giao, cập nhật vào phần mềm, theo thượng tướng Võ Minh Lương, thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Phó trưởng Ban chỉ đạo 515 quốc gia, bên cạnh việc tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy Đảng, vai trò trách nhiệm của Ban Chỉ đạo 515 các cấp, cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo 515; các cơ quan, ban ngành đoàn thể ở địa phương; đội ngũ cán bộ, nhân viên trực tiếp thực hiện nhiệm vụ thì cũng cần đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền; phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị; các tổ chức, cá nhân, các tầng lớp nhân dân, nhất là các cựu chiến binh, trong việc cung cấp thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ để phục vụ công tác rà soát, hoàn thiện hồ sơ, danh sách liệt sĩ; lập bản đồ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ. Đồng thời, ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động rà soát, hoàn thiện danh sách liệt sĩ như: Bổ sung thông tin, cập nhật hồ sơ, danh sách liệt sĩ vào phần mềm máy tính; khử trùng, chuẩn hóa thông tin về liệt sĩ; phân tách chuyển giao theo địa bàn nơi hy sinh, an táng ban đầu cho các đơn vị, địa phương; kết luận địa bàn, lập bản đồ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ vào phần mềm quản lý hệ thống cơ sở dữ liệu bản đồ và thông tin tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ.

Đến nay, toàn quốc đã rà soát được 920.601 hồ sơ danh sách liệt sĩ thuộc đơn vị, địa phương quản lý (bộ đội: 694.169; dân quân, du kích, thanh niên xung phong, Công an, lực lượng dân chính đảng: 226.432). 100% xã, huyện, tỉnh đã kết luận địa bàn; 14/63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương bàn giao dữ liệu kết luận địa bàn, sản phẩm bản đồ về Cục bản đồ, Bộ Tổng tham mưu để tích hợp vào phần mềm. Trong đó các tỉnh khu vực phía Nam, gồm: Bến Tre, An Giang, Đồng Tháp/Quân khu 9; tỉnh Phú Yên/Quân khu 5 đã có công văn đề nghị Văn phòng Ban chỉ đạo quốc gia 515 và Cục Bản đồ đến nghiệm thu, tiếp nhận sản phẩm bản đồ đợt 1.