Ông Ngọc Nam Thành, Ban Giám sát công ty đại chúng - Ủy ban Chứng khoán Nhà nước trao đổi về quy định khung pháp lý cho doanh nghiệp FDI niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam:
Theo thống kê, toàn thị trường chứng khoán Việt Nam hiện có khoảng 10 doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) niêm yết với 6 doanh nghiệp trên sàn HoSE, 1 doanh nghiệp trên sàn HNX và 3 doanh nghiệp trên sàn UPCoM. Nghị định 38/2003 từng mở đường cho doanh nghiệp FDI lên sàn, giúp giai đoạn 2003 - 2008 trở thành cao điểm với 10 doanh nghiệp chuyển đổi từ TNHH sang cổ phần để niêm yết. Tuy nhiên, kể từ năm 2017, đến nay chưa có thêm doanh nghiệp FDI nào mới niêm yết.
Ông Ngọc Nam Thành, chuyên viên Ban Giám sát công ty đại chúng - Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) cho biết, mới đây, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chứng khoán 2019 (Luật số 56/2024/QH15) và Nghị định 245/2025 hướng dẫn thi hành luật đã bổ sung các quy định liên quan tới niêm yết, đăng ký giao dịch của doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, tạo khung pháp lý cụ thể cho phép doanh nghiệp FDI niêm yết trên thị trường chứng khoán.
Theo quy định pháp luật về chứng khoán, trừ các doanh nghiệp cổ phần hóa, các doanh nghiệp FDI khác trước khi niêm yết, đăng ký giao dịch cần phải được đại chúng hóa. Theo đó, có 2 hình thức để thực hiện:
- Thứ nhất, thông qua hình thức IPO. Với trường hợp này, doanh nghiệp có thể nộp hồ sơ đăng ký niêm yết đồng thời với chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng hoặc thực hiện IPO sau đó nộp hồ sơ đăng ký giao dịch,
- Hình thức đại chúng hóa thứ 2 là đăng ký công ty đại chúng. Doanh nghiệp khi đã đáp ứng các điều kiện tại Điều 32 Luật Chứng khoán 2019 được sửa đổi, bổ sung bởi Luật số 56/2024/QH15 có thể nộp hồ sơ đăng ký công ty đại chúng với UBCKNN. Trình tự, thủ tục và hồ sơ chi tiết liên quan đến việc đăng ký công ty đại chúng được quy định cụ thể tại Thông tư số 19/2025/TT-BTC quy định việc đăng ký công ty đại chúng, hủy tư cách công ty đại chúng, báo cáo về vốn điều lệ đã góp được kiểm toán.
Sau khi được UBCKNN chấp thuận hồ sơ đăng ký công ty đại chúng, doanh nghiệp sẽ đăng ký cổ phiếu với Tcty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSDC) và nộp hồ sơ đăng ký giao dịch tại sàn UPCoM. Sau khi đăng ký giao dịch 2 năm trên sàn Upcom, doanh nghiệp có thể tiếp tục nộp hồ sơ niêm yết với các Sở giao dịch chứng khoán.
Đối với việc đăng ký công ty đại chúng, trong vòng 15 ngày kể từ khi hồ sơ đầy đủ hợp lệ, UBCKNN sẽ có xác nhận hoàn tất việc đăng ký công ty đại chúng. Sau khi được xác nhận hoàn tất, công ty đại chúng phải thực hiện đăng ký cổ phiếu tại VSDC và đăng ký giao dịch trên sàn Upcom trong vòng 30 ngày. Trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ đầy đủ và hợp lệ, SGDCK sẽ có quyết định chấp thuận đăng ký giao dịch.
Đối với hình thức IPO, UBCKNN sẽ cấp Giấy chứng nhận chào bán chứng khoán ra công chúng trong vòng 30 ngày kể từ khi hồ sơ đầy đủ hợp lệ. Tuy nhiên, với việc quy định về IPO gắn liền với niêm yết được ra đời, thời gian giữa lúc công ty nộp hồ sơ IPO và được niêm yết dự kiến sẽ rút ngắn đi đáng kể.
Trong bối cảnh thị trường đang khát nguồn hàng hóa chất lượng, khối doanh nghiệp FDI với tiềm lực tài chính, quản trị và thương hiệu tốt... sẽ là nguồn cung ứng tiềm năng, bổ sung cho thị trường chứng khoán, vừa giúp đa dạng hóa sản phẩm, vừa tạo sức hút lớn hơn đối với nhà đầu tư./.
