Mời nghe cuộc trao đổi giữa phóng viên VOV2 với luật sư Đinh Thị Chúc, Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội:

Thời gian qua, vi phạm pháp luật trên thị trường chứng khoán ở nước ta diễn ra ngày càng tinh vi, phức tạp. Cơ quan chức năng liên tục phát hiện và xử lý được nhiều vụ án liên quan đến hành vi thao túng thị trường. Chỉ tính riêng trong năm 2024, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước ban hành gần 1.500 quyết định, trong đó có hàng trăm quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực và thị trường chứng khoán.

Trong tháng 5, Ủy ban chứng khoán Nhà nước xử phạt vi phạm hành chính đối với 4 cá nhân gồm ông Mai Hữu Phúc, bà Võ Như Thảo, bà Đỗ Thủy Tiên và ông Trần Minh Hoàng do sử dụng 26 tài khoản đứng tên 15 nhà đầu tư để liên tục mua bán, thao túng cổ phiếu PSH của Công ty cổ phần Thương mại đầu tư dầu khí Nam Sông Hậu (NSH Petro). 4 cá nhân này bị xử phạt hành chính 1,5 tỷ đồng mỗi người và bị cấm giao dịch chứng khoán từ 2-3 năm. Riêng ông Trần Minh Hoàng bị tước quyền sử dụng chứng chỉ hành nghề chứng khoán trong thời hạn 21 tháng. Ngoài ra, Ủy ban chứng khoán Nhà nước cũng xử phạt vi phạm hành chính 13/15 cá nhân cho mượn tài khoản để giao dịch chứng khoán dẫn đến hành vi thao túng thị trường chứng khoán trong vụ việc này.

Trước đó vào tháng 4/2024, Ủy ban chứng khoán Nhà nước cũng xử phạt ông Giang Tuấn Anh về hành vi thao túng giá cổ phiếu DST của Công ty cổ phần Đầu tư Sao Thăng Long. Trong giai đoạn 24/2/2020-1/10/2020, ông Giang Tuấn Anh đã sử dụng một tài khoản chứng khoán của bản thân và 22 tài khoản chứng khoán của nhà đầu tư khác để giao dịch cổ phiếu DST với mục đích tạo thanh khoản và cung cầu giả tạo, thao túng giá cổ phiếu. Ông Giang Tuấn Anh bị xử phạt hành chính số tiền 575 triệu đồng.

Luật sư Đinh Thị Chúc, Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội cho biết, theo quy định Luật chứng khoán 2019 và Luật số 56/2024/QH25 ngày 29/11/2024 thì thao túng thị trường chứng khoán là việc thực hiện một trong các hành vi sau đây:

a) Sử dụng một hoặc nhiều tài khoản giao dịch của mình hoặc của người khác hoặc thông đồng liên tục mua, bán chứng khoán nhằm tạo ra cung, cầu giả tạo;

b) Đặt lệnh mua và bán cùng loại chứng khoán trong cùng ngày giao dịch hoặc thông đồng với nhau giao dịch mua, bán chứng khoán mà không dẫn đến chuyển nhượng thực sự quyền sở hữu hoặc quyền sở hữu chỉ luân chuyển giữa các thành viên trong nhóm nhằm tạo giá chứng khoán, cung cầu giả tạo;

c) Liên tục mua hoặc bán chứng khoán với khối lượng chi phối vào thời điểm mở cửa hoặc đóng cửa thị trường nhằm thao túng giá chứng khoán;

d) Giao dịch chứng khoán bằng hình thức cấu kết, lôi kéo người khác liên tục đặt lệnh mua, bán chứng khoán gây ảnh hưởng lớn đến cung cầu và giá chứng khoán, thao túng giá chứng khoán;

đ) Đưa ra ý kiến một cách trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua phương tiện thông tin đại chúng về một loại chứng khoán, về tổ chức phát hành chứng khoán nhằm tạo ảnh hưởng đến giá của loại chứng khoán đó sau khi đã thực hiện giao dịch và nắm giữ vị thế đối với loại chứng khoán đó;

e) Sử dụng các phương thức hoặc thực hiện các hành vi giao dịch khác hoặc kết hợp tung tin đồn sai sự thật, cung cấp thông tin sai lệch ra công chúng để tạo cung cầu giả tạo, thao túng giá chứng khoán.”.

Điều 36 Nghị định số 156/2020/NĐ-CP được sửa đổi bởi Khoản 30 Điều 1 Nghị định 128/2021/NĐ-CP quy định vi phạm thao túng thị trường chứng khoán:

1. Phạt tiền 10 lần khoản thu trái pháp luật nhưng không thấp hơn mức phạt tiền tối đa quy định tại điểm b khoản 3 Điều 5 Nghị định này đối với hành vi thao túng thị trường chứng khoán. Trường hợp không có khoản thu trái pháp luật hoặc mức phạt tính theo khoản thu trái pháp luật thấp hơn mức phạt tiền tối đa quy định tại điểm b khoản 3 Điều 5 Nghị định này thì áp dụng mức phạt tiền tối đa quy định tại điểm b khoản 3 Điều 5 Nghị định này để xử phạt.

2. Hình thức xử phạt bổ sung:

a) Đình chỉ hoạt động kinh doanh, dịch vụ chứng khoán trong thời hạn từ 01 tháng đến 03 tháng đối với công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán, chi nhánh công ty chứng khoán hoặc công ty quản lý quỹ nước ngoài tại Việt Nam có hành vi vi phạm quy định tại khoản 1 Điều này;

b) Tước quyền sử dụng chứng chỉ hành nghề chứng khoán trong thời hạn từ 18 tháng đến 24 tháng đối với người hành nghề chứng khoán có hành vi vi phạm quy định tại khoán 1 Điều này.

3. Biện pháp khắc phục hậu quả: Buộc nộp lại khoản thu trái pháp luật có được do thực hiện hành vi vi phạm quy định tại khoản 1 Điều này.

Ngoài xử phạt hành chính, thì người có hành vi vi phạm đủ các dấu hiệu quy định tại Điều 211 Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2025 thì sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội thao túng thị trường chứng khoán.

Tùy theo mức độ vi phạm mà người thực hiện hành vi vi phạm có thể bị phạt tiền hoặc bị phạt tù từ 6 tháng đến 7 năm tù. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 250.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Pháp nhân thương mại phạm tội quy định tại Điều này bị phạt như sau:

a) Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này, thì bị phạt tiền từ 2.000.000.000 đồng đến 5.000.000.000 đồng;

b) Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này, thì bị phạt tiền từ 5.000.000.000 đồng đến 10.000.000.000 đồng;

c) Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại Điều 79 của Bộ luật này, thì bị đình chỉ hoạt động vĩnh viễn;

d) Pháp nhân thương mại còn có thể bị phạt tiền từ 500.000.000 đồng đến 2.000.000.000 đồng, cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định từ 01 năm đến 03 năm hoặc cấm huy động vốn từ 01 năm đến 03 năm.