Y tế cơ sở: Tuyến đầu yếu kém, người dân thiệt thòi
Y tế cơ sở, tuyến đầu bảo vệ sức khỏe cộng đồng, đang đối mặt với nhiều khó khăn từ cơ sở vật chất, nhân lực đến danh mục kỹ thuật hạn chế. Tại huyện Ba Vì, Hà Nội, thực trạng này được minh họa rõ qua câu chuyện của những bệnh nhân hàng tháng phải vượt hàng chục km để khám chữa bệnh ở tuyến trên.
Ông Triệu Đại Thành, một bệnh nhân tiểu đường, suốt 15 năm qua phải đi từ 3h30 sáng để kịp xếp số tại Bệnh viện huyện Ba Vì, dù nhà ông cách bệnh viện tới 40 km. Tình trạng tương tự cũng xảy ra với ông Triệu Phú Viên, một người phải chi gần một triệu đồng mỗi lần đi khám và mất 4–5 ngày để phục hồi sau hành trình vất vả.
Tại các trạm y tế xã như Ba Vì hay Thái Hòa, dù đang quản lý hàng chục bệnh nhân (Ba Vì) hay gần 1 nghìn trường hợp (Thái Hòa) mắc các bệnh mạn tính, việc thiếu thiết bị cơ bản như máy siêu âm, điện tim hay danh mục kỹ thuật bị giới hạn khiến các bệnh nhân phải chuyển lên tuyến trên để điều trị. “Dù danh mục thuốc đã được nới lỏng, nhưng các xét nghiệm như BAMC vẫn không được phép thực hiện tại trạm y tế,” bác sĩ Phùng Văn Dực, Trạm trưởng Trạm y tế xã Thái Hòa, chia sẻ. Điều này không chỉ làm giảm vai trò của y tế cơ sở mà còn tạo thêm áp lực lên tuyến trên, đồng thời khiến người dân chịu thiệt thòi cả về thời gian lẫn chi phí.
Chỉ thị 25: Động lực thay đổi y tế cơ sở
Trước thực trạng đó, Chỉ thị 25 của Ban Bí thư được kỳ vọng sẽ là đòn bẩy chiến lược để nâng cao chất lượng y tế cơ sở. Theo PGS.TS Phan Lê Thu Hằng, Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch – Tài chính, Bộ Y tế, hai dự án lớn của Ngân hàng Thế giới (World Bank) và Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) đang được triển khai tại 42 tỉnh trên cả nước nhằm cải thiện cơ sở vật chất, nâng cấp các trạm y tế xã và đổi mới phương thức cung cấp dịch vụ y tế cơ sở.
Chỉ thị 25 nhấn mạnh vào việc chuyển trọng tâm chăm sóc sức khỏe từ điều trị bệnh sang chăm sóc toàn diện, xuyên suốt vòng đời. Các dự án này không chỉ xây dựng và sửa chữa hàng trăm trạm y tế mà còn tập trung vào đào tạo, bồi dưỡng nhân lực y tế cơ sở, giúp các trạm đủ năng lực thực hiện các dịch vụ y tế cơ bản như theo dõi và điều trị bệnh không lây nhiễm.
Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu, Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Định, nhận định: “Đầu tư đúng, tránh dàn trải và lãng phí là yếu tố quan trọng. Những mô hình như chuyển giao kỹ thuật, đào tạo bác sĩ nội trú cho tuyến huyện đã chứng minh hiệu quả, với tỷ lệ chuyển tuyến giảm chỉ còn 3,7%.”
Nâng cao chất lượng y tế cơ sở không chỉ dừng lại ở chính sách mà cần thực hiện sát với nhu cầu thực tế. Đầu tư vào con người, kết hợp với cơ sở vật chất đồng bộ, sẽ là chìa khóa để y tế cơ sở trở thành nền tảng vững chắc, phục vụ hiệu quả cho sức khỏe cộng đồng. Đây không chỉ là trách nhiệm của ngành y tế mà còn cần sự đồng lòng từ toàn xã hội để mỗi người dân, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa, được tiếp cận dịch vụ y tế tốt nhất ngay tại nơi họ sinh sống.
Mời nghe chi tiết tại đây:
