Ca ghép tim-phổi thứ 2 được thực hiện ở nước ta và là ca đầu tiên được ghép thành công
Người được ghép tạng là chị T.N Q. (38 tuổi) bị suy tim ảnh hưởng sang phổi. 3 tháng trở lại đây, chị Q. đã điều trị ở nhiều bệnh viện khác nhau và có chỉ định ghép tim-phổi khi chức năng hoạt động của 2 cơ quan này đã suy giảm nghiêm trọng.
Lần vào Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức trước khi được ghép, các bác sĩ tiên lượng – đây có thể là lần nhập viện cuối cùng của chị nếu không có tạng để ghép. Rất may mắn vì sau đó bộ phận vận động hiến tạng của bệnh viện đã tìm được nguồn tạng tương thích để ca ghép được tiến hành, trong điều kiện bệnh nhân không có đủ thời gian để điều trị suy dinh dưỡng và phổi người hiến có nhiễm khuẩn Acinetor baummani, đồng thời lá phổi cũng to hơn lồng ngực người nhận.
Chia sẻ về quyết định thực hiện ghép đồng thời tim - phổi cho bệnh nhân, TS.BS Dương Đức Hùng - Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho biết, kế hoạch ghép tim - phổi được bệnh viện chuẩn bị trong hơn 1 năm qua, tuy nhiên tại thời điểm quyết định ghép cho bệnh nhân T.N.Q, Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức vẫn đang chờ được Bộ Y tế phê duyệt quy trình đối với kỹ thuật ghép tim - phổi. Nhưng, đứng trước cơ hội được sống của bệnh nhân, ông đã xin phép Cục Quản lý khám chữa bệnh để được triển khai.
Sau 7h phẫu thuật với sự tham gia của 40 y bác sĩ thuộc các chuyên khoa khác nhau: Nội tim mạch lồng ngực, gây mê - hồi sức, ngoại, phục hồi chức năng, dinh dưỡng... ca ghép đã được thực hiện thành công. "4 tuần sau ghép bệnh nhân đã có thể cười, có thể tự xúc cháo ăn, cảm xúc của chúng tôi với ca ghép này rất đặc biệt vì được thực hiện thành công đúng thời khắc quan trọng với ngành Y, với đất nước", TS.BS Dương Đức Hùng chia sẻ.
Chúng ta làm được cái khó nhất mà thế giới đang làm
Trong ghép tạng nói chung thì ghép khối tim - phổi là phức tạp nhất kể cả về mặt tổ chức, kỹ thuật đến hồi sức sau ghép. Cũng chính vì thế mà trong hơn 30 năm qua, các y bác sĩ nước ta đã thực hiện hàng nghìn ca ghép thận, gan, nhưng ghép tim và đặc biệt là ghép phổi thì ít hơn nhiều. Lần này đặc biệt hơn khi ghép cùng một lúc cả tim và phổi, trong điều kiện cả 2 cơ quan đều suy thì về mặt kỹ thuật, tổ chức ghép còn khó khăn bội phần...
"Vấn đề tương thích giữa tạng ghép với người nhận thì tương thích 1 tạng đã khó rồi, ở đây cần tương thích 2 tạng. Đặc biệt tim phổi có mối liên quan rất mật thiết với nhau, khi đưa cả 2 tạng vào đồng thời 1 lúc thì sự phục hồi của mỗi tạng lại khác nhau. Nếu tim phục hồi chậm thì cũng ảnh hưởng đến phục hồi phổi và ngược lại. Như vậy hồi sức phải hài hòa cả tim và phổi. Bên cạnh đó tim phổi là 2 cơ quan quan trọng nhất của cơ thể, sự phục hồi chưa tốt của nó có thể kéo theo chức năng của các tạng khác như gan thận, tụy sẽ ảnh hưởng, như vậy gánh nặng không chỉ đặt lên cho nhóm phẫu thuật viên của chúng tôi mà áp lực của hồi sức cũng hết sức quan trọng", TS.BS Dương Đức Hùng chia sẻ.
Trên thế giới, những ca ghép đồng thời tim – phổi được thực hiện rất ít do nguồn tạng hiếm, quy trình phẫu thuật phức tạp và nguy cơ biến chứng cao. Mỗi năm toàn thế giới chỉ thực hiện khoảng 100 ca ghép loại này và chủ yếu ở các nước có nền y tế phát triển như Mỹ và 1 số nước Châu Âu.
Đứng trước thành công của ca ghép rất đặc biệt, đưa tên tuổi của y tế Việt Nam vang xa, TS Hà Anh Đức- Cục trưởng cục Quản lý khám chữa bệnh cho rằng chúng ta đã làm được cái khó nhất mà thế giới người ta đang làm.
"Chúng ta có thể sánh ngang với nhiều nước trên thế giới về lĩnh vực ghép tạng dù chúng ta đi sau họ rất nhiều và còn nhiều khó khăn. Về mặt kỹ thuật, đội ngũ cán bộ, về mặt ý chí chúng ta đã có sự đột phá tuyệt vời. Nhưng nhân văn hơn cả là chúng ta đã trả lại sự sống cho một người con, một người mẹ và một người chị trong gia đình và mở ra cơ hội sống, hướng điều trị mới cho những bệnh nhân mắc bệnh tim – phổi giai đoạn cuối", TS Hà Anh Đức nói./.
