Theo Cục phòng chống HIV/AIDS, nhóm "Bông Hồng Đen – Cầu Vồng Đen" là nhóm tự lực thường được gọi là tổ chức dựa vào cộng đồng, hình thành trên cơ sở tự nguyện của các thành viên và tham gia các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS từ tháng 8/2011.
Hiện, nhóm nay đang triển khai hoạt động của dự án “Bảo vệ tương lai - Tăng cường các can thiệp mới dựa vào cộng đồng nhằm kiểm soát lây nhiễm HIV trong nhóm thanh niên sử dụng ma tuý tại Việt Nam”. Địa bàn là ở phường Hải Sơn, quận Đồ Sơn, TP. Hải Phòng theo thoả thuận hợp tác với Trung tâm Hỗ trợ Sáng kiến Phát triển Cộng đồng (SCDI).
Dự án “Bảo vệ tương lai - Tăng cường các can thiệp mới dựa vào cộng đồng nhằm kiểm soát lây nhiễm HIV trong nhóm thanh niên sử dụng ma tuý tại Việt Nam” do SCDI triển khai với nguồn tài trợ từ Tổ chức Expertise France của Pháp, dự án đã được Liên hiệp các hội và khoa học kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) phê duyệt năm 2020 triển khai tại 7 tỉnh, thành phố trong đó có Hải Phòng.
Ngoài ra, nhóm "Bông Hồng Đen – Cầu Vồng Đen" còn triển khai một số hoạt động phòng, chống HIV/AIDS thuộc Dự án phòng, chống HIV/AIDS của VUSTA do Quỹ toàn cầu phòng, chống AIDS, Lao và Sốt rét tài trợ giai đoạn 2021-2023.
Theo báo cáo ban đầu của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hải Phòng và Tổ chức SCDI, từ ngày 1/1/2023-18/8/2023, số khách hàng được nhóm “Bông Hồng Đen - Cầu Vồng Đen” tư vấn xét nghiệm sàng lọc HIV là 204 người và đều có kết quả xét nghiệm âm tính.
Thông tin về độ tuổi người được xét nghiệm HIV: Có thể không đảm bảo tính chính xác do người được xét nghiệm tự thông báo về tuổi và không xuất trình các giấy tờ chứng minh nhân thân trước khi làm xét nghiệm.
Về kỹ thuật xét nghiệm sàng lọc HIV được nhóm Bông Hồng Đen thực hiện, đó là nhóm đã sử dụng sinh phẩm xét nghiệm nhanh lấy máu đầu ngón tay. Đây là kỹ thuật đơn giản, sử dụng kim chích máu đầu ngón tay dùng một lần (thiết kế dùng một lần, khi đã sử dụng thì kim thụt vào trong và không tái sử dụng được) để chích nhẹ đầu ngón tay, sau đó nặn lấy một giọt máu để làm xét nghiệm tương tự như xét nghiệm theo dõi đường huyết.
Bên cạnh đó, nhóm còn sử dụng sinh phẩm tự xét nghiệm bằng dịch miệng để làm xét nghiệm sàng lọc HIV.
Hai kỹ thuật xét nghiệm trên đã được Tổ chức Y tế thế giới khuyến nghị làm xét nghiệm tại cộng đồng bao gồm xét nghiệm không chuyên và tự xét nghiệm.
Bộ Y tế cũng đã ban hành hướng dẫn xét nghiệm xét nghiệm tại cộng đồng và Hướng dẫn các kỹ thuật xét nghiệm HIV, trong đó cho phép sử dụng hai kỹ thuật này được làm xét nghiệm sàng tại cộng đồng, do đơn giản dễ thực hiện và đảm bảo không gây lây nhiễm các bệnh truyền nhiễm từ người xét nghiệm sang người được xét nghiệm.
Về trả tiền người được làm xét nghiệm, Cục phòng, chống HIV/AIDS cho hay, theo thông tin từ phía Tổ chức SCDI, trong kế hoạch hoạt động được Nhà tài trợ đồng ý có hỗ trợ chi trả cho người tham gia nhận dịch vụ tư vấn xét nghiệm là 100.000 đồng. Đây là tiền hỗ trợ đi lại và chi trả 25.000 đồng khi giới thiệu một người khác tham gia. Do đó, việc nhóm chi trả cho người tham gia xét nghiệm đúng với đề cương của dự án được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.
Cục Phòng, chống HIV/AIDS khẳng định việc nhóm Bông Hồng Đen triển khai cung cấp một số dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS tại cộng đồng là phù hợp với chủ trương đã nêu tại Chiến lược quốc gia về chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030. Việc xét nghiệm HIV tại cộng đồng không có nguy cơ làm lây nhiễm HIV từ người xét nghiệm HIV sang người được xét nghiệm HIV.
Cục thống nhất kiến nghị của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hải Phòng là tạm dừng hoạt động của nhóm Bông Hồng Đen để thu thập thông tin xác minh sự việc xảy ra vừa qua.