Chỉ tính riêng trong ngày đầu tiên Trung Quốc mở cửa trở lại đã có hàng nghìn người xuất nhập cảnh qua các cửa khẩu giữa Việt Nam và Trung Quốc. Đây là cơ hội cho ngành du lịch cũng như kinh tế nước ta, bởi lượng khách Trung Quốc chiếm tới 1/3 lượng khách quốc tế đến Việt Nam giai đoạn trước dịch. Tuy nhiên cũng đặt ra thách thức và nguy cơ tiềm ẩn bùng phát dịch bệnh Covid -19 trở lại. Bởi lẽ, để chuẩn bị tâm thế mở cửa biên giới, từ ngày 25/12/2022 Trung Quốc đã dừng công bố số ca nhiễm Covid-19 mỗi ngày. Nhưng chỉ trước đó 1 ngày (24/12/2022), riêng ở thành phố Thanh Đảo, tỉnh Sơn Đông đã có hơn 500.000 ca, còn trên cả nước có tới gần 40 triệu ca nhiễm Covid-19. Sau khi mở cửa biên giới, tính trung bình mỗi ngày hàng nghìn người xuất nhập cảnh qua biên giới giữa nước ta và Trung Quốc để về quê ăn Tết Nguyên đán hoặc du lịch, buôn bán.

Trước tình hình này, nhiều người dân lo ngại dịch bệnh sẽ bùng phát trở lại, nhưng số khác thì cũng khá chủ quan bởi chúng ta đã xác định “sống chung với Covid-19”. Còn theo PGS.TS Trần Đắc Phu, Cố vấn cao cấp Trung tâm đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng Việt Nam, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), khi Trung Quốc mở cửa cũng ẩn chứa những nguy cơ lây lan dịch bệnh Covid-19 do hiện tại tình hình dịch bệnh này tại Trung Quốc vẫn diễn biến phức tạp. “Tuy nhiên, chúng ta cũng không nên quá lo lắng, bởi chúng ta đã có kinh nghiệm phòng chống dịch, thêm nữa đã có miễn dịch cộng đồng cùng với các biện pháp linh hoạt, chắc chắn sẽ không có tình trạng dịch Covid-19 bùng phát nghiêm trọng như giữa năm 2021” - PGS.TS Trần Đắc Phu nhận định.

Để đảm bảo an toàn phòng chống dịch bệnh, có ý kiến chuyên gia đề xuất chỉ cho những người đã tiêm đủ liều vaccine nhập cảnh về Việt Nam. Tuy nhiên, PGS.TS Trần Đắc Phu lại không đồng tình với quan điểm này: “Việc tiêm vaccine đúng là rất tốt, nhờ tiêm vaccine mà chúng ta chuyển được giai đoạn zero F0 sang thích ứng an toàn linh hoạt. Tuy nhiên, không thể kiểm soát dịch COVID-19 bằng cách chỉ cho những người Trung Quốc đã tiêm đủ liều vaccine sang Việt Nam, vì tiêm vaccine rồi vẫn có thể nhiễm virus, vẫn có khả năng lây lan dịch trong cộng đồng”.

Về ý kiến cho rằng phải xét nghiệm tất cả những người từ Trung Quốc sang Việt Nam du lịch, buôn bán, ông Trần Đắc Phu cho rằng không cần thiết, chỉ cần xét nghiệm để đánh giá nguy cơ lây lan. “Không nên cấm đoán, mà cần đánh giá đúng nguy cơ để thực hiện biện pháp phòng dịch khi mở cửa với Trung Quốc. Đây là yếu tố trọng điểm, đánh giá đúng nguy cơ để chủ động các phương án ứng phó mới là cách linh hoạt”.

Việt Nam đã chuyển trạng thái sang thích ứng an toàn, hiệu quả với dịch COVID-19. Nhưng trong bối cảnh dịch còn diễn biến phức tạp, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) chưa công bố bỏ tình trạng y tế công cộng khẩn cấp, nhiều nước cũng cảnh giác với các biến chủng mới COVID-19, nên theo PGS.TS Trần Đắc Phu, cần thực hiện tốt công tác phòng dịch và phải hết sức hài hòa. Đặc biệt, trong tình hình mới, khi Tết Nguyễn đán cận kề, rất nhiều người từ Trung Quốc nói riêng và các nước nói chung sẽ về quê đón Tết, chúng ta cần phải điều chỉnh các biện pháp chống dịch linh hoạt, an toàn mà vẫn đảm bảo thông thoáng.

Nguy cơ đến đâu thì đánh giá đến đó, tránh hiện tượng đánh giá nguy cơ không đúng dẫn đến không kiểm soát được dịch bệnh, hoặc đánh giá nguy cơ quá cao dẫn đến biện pháp phòng dịch thái quá. Để đánh giá đúng nguy cơ, trước tiên phải xem xét xem có biến chủng hay không, có nguy cơ chuyển thành những chủng nguy hiểm hay không. Cần theo dõi hàng ngày sau khi mở cửa xem số ca nhiễm có tăng đột biến hay không, có khả năng làm hệ thống y tế quá tải hay không, số ca mắc nặng có tăng lên không, nguy cơ nhập viện có nhiều, tử vong có cao hơn không sau thời gian mở cửa với Trung Quốc” - Ông Trần Đắc Phu chia sẻ.

Bên cạnh đó, theo ông Phu, cần theo dõi hệ thống điều trị sau mở cửa, nếu quá tải phải chuyển đổi biện pháp ngay sau khi mở cửa với Trung Quốc, tránh để hệ thống y tế quá tải trong thời gian dài. Đồng thời, cần có giải pháp bảo vệ người già, người mắc bệnh nền, người suy giảm miễn dịch chưa được tiêm chủng vì những đối tượng này khi nhiễm COVID-19 dễ chuyển nặng, dẫn đến tử vong.

PGS.TS Trần Đắc Phu đặc biệt nhấn mạnh khuyến cáo người dân về việc tiếp tục thực hiện các biện pháp phòng dịch COVID-19 như đeo khẩu trang ở nơi công cộng, nơi có nguy cơ cao, phải rửa tay khử khuẩn thường xuyên, tiêm chủng vaccine nhắc lại. Đó là những “lá chắn” hữu hiệu bảo vệ chúng ta an toàn khi mở cửa. Nới lỏng các biện pháp phòng dịch Covid-19 nhưng không buông trôi mà thực hiện linh hoạt, đánh giá được nguy cơ để vừa kiểm soát tốt dịch bệnh vừa mở cửa kinh tế.

Mời nghe âm thanh tại đây: