Nỗ lực của các y bác sĩ vì sự an toàn của người bệnh
Với bệnh nhân Thalasemia hay suy tủy xương… việc phải truyền máu nhiều lần có thể khiến máu sinh ra những kháng thể bất thường. Các kháng thể bất thường này có thể gây ra các tai biến truyền máu và để lại hậu quả nặng nề cho người bệnh.
Theo PGS-TS Trần Ngọc Quế giám đốc Trung tâm Máu quốc gia, Viện Huyết học - Truyền máu trung ương, với những bệnh nhân mà trong máu đã sinh kháng thể bất thường, việc truyền máu hòa hợp hệ nhóm máu ABO và Rh là chưa đủ để đảm bảo an toàn. Những trường hợp này đòi hỏi phải truyền máu hòa hợp các kháng nguyên của các hệ thống nhóm máu khác (hay còn gọi là truyền máu hòa hợp phenotype). Tuy nhiên, để tìm được nguồn máu hòa hợp cho bệnh nhân không phải là điều dễ dàng. Bởi theo Hội Truyền máu Quốc tế, có tới 43 hệ nhóm máu hồng cầu với 376 kháng nguyên nhóm máu khác nhau. Vì vậy, để tìm được 2 cá thể có các kháng nguyên nhóm máu hoàn toàn giống nhau là rất khó. Có trường hợp, các bác sĩ phải xét nghiệm hàng trăm đơn vị máu mới tìm ra được một đơn vị phù hợp với người bệnh.
Bác sĩ Nguyễn Thị Thu Hà, Giám đốc Trung tâm Thalasssemia Viện Huyết học Truyền máu Trung ương, cho biết, hiện nay trung tâm quản lý, điều trị cho khoảng 3.000 bệnh nhân Thalassemia. Trong đó, đã có khoảng 30% bệnh nhân đã được truyền máu hòa hợp phenotype, giúp nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh.
“Việc truyền máu phenotype mang lại hiệu quả rất lớn cho người bệnh. Thứ nhất là bệnh nhân sẽ không gặp các phản ứng của truyền máu do bất đồng nhóm máu; thứ hai là hồng cầu được sống tối đa thì khoảng cách giữa các lần truyền máu của người bệnh được kéo dài hơn và lượng huyết sắc tố sau mỗi lần truyền sẽ tăng lên hơn. Như vậy, sức khỏe của bệnh nhân tốt hơn và chất lượng cuộc sống cũng tốt hơn” - theo bác sĩ Nguyễn Thị Thu Hà.
Có được kết quả đó là nhờ những nỗ lực của các y bác sĩ Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương trong việc nâng cao chất lượng truyền máu. PGS-TS Trần Ngọc Quế giám đốc Trung tâm Máu quốc gia – Viện Huyết học Truyền máu Trung ương cho biết, trong những năm qua, viện đã tiến hành xét nghiệm, xác định các kháng nguyên nhóm máu ngoài hệ ABO và Rh cho một số người hiến máu tình nguyện thường xuyên.
Danh sách những người có nhóm máu hiếm Rh(D) âm hay người hiến máu hòa hợp phenotype (đã được xác định một số kháng nguyên nhóm máu) đều được lưu trữ trên phần mềm của viện. Nhờ đó, khi có những bệnh nhân cần, viện có thể gọi người hiến máu phù hợp theo danh sách để kịp thời kêu gọi hiến máu, điều trị cho người bệnh.
Đồng thời, Viện Huyết học Truyền máu Trung ương cũng xây dựng các tài liệu hướng dẫn người hiến máu phenotype để cách giữ gìn, bảo vệ sức khỏe để khi cần là hiến máu được ngay.
Hệ thống các đơn vị huyết học và truyền máu tại các tỉnh thành cũng đã được xây dựng để có thể điều tiết máu cho người bệnh cũng như hỗ trợ, chia sẻ nguồn máu giữa các bệnh viện, đặc biệt là những đơn vị y tế tại các những vùng không có điều kiện để xác định nhiều hệ nhóm máu khác ngoài hệ ABO.
Người hiến máu hòa hợp phenotype - sẵn sàng đến bệnh viện khi có cuộc gọi
Để có đủ lượng đơn vị máu an toàn truyền cho người bệnh cùng với tinh thần trách nhiệm và sự cố gắng của các y bác sĩ, không thể không nhắc tới những người hiến máu tình nguyện. Mang dòng máu có kháng nguyên phù hợp với người bệnh, người hiến máu hòa hợp phenotype luôn trong tâm thế sẵn sàng, được huy động là lập tức đến ngay bệnh viện để cứu người.
Mỗi khi nhận được cuộc gọi từ nhân viên y tế của Viện Huyết học Truyền máu Trung ương, chị Lê Thị Vinh ở huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội lại nhanh chóng thu xếp công việc, tất tả vượt hơn 30 cây số để đến viện hiến máu cho người bệnh. Trong vòng 10 năm qua, chị đã hiến máu hơn 30 lần. Trong năm ngoái, có 3 lần chị hiến máu hòa hợp phenotype theo huy động của bệnh viện. Chị Vinh chia sẻ, việc hiến máu đối với chị như một lẽ tự nhiên mà không cần băn khoăn, suy nghĩ. Có lần, đang bán hàng ở chợ, nhận được thông tin có bệnh nhân cần máu, chị chỉ kịp nhờ người trông giúp hàng hóa để đến bệnh viện ngay.
“Tôi cứ nghĩ những người mà đang ốm đau, bệnh tật đang rất cần mình. Nếu giúp được cái gì thì mình giúp hết lòng. Mình chỉ mong sao luôn mạnh khỏe để đi hiến máu đến khi nào không hiến được nữa thì thôi” – Chị Vinh nói.
Cũng mang dòng máu có những kháng nguyên đặc biệt, có thể hiến máu hòa hợp phennotype, anh Hoàng Tuấn Anh luôn sẵn sàng lên đường đi hiến máu mỗi khi nhận được cuộc gọi từ bệnh viện. Tham gia hiến máu từ khi còn là sinh viên, anh Hoàng Tuấn Anh hiểu rõ ý nghĩa của những giọt máu đối với người bệnh. Từ khi được xác định là người hiến máu hòa hợp phenotype, anh càng nâng cao ý thức giữ gìn, chăm sóc sức khỏe để đáp ứng yêu cầu hiến máu đột xuất.
Đường xa, đêm tối hay mưa gió không ngăn được tinh thần nhiệt tình, sẵn sàng lên đường khi nhận được cuộc gọi giúp đỡ bệnh nhân của những người hiến máu tình nguyện. Khi những dòng máu nghĩa tình tiếp tục chảy, sự sống lại được hồi sinh.
