Triển khai mô hình học 2 buổi/ngày đang là cách được nhiều địa phương thực hiện thí điểm sau khi Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) ban hành Thông tư 29 Quy định về dạy thêm, học thêm, trong đó có quy định cấm dạy thêm có thu tiền trong các nhà trường.
Cụ thể, Sở GD-ĐT Vĩnh Phúc đề xuất thí điểm dạy học 5 ngày/tuần từ ngày 01/3/2025 đến hết năm học 2024-2025. Đối tượng áp dụng là các trường trung học cơ sở (THCS), trung học phổ thông (THPT) và cơ sở giáo dục thực hiện chương trình Giáo dục thường xuyên cấp THPT có đủ điều kiện về cơ sở vật chất và đội ngũ giáo viên.
Theo đó, các trường tổ chức dạy học và các hoạt động giáo dục 2 buổi/ngày từ thứ Hai đến thứ Sáu hàng tuần, học sinh sẽ được nghỉ học ngày thứ Bảy và Chủ nhật. Mỗi ngày dạy không quá 7 tiết, mỗi tuần dạy không quá 35 tiết.
Sở GD-ĐT yêu cầu các cơ sở giáo dục xây dựng kế hoạch tổ chức dạy học 5 ngày/tuần phù hợp với điều kiện thực tế của đơn vị, không ảnh hưởng đến tiến độ học tập và chất lượng giáo dục; không gây quá tải cho học sinh; bố trí hợp lý tiết dạy của giáo viên theo định mức quy định.
Từ học kỳ 2 năm học này, tỉnh Yên Bái triển khai thí điểm dạy học 5 ngày/tuần từ thứ Hai đến thứ Sáu, nghỉ học thứ Bảy và Chủ nhật đối với học sinh cấp THCS trên địa bàn toàn tỉnh.
Việc thí điểm tổ chức dạy học 5 ngày/tuần (bao gồm cả dạy học các môn học, tổ chức hoạt động giáo dục trong và ngoài giờ chính khóa) nhằm mục đích để học sinh nghỉ ngày thứ 7, tạo điều kiện cho giáo viên, học sinh có thời gian tự học, tự bồi dưỡng, tham gia hoạt động cộng đồng, xã hội.
Sở GD-ĐT Bắc Giang cũng mới ban hành văn bản về định hướng, dự kiến thí điểm tổ chức triển khai dạy học 5 ngày/tuần trên địa bàn tỉnh. Trong văn bản, Sở GD-ĐT Bắc Giang yêu cầu các đơn vị trực thuộc sở, các phòng GDĐT chỉ đạo các trường tổ chức tuyên truyền, lấy ý kiến rộng rãi trong cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên, người lao động; tổ nhóm chuyên môn; phụ huynh học sinh và học sinh trong toàn đơn vị về chủ trương tổ chức dạy học 5 ngày/tuần.
Ninh Bình cũng là một trong những tỉnh tiên phong trong việc triển khai thí điểm mô hình học 2 buổi/ngày, 5 ngày/tuần. Từ đầu tháng 2, 51 trường THCS và 18 trường THPT (khoảng 40% tổng số trường trung học) ở Ninh Bình thí điểm làm việc 40 giờ mỗi tuần, tương đương 5 ngày.
Tại TP. Hà Nội, hiện 100% trường tiểu học và 67% trường trung học cơ sở, trung học phổ thông của tổ chức học 2 buổi/ngày.
Sau khi Thông tư 29 có hiệu lực, tính tới thời điểm hiện tại, cả nước có khoảng 10 địa phương đã và đang áp dụng thí điểm cho học sinh THCS, THPT học 5 ngày/tuần.
Dạy 2 buổi/ngày có "lách" quy định dạy thêm?
Việc một số trường học triển khai mô hình dạy hai buổi/ngày với buổi sáng là chương trình chính khóa, còn buổi chiều dành cho các lớp tự chọn, tăng cường, hoặc bồi dưỡng kỹ năng đặt ra câu hỏi: Liệu việc dạy hai buổi/ngày có đang "lách" các quy định về dạy thêm, học thêm theo Thông tư 29?
Trao đổi với phóng viên VOV2, thầy giáo Trần Mạnh Tùng (Hà Nội) cho rằng, không khó để phân biệt học 2 buổi/ngày với hoạt động dạy thêm học thêm trong nhà trường có thu tiền.
Cụ thể, để được tổ chức dạy 2 buổi/ngày, ngoài việc phải đáp ứng đủ điều kiện về cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên, nhà trường phải có đề án từ đầu năm học, được phòng GD-ĐT hoặc Sở GD-ĐT phê duyệt. Còn dạy thêm học thêm là hoạt động dạy học phụ thêm ngoài thời lượng quy định trong kế hoạch giáo dục đối với các môn học, hoạt động giáo dục. Dạy thêm, học thêm chỉ được tổ chức khi học sinh, học viên (sau đây gọi chung là học sinh) có nhu cầu học thêm, tự nguyện học thêm và được cha mẹ hoặc người giám hộ (sau đây gọi chung là cha mẹ học sinh) đồng ý. Nhà trường, tổ chức, cá nhân tổ chức dạy thêm, học thêm không được dùng bất cứ hình thức nào để ép buộc học sinh học thêm.
"Phụ huynh rất dễ dàng kiểm tra trên địa bàn quận, huyện mình trường nào đủ điều kiện và đang tổ chức dạy học 2 buổi/ngày", thầy Trần Mạnh Tùng nói.
Tuy nhiên, thầy Trần Mạnh Tùng cũng cho rằng trong quá trình triển khai có thể xảy ra tình trạng "lách" các quy định về tổ chức dạy học 2 buổi/ngày, dạy thêm học thêm.
'Thường buổi chiều của học 2 buổi/ngày các trường tập trung dạy kỹ năng, sinh hoạt các CLB, bồi dưỡng học sinh giỏi, bổ túc học sinh yếu... nhưng cũng có thể đâu đó do áp lực thi cử lấy buổi chiều để dạy luyện thi. Tức là quá trình triển khai có sự mập mờ giữa hai mục đích, điều này đòi hỏi phải tăng cường kiểm tra, giám sát", thầy Trần Mạnh Tùng nêu quan điểm.
Chia sẻ với VOV2, Hiệu trưởng của một trường THCS trên địa bàn Hà Nội cho biết, sau khi Thông tư 29 quy định về học thêm dạy thêm của Bộ GD-ĐT có hiệu lực, trường vẫn duy trì học 2 buổi/ngày nhưng không thu tiền học sinh.
"Trường tổ chức dạy 2 buổi/ngày trong đó có những giờ học bồi dưỡng, bổ trợ, nâng cao chất lượng học sinh. Ngoài ra còn có các tiết học, hoạt động Steam, nghệ thuật, đọc sách tại thư viện, tự học, kỹ năng... Trường không thu một khoản học phí nào mà sử dụng nguồn kinh phí dự phòng của nhà trường", vị Hiệu trưởng này cho biết.
Tuy nhiên, cũng theo vị Hiệu trưởng này, nguồn kinh phí dự phòng để hỗ trợ giáo viên chỉ đủ đến hết năm học 2024-2025. Về lâu về dài, trường cần hỗ trợ kinh phí của quận và thành phố để duy trì các hoạt động giáo dục.
Chia sẻ băn khoăn về quy định dạy học 2 buổi/ngày, vị Hiệu trưởng này cho biết, các quy định hướng dẫn tại Công văn số 7291 năm 2010 của Bộ GD-ĐT đến nay cần được bổ sung, sửa đổi và hướng dẫn cụ thể hơn.
"Quan điểm của tôi là dạy 2 buổi/ngày ngoài chương trình của Bộ GD-ĐT thì có chương trình của nhà trường. Vậy chương trình của nhà trường được xây dựng trên nền tảng như thế nào? Phải có hướng dẫn cụ thể chứ không phải là học thêm. Nếu không hướng dẫn cụ thể thì việc thu tiền từ các hoạt động buổi 2 sẽ dễ vi phạm các quy định về dạy thêm học thêm", vị Hiệu trưởng nói.
- Theo quy định tại Công văn số 7291/BGDĐT-GDTrH ngày 01 tháng 11 năm 2010 của Bộ GD-ĐT, việc tổ chức dạy học 2 buổi/ngày chỉ được thực hiện ở những nơi học sinh có nhu cầu, cha mẹ học sinh tự nguyện cho con em tham gia học tập; được sự đồng ý của cấp trên có thẩm quyền quản lý trực tiếp của ngành giáo dục và địa phương.
nếu tổ chức dạy học 2 buổi/ngày, đối với cấp THCS: Buổi sáng dạy không quá 4 tiết, buổi chiều không quá 3 tiết, mỗi tuần học không quá 6 ngày; Đối với cấp THPT: Buổi sáng dạy không quá 5 tiết, buổi chiều không quá 3 tiết, mỗi tuần học không quá 6 ngày.
- Các trường xây dựng chương trình, nội dung dạy học và hoạt động giáo dục phù hợp với đặc điểm địa phương và điều kiện cơ sở vật chất, đội ngũ của nhà trường. Ưu tiên bố trí các tiết học theo lớp vào buổi sáng, các tiết dạy học tự chọn, phụ đạo học sinh yếu, bồi dưỡng học sinh giỏi và các hoạt động giáo dục theo các nhóm đối tượng học sinh vào buổi chiều.
- Về hình thức tổ chức dạy học: Tổ chức các hoạt động giáo dục theo nhóm năng khiếu, sở thích, mỗi nhóm có thể bao gồm học sinh từ các lớp khác nhau.
- Đối với hoạt động phụ đạo, củng cố và ôn tập kiến thức: Tổ chức lớp, phân công giáo viên phụ đạo học sinh yếu kém hoặc bồi dưỡng học sinh giỏi.
- Đối với hoạt động dạy học tự chọn: Tổ chức học sinh có cùng nguyện vọng, nhu cầu học tập các môn tự chọn phù hợp với điều kiện thực tế của trường thành các lớp học tự chọn:
- Học sinh lớp tự chọn có cùng nguyện vọng học Ngoại ngữ 2, Giáo dục nghề phổ thông, tin học có thể cùng hoặc không cùng khối, lớp.
- Học sinh các bộ môn nghệ thuật, năng khiếu theo cách trên để tổ chức thành lớp, nhóm học tập.
- Các trường trung học có thể huy động sự hỗ trợ của ngân sách, sự đóng góp tự nguyện của cha mẹ học sinh để tăng cường cơ sở vật chất hoặc trả tiền dạy thêm giờ, dạy thỉnh giảng.
Liên quan đến việc tổ chức dạy 2 buổi/ngày có "lách" quy định dạy thêm, PGS.TS Nguyễn Xuân Thành, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học (Bộ GD-ĐT) cho hay, khi đề cập đến vấn đề dạy thêm, học thêm trong nhà trường, các thầy cô phải đọc kỹ giải thích từ ngữ tại Thông tư 29. Đó là hoạt động dạy học phụ thêm ngoài kế hoạch giáo dục đối với môn học và hoạt động giáo dục trong chương trình. Trong khi đó, tất cả những hoạt động khác của nhà trường trong buổi thứ hai (tức là dạy học 2 buổi/ngày) thì có rất nhiều hoạt động để giúp học sinh tự học, tự rèn luyện, được phát triển các kỹ năng của mình.
Cũng theo vụ trưởng Thành, việc học được quy định ngay trong điều 19 khoản 2 Điều lệ trường học, hình thức tổ chức các hoạt động giáo dục trong nhà trường như học lý thuyết, làm bài tập, thí nghiệm, thực hành, câu lạc bộ, các hoạt động sinh hoạt cộng đồng…
"Các trường phải xây dựng kế hoạch như vậy chứ không phải bây giờ tổ chức dạy 2 buổi/ngày nhưng buổi chiều vẫn "lấp" học sinh vào lớp, như thế là vi phạm quy định dạy thêm, học thêm. Nếu làm đúng thì không có khái niệm lách luật ở đây", ông Thành nhấn mạnh.
