Mới đây, Bệnh viện Phụ Sản Hà Nội tiếp nhận một trường hợp cấp cứu trong tình trạng nguy kịch, ThS.BSCKII Tạ Việt Cường – Phó Giám đốc Trung tâm Khám, điều trị Sản Phụ khoa cơ sở 2 cho biết: sản phụ mang thai khoảng 27 tuần tuổi, nhập viện trong tình trạng đau bụng dữ dội, mặt nhợt nhạt, huyết áp tụt. Kết quả siêu âm cho thấy nhiều dịch trong ổ bụng, thai không còn tim thai - dấu hiệu điển hình của vỡ tử cung, một tình huống tối cấp trong sản khoa.
“Chúng tôi phải đưa bệnh nhân vào phòng mổ ngay, dù chưa có đủ kết quả xét nghiệm. Khi mở bụng, thấy trong ổ bụng có gần một lít máu, tử cung rách sâu ở góc phải. Khâu nối rất khó vì phần cơ đã quá mỏng. Nếu chậm thêm vài phút, bệnh nhân có thể rối loạn đông máu và không qua khỏi” – bác sĩ Cường kể lại.
Nhờ xử trí kịp thời, ê-kíp phẫu thuật đã giữ được tính mạng và tử cung cho bệnh nhân. Nhưng câu chuyện phía sau khiến nhiều người giật mình: sản phụ tự ý ngậm 4 viên thuốc phá thai mua ở ngoài, theo “hướng dẫn” của một người quen.
Thuốc không có lỗi – lỗi ở cách dùng và sự thiếu hiểu biết
Theo bác sĩ Tạ Việt Cường, loại thuốc mà bệnh nhân sử dụng không phải thuốc phá thai đúng nghĩa mà là thuốc giúp co bóp tử cung – thường dùng để co hồi tử cung sau sinh hoặc sau mổ đẻ nhằm hạn chế băng huyết.
“Cùng một loại thuốc, nhưng liều dùng, thời điểm và cơ địa người bệnh sẽ quyết định ranh giới giữa điều trị và tai biến. Với trường hợp này, bệnh nhân dùng liều cao gấp hàng chục lần. Trong khi đó, chúng tôi chỉ dùng liều 1/4 đến 1/8 viên, theo dõi sát sau mỗi hai giờ”
Thuốc co bóp tử cung là thuốc kê đơn, chỉ được phép sử dụng khi có chỉ định và giám sát của bác sĩ. Tuy nhiên, việc mua bán trôi nổi vẫn diễn ra.
Bác sĩ Cường cho biết, đây không phải ca đầu tiên ông gặp, bởi trước đây, bác sĩ đã gặp nhiều phụ nữ tự ý dùng thuốc hoặc nghe theo hướng dẫn trên mạng, sau đó nhập viện trong tình trạng băng huyết, vỡ tử cung, thậm chí phải cắt bỏ toàn bộ tử cung để giữ mạng sống.
“Phá thai bằng thuốc không hề an toàn tuyệt đối. Các biến chứng sản khoa có thể xảy ra rất nhanh, chỉ trong vài phút. Một ca bình thường có thể chuyển thành cấp cứu đe dọa tính mạng nếu không xử trí kịp thời”
Khoảng trống về tư vấn, giáo dục và thấu hiểu
Khi câu chuyện được chia sẻ, không ít người trên mạng xã hội bày tỏ sự phẫn nộ: “Sao lại dại dột đến thế?”. Nhưng với bác sĩ Tạ Việt Cường, phán xét là điều dễ nhất, còn hiểu vì sao người ta liều lĩnh lại khó hơn.
“Có thể cô ấy rơi vào hoàn cảnh rất éo le - không có ai để chia sẻ, không biết tìm đến đâu để được tư vấn. Ở Việt Nam, hỗ trợ tâm lý cho phụ nữ mang thai ngoài ý muốn gần như chưa phát triển. Trong khi ở nhiều nước, bác sĩ sản và chuyên viên tâm lý luôn phối hợp để giúp họ có lựa chọn an toàn”- BS Cường cho hay.
Theo bác sĩ, nguyên nhân gốc rễ của những vụ việc tương tự đến từ thiếu kiến thức và tâm lý e ngại. Giới trẻ ngày nay dễ dàng tìm kiếm thông tin trên mạng, nhưng kiến thức mạng không thể thay thế bác sĩ.
“Google, A.I có thể cho bạn câu trả lời, nhưng không thể theo dõi phản ứng của cơ thể bạn. Dùng sai liều, sai thời điểm, hậu quả có thể là băng huyết, nhiễm trùng, thậm chí mất khả năng sinh sản”
Bác sĩ Cường nhấn mạnh, xã hội cần xóa bỏ định kiến và sự xấu hổ khi tiếp cận dịch vụ sản khoa, coi đây là vấn đề sức khỏe, không phải đạo đức.
“Mang thai ngoài ý muốn không phải là tội lỗi. Điều đáng sợ là để một người phụ nữ phải tự xoay xở giữa nỗi sợ, sự cô lập và những viên thuốc có thể cướp đi mạng sống của họ. Mọi trường hợp đình chỉ thai nghén đều cần được thực hiện tại cơ sở y tế, dưới sự giám sát của bác sĩ”- BS Cường nói.
