Điều trị và phục hồi cho trẻ bại não không còn là bất khả thi
“Lúc mới vào đây con chỉ nằm một chỗ không biết gì, đến bây giờ con có thể bò, tự chơi đồ chơi, biết đòi ăn, được như thế là em vui lắm rồi...”.
Bé N.T.A con chị N.T.T ở huyện Thanh Oai Hà nội được phát hiện bị bại não thể co cứng trong lần đến khám tai mũi họng ở Bệnh viện Nhi TW. Lúc đó bé mới được 2 tháng tuổi. Từ đó hành trình điều trị được bắt đầu.
Hết tập phục hồi chức năng ở một số bệnh viện rồi lại đến các trung tâm điều trị dành cho trẻ tự kỷ, bại não, nhưng kết quả không mấy tiến triển khiến chị T. đã từng không dám hy vọng.
Tháng 10 năm ngoái, được một mẹ cùng cảnh ngộ giới thiệu, chị đưa con đến Trung tâm điều trị và chăm sóc trẻ Tự kỷ - Bại não thuộc Bệnh viện Châm cứu TW. Lúc đó bé N.T.A. chỉ có thể nằm co cứng một tư thế. Sau vài liệu trình điều trị kết hợp điện châm, thủy châm, xoa bóp, bấm huyệt, tập vận động…, chị T. bắt đầu có hy vọng vì thấy con tiến triển mỗi ngày: “Bây giờ mà có đồ chơi là cháu sẽ tự bò ra, cháu có thể tự vịn đứng lên, tất nhiên là không nhanh được như những trẻ khác”.
Con chị N.T.N ở Nam Định cũng bị bại não do ngạt ối khi sinh. Bé đã điều trị ở đây gần chục năm nay. Trước dịch Covid-19, theo chị N. con đã khá hơn rất nhiều, chân tay đã có thể duỗi thẳng, không còn co quắp như lúc mới đến trung tâm. Nhưng dịch Covid-19 làm quá trình điều trị bị gián đoạn, cộng thêm bé vài lần nhiễm Covid-19 nên triệu chứng càng nặng hơn.
2 năm qua, chị lại kiên trì đưa con đến điều trị, dù hành trình đi lại từ nhà trọ đến bệnh viện mỗi ngày không dễ dàng. Hiện nay dù chưa thể phục hồi được như trước nhưng những thay đổi của con đã tiếp thêm động lực để chị cố gắng mỗi ngày:“Bây giờ thì cháu chưa ngồi được nhưng so với lúc nhiễm Covid-19 thì cháu lật được người, tay chân khỏe hơn, đỡ ốm vặt hơn…”.
Bác sĩ chuyên khoa 2 Đỗ Hoàng Yến cho biết, tùy vào mức độ tổn thương não mà trẻ có quá trình hồi phục khác nhau. Có bé chỉ sau vài liệu trình điều trị đã có thể nói được 1 số từ đơn như bố, mẹ. Có cháu khi vào đây chỉ nằm một chỗ, nhưng sau 1 thời gian ngắn điều trị đã đi lại được.
Bé Đ.H.G ở Hải Dương là trường hợp như vậy. G. bị bị bại não do di chứng của viêm não. Anh Đỗ Nam Hoàng cho biết, lúc đến đây con chỉ nằm một chỗ không biết gì. Nhưng chỉ sau 2 đợt điều trị bé G. bắt đầu có những chuyển biến tích cực và sau 6 đợt bé đã phục hồi gần như hoàn toàn: “hiện tại cháu nhận thức tốt, đi lại thoải mái rồi, nói được từ đơn rồi, tóm lại cháu đã phục hồi được từ tri thức đến vận động, gia đình rất mừng…”.
Quan trọng là trẻ cần được phát hiện sớm
Tại Trung tâm điều trị và chăm sóc trẻ Tự kỷ-Bại não có khoảng 120 trẻ đang điều trị ở đây, 1 nửa trong số đó là trẻ bị bại não ở các thể khác nhau. Không chỉ bị hạn chế khả năng vận động, trẻ bại não còn thường kèm theo các rối loạn về nhận thức, hành vi, cảm giác, ngôn ngữ và động kinh.
Theo bác sĩ CKI Nguyễn Thế Dũng - Giám đốc Trung tâm, trong y học cổ truyền, bại não được xếp trong nhóm "ngũ trì" - năm chứng chậm: chậm mọc răng, mọc tóc, biết đi, biết nói và phát triển trí tuệ. Còn theo y học hiện đại, bại não có nhiều nguyên nhân: Trước sinh (do nhiễm trùng bào thai, mẹ mắc các bệnh lý nội khoa, nhiễm độc thai nghén …); Trong sinh (do sinh non, sinh ngạt, sang chấn sản khoa); Sau sinh (do xuất huyết não, viêm màng não mủ, viêm não, vàng da nhân…); Bại não mắc phải (do viêm màng não mủ viêm não, chấn thương sọ não…).
Điều trị cho trẻ bại não cũng là một quá trình dài, phức tạp, đòi hỏi sự kết hợp của nhiều phương pháp và sự kiên trì của cha mẹ. Để khôi phục tối đa khả năng vận động và nhận thức cho trẻ, hiện nay Trung tâm điều trị và chăm sóc trẻ Tự kỷ-Bại não đang phối hợp nhiều kỹ thuật y học cổ truyền như điện châm, thủy châm, xoa bóp, bấm huyệt, tập vận động, ngoài ra còn can thiệp giáo dục cho các cháu như dạy âm ngữ...
Tuy không thể khỏi hoàn toàn, nhưng nếu được phát hiện và can thiệp sớm trẻ sẽ có được cơ hội cải thiện cao nhất. Song tại nước ta phần lớn trẻ được chẩn đoán muộn, sau 24 tháng tuổi khiến việc điều trị gặp nhiều khó khăn.
Do đó, bác sĩ Dũng khuyến cáo khi thấy trẻ có một số biểu hiện như không khóc ngay sau sinh hoặc khóc yếu, cơ thể mềm nhẽo, không tự nâng đầu, chậm lẫy, chậm ngồi, chậm bò, không phản ứng với âm thanh hay người thân.v.v.. cần đưa trẻ đi khám để được chẩn đoán và can thiệp điều trị bại não sớm.
