Bản sắc Việt trong kiến trúc được hình thành từ lâu đời, thể hiện qua nếp nhà truyền thống, cách tổ chức không gian mở, gắn bó với thiên nhiên và con người. Theo TS.KTS Trương Ngọc Lân, giảng viên Trường Đại học Xây dựng Hà Nội, để dung hòa giữa văn minh và bản sắc, điều quan trọng không phải sao chép truyền thống, mà là đổi mới và tích hợp các giá trị ấy với công nghệ, vật liệu và tư duy thiết kế hiện đại, tạo nên những công trình tiện nghi nhưng vẫn mang dấu ấn riêng.
Thực tế cho thấy, khi được vận dụng đúng cách, bản sắc dân tộc không phải rào cản mà trở thành lợi thế giúp kiến trúc Việt khẳng định vị thế trong hội nhập. Nhiều công trình hiện đại đã thành công khi bắt đầu từ con người và bối cảnh văn hóa địa phương, tôn trọng lịch sử, lối sống và cảnh quan. KTS Trần Hà An, kiến trúc sư thiết kế tại Công ty MPN and Partners cho rằng, kiến trúc chỉ thực sự có giá trị khi lấy con người làm trung tâm và khơi gợi được những cảm xúc quen thuộc trong đời sống người Việt.
Thực tế, đã có nhiều công trình Việt Nam ghi dấu ấn mạnh mẽ trên bản đồ kiến trúc thế giới như “Làng Mít” của KTS Hoàng Thúc Hào, hay “Cà phê Gió và Nước” của KTS Võ Trọng Nghĩa. Dù không đồ sộ, nhưng những công trình ấy đã cho thế giới thấy một Việt Nam thân thiện, sáng tạo và đậm chất Á Đông - nơi kiến trúc không tách rời thiên nhiên, mà cùng hòa điệu với con người.
Rõ ràng, trong dòng chảy toàn cầu hóa, kiến trúc Việt không thể chỉ dừng ở việc “bảo tồn ký ức”, mà cần biến những giá trị truyền thống thành sức sống mới để vừa hiện đại, vừa không lạc mất mình. Đó chính là cách dung hòa giữa văn minh và bản sắc, giữa tốc độ phát triển và chiều sâu văn hóa.
