Nằm cách Thủ đô Hà Nội 230km về phía Bắc, cách thành phố Bắc Kạn chừng 70km, hồ Ba Bể thuộc xã Nam Mẫu, huyện Ba Bể được hình thành hơn 200 triệu năm trước. Với cảnh quan thiên nhiên độc đáo, khí hậu ôn hòa, hồ Ba Bể (di tích danh thắng Quốc gia đặc biệt), nằm yên bình trong quần thể Vườn Quốc gia Ba Bể, được đánh giá là một trong 16 hồ nước ngọt đẹp và lớn nhất thế giới.
Được mệnh danh “thiên nhiên đệ nhất hồ”, “viên ngọc” của núi rừng Đông Bắc, hồ Ba Bể không chỉ có khung cảnh thiên nhiên đẹp như bồng lai tiên cảnh mà còn sở hữu những giá trị địa chất, địa mạo độc đáo cùng sự đa dạng sinh học. Cuộc sống, nếp sinh hoạt, văn hóa truyền thống đặc sắc của đồng bào các dân tộc sống quanh vùng lòng hồ cũng là điểm nhấn giúp Ba Bể trở thành địa chỉ không thể bỏ qua của du khách trong nước và quốc tế.
Với độ cao 145m so với mực nước biển, hồ Ba Bể được bao bọc bởi những dãy núi đá vôi cùng nhiều hang động, suối ngầm nên khí hậu mát mẻ, ôn hòa quanh năm, tạo điều kiện cho du khách có thể đến đây vào bất cứ mùa nào.
Ở hồ Ba Bể có hai bến thuyền, được chia làm nhiều tuyến đi với các mức giá khác nhau để du khách lựa chọn. Xuồng máy sẽ đi chặng dài, đi qua nhiều điểm và phục vụ đoàn khách đông, thuyền độc mộc và thuyền Kayak thì chỉ 1-2 người và đi gần.
Để tận mắt chiêm ngưỡng cảnh nước non hùng vĩ của hồ Ba Bể, chúng tôi xuất phát từ bến Buốc Lốm tuyến sông Năng. Con thuyền chầm chậm chạy trên mặt hồ trong xanh, tĩnh lặng, lướt qua những ngọn núi, rừng cây xanh mướt. Mặt nước như tấm gương lớn phản chiếu bầu trời, in hình rừng núi đẹp đến nao lòng.
“Ngày xưa có một con giao long hóa thân thành một bà lão ăn xin để thử lòng người dân nhưng chỉ nhận được sự giúp đỡ của 2 mẹ con bà góa. Đêm đó con giao long phun nước làm ngập tất cả khu vực này chỉ có vị trí ở của mẹ con bà góa là nổi ở trên mặt nước từ đó hồ Ba Bể ra đời và hòn đảo này có tên là hòn đảo Bà Góa” - anh Đinh Văn Nghĩa, xã Nam Mẫu giới thiệu về một hòn đảo vừa hiện ra phía trước.
Không gian tĩnh mịch, trong lành, chẳng còn tiếng còi xe chen chúc cùng khói bụi khiến cho những du khách dù khó tính đến mấy cũng cảm thấy rung động trước bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp này. “Sau những thời gian làm việc và học tập mệt mỏi mệt mỏi thì về đây rất là bình yên, mình trải nghiệm được hát Then và múa hát với những cô gái Tày ở đây, mình cảm thấy mọi người rất là hòa đồng và thực sự là trải nghiệm cực kỳ thú vị của mình” - Bạn Nguyễn Thu Thủy, du khách Hà Nội có cảm nhận.
Thuyền về bến Buốc Lốm, chúng tôi gặp chị Whitney Collins, du khách Mỹ. Lần đầu tiên đến đây, chị và các bạn rất thích thú khi không chỉ được tận mắt chiêm ngưỡng cảnh nước non hùng vĩ mà còn được trải nghiệm những hoạt động kỳ thú trên hồ như bơi lội, chèo thuyền, câu cá, đi xe đạp xuyên qua những con đường khúc khuỷu, quanh co… tại hồ Ba Bể: “Hồ này rất là lớn, rất là đẹp. Tôi rất vui khi được đi quanh hồ ngắm cảnh và khám phá cuộc sống của người dân nơi đây. Văn hóa vùng miền ở đây rất là thú vị, thật tuyệt khi được nhìn thấy cái cách mà người dân nơi đây duy trì văn hóa bản địa”.
Theo ông Hoàng Ngọc Thấm, Giám đốc Ban Quản lý Du lịch Ba Bể, để khám phá bản sắc văn hóa độc đáo của người dân bản địa thì các du khách thường đăng ký lưu trú trong những Homestay nằm rải rác ven hồ. Tại đây, du khách sẽ có những trải nghiệm không thể nào quên: “Ngoài vẻ đẹp vốn có của hồ Ba Bể thì người dân sở tại sống ven hồ Ba Bể có những nếp sinh hoạt, văn hóa rất là phong phú đa dạng, gắn với vùng hồ ở đây. Tiêu biểu là những điệu hát si, hát lượn hát giao duyên đối đáp phản ảnh đời sống chân thực nhất của bà con vùng hồ”.
Tại bản Pác Ngòi, xã Nam Mẫu, bên hiên căn nhà sàn hướng ra lòng hồ gió thổi lồng lộng, ông Ngôn Văn Toàn, chủ một Homestay cho biết, sau khi mở cửa hoàn toàn du lịch sau dịch Covid-19, đã có nhiều du khách trong nước và quốc tế tìm đến đây để trải nghiệm. Gia đình đã cung cấp những điều kiện tốt nhất để du khách hài lòng: “Thứ 7, Chủ nhật du khách lên rất đông. Khách ăn, ngủ thì đặt theo nhu cầu. Dịch vụ đưa đón đi du lịch trên hồ Ba Bể nhà mình có xuồng luôn, có cả dịch vụ hát điệu then của dân tộc Tày”.
Đêm xuống, du khách sẽ có cơ hội thưởng thức những món ăn đặc sản ở đây như gà đồi, xôi nếp nương, măng hấp thịt, mắm tép chua Ba Bể, rau rừng… đặc biệt là tự nướng cá suối, tôm mới bắt được còn tươi roi rói.
Xin mời nghe âm thanh tại đây :
