Họa sĩ Huỳnh Phương Đông tên thật là Huỳnh Công Nhân. Ông nổi tiếng với những bức tranh ký họa chiến tranh trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Sau khi tốt nghiệp Trường Mỹ thuật Gia Định năm 1945, ông gia nhập lực lượng kháng chiến, đi khắp các chiến trường để vẽ với nhiều chất liệu như: màu nước, bột màu, sơn dầu, tranh ký họa bằng bút sắt... Với hơn 70 năm miệt mài lao động sáng tạo, chiến sĩ - họa sĩ Huỳnh Phương Đông đã để lại một kho tàng di sản nghệ thuật quý giá với hàng ngàn tác phẩm, tập trung vào chủ đề con người và phong cảnh, mà nổi bật nhất là mảng đề tài chiến tranh cách mạng.
Phát biểu khai mạc triển lãm, TS. Nguyễn Anh Minh - Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam cho biết, triển lãm chuyên đề "Hành trình Huỳnh Phương Đông" tại Hà Nội lần này hy vọng sẽ đưa người xem trở về với những năm tháng hào hùng, sống lại những ký ức không thể nào quên qua từng nét vẽ của người họa sĩ -chiến sĩ anh dũng, kiên cường. Đồng thời, đây cũng là dịp để thế hệ trẻ hôm nay cảm nhận và hiểu hơn giá trị của hòa bình, trân trọng những hy sinh thầm lặng của thế hệ đi trước, từ đó tiếp nối truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
Năm mươi năm đã trôi qua, kể từ ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, non sông nối liền một dải, những dấu ấn của cuộc kháng chiến vĩ đại không chỉ được khắc ghi trong những trang sử hào hùng, mà còn sống mãi trong những tác phẩm nghệ thuật lay động lòng người. Giữa nơi chiến trường khốc liệt, chiến sĩ - họa sĩ Huỳnh Phương Đông đã dùng cả thanh xuân để vẽ nên những trang sử hào hùng của dân tộc. Bằng chì than, cọ vẽ, trên những mảnh giấy thô ráp hay những chất liệu tìm được nơi chiến trường, ông đã khắc họa khí phách kiên cường, sự hy sinh anh dũng của đồng đội qua hai cuộc kháng chiến và cả những năm tháng hòa bình dựng xây đất nước. Những ký họa ấy trở thành tư liệu quý giá, là nền tảng để ông sáng tác những bức sơn dầu đồ sộ, tái hiện những trận đánh đi vào lịch sử như trận cầu Chữ Y, trận giải phóng Lộc Ninh...
Bà Lê Thị Thu, vợ cố họa sĩ Huỳnh Phương Đông cho biết, suốt 10 năm qua kể từ khi ông qua đời, gia đình luôn gìn giữ và bảo quản cẩn thận khối di sản nghệ thuật đồ sộ mà ông để lại, như những báu vật vô giá.
Đến với triển lãm, người xem còn được chiêm ngưỡng những tác phẩm đặc biệt chưa từng được công bố như bức tranh dài hơn 10 mét tái hiện trận chiến Ấp Bắc năm 1963. Ấp Bắc là một trong những trận đánh quan trọng trong kháng chiến chống Mỹ. Quân Giải phóng với lực lượng nhỏ hơn đã đánh bại cuộc tấn công quy mô lớn của đối phương, giáng một đòn mạnh vào chiến lược "Chiến tranh đặc biệt" của Mỹ. Đây là một sáng tác mà cố họa sĩ đã dành nhiều thời gian nghiên cứu sau khi vào chiến trường miền Nam.
Triển lãm mở cửa từ ngày 11/4/2025 đến hết ngày 2/5/2025 tại tầng 1 và tầng 2 nhà B, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, số 66 Nguyễn Thái Học, Ba Đình, Hà Nội.
