Trong dòng chảy điện ảnh đương đại Việt Nam, không hiếm những bộ phim khai thác đề tài chiến tranh. Tuy nhiên, để một tác phẩm vừa lay động người xem ở tầng sâu cảm xúc, vừa gây tiếng vang trong giới chuyên môn, vừa tạo nên làn sóng lan tỏa mạnh mẽ trên mạng xã hội – thì chỉ có thể là “Mưa đỏ”.
Ra mắt chính thức từ ngày 22/8/2025, theo cảm nhận của nhiều nhà chuyên môn, bộ phim “Mưa đỏ” không chỉ là một bộ phim về chiến tranh, mà còn là một bản anh hùng ca hiện đại – nơi khán giả không chỉ thấy máu và lửa, mà còn được lắng nghe tiếng nói nhân văn, thấm đẫm tình người, nỗi đau và cả niềm hy vọng về một thời đã qua.
Về nội dung, “Mưa đỏ” là một câu chuyện chưa cũ và được kể theo cách rất mới. Đây là bộ phim điện ảnh với kịch bản dựa trên tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Chu Lai. Bộ phim xoay quanh bối cảnh thành cổ Quảng Trị năm 1972 với thời điểm khốc liệt nhất: 81 ngày đêm “đỏ lửa” nơi hàng nghìn thanh niên, sinh viên tuổi đôi mươi đã cống hiến cả tuổi xuân và máu xương để bảo vệ Tổ quốc.
81 ngày đêm ấy đi vào lịch sử vẻ vang của dân tộc, là minh chứng cho khát vọng độc lập, tự do, thống nhất đất nước của dân tộc Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Trận chiến khốc liệt tại Thành cổ góp phần quan trọng, tạo ra bước ngoặt trên bàn đàm phán Hội nghị Paris, mở đường cho đại thắng mùa Xuân 1975, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Theo NSƯT đạo diễn Bùi Trung Hải, phim được đầu tư mạnh mẽ, các phân cảnh thể hiện sự khốc liệt của chiến tranh được dàn dựng công phu và chân thực. Nhờ đó, bộ phim giúp khán giả hình dung được không khí của cuộc chiến khốc liệt mà cha ông đã trải qua.
“Tôi nghĩ đây là bộ phim làm rất công phu. Phim diễn tả thành công không khí của cuộc chiến ở thành cổ Quảng Trị, đề cập trực tiếp tới những hi sinh, tổn thất của các chiến sĩ trong trận chiến, giúp khán giả nhìn được quy mô của trận chiến” - NSƯT đạo diễn Bùi Trung Hải chia sẻ.
Chia sẻ cùng VOV2, NSƯT Thượng tá Đặng Thái Huyền, đạo diễn bộ phim cho biết: “Đây là nhiệm vụ do Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, thủ trưởng Tổng cục Chính trị giao cho cho Điện ảnh Quân đội và tôi vinh dự được Điện ảnh Quân đội giao đảm nhận vai trò đạo diễn”.
Về kịch bản của bộ phim, NSƯT Thượng tá Đặng Thái Huyền bày tỏ: “Khi đọc kịch bản của nhà văn Chu Lai xong - một kịch bản ngồn ngộn về cảm xúc và đầy chất liệu, đầy dữ liệu về mặt hình ảnh, đã cung cấp cho tôi rất nhiều về mặt cảm xúc”.
Lấy bối cảnh chiến dịch Đường 9 - Nam Lào năm 1971, một trong những chiến dịch khốc liệt nhất của cuộc kháng chiến chống Mỹ, "Mưa đỏ" không khai thác góc nhìn sử thi đơn thuần. Thay vào đó, bộ phim tập trung vào những phận người trong chiến tranh – những người lính trẻ, những bác sĩ mặt trận, những người mẹ chờ tin con – tất cả hiện lên với vẻ đẹp đời thường, chân thật và xúc động.
Kịch bản được xây dựng trên nền tảng của nhiều câu chuyện có thật, kết hợp nhuần nhuyễn giữa dữ liệu lịch sử và cảm xúc cá nhân. Không phải những cuộc đọ súng hay tiếng bom đạn làm nên giá trị của "Mưa đỏ", mà chính là những khoảnh khắc lặng – khi người lính nhận tin người đồng đội đã hi sinh, khi bác sĩ phải chọn cứu ai trước, khi mẹ ngồi khâu áo cho con dù chưa biết ngày trở về... Ngoài ra, phim có nhiều tình tiết gợi nên ký ức, xúc cảm của người xem. Đó là chiến tranh, nhưng cũng là con người – rất đời, rất gần gũi và đầy xúc động.
Nhà văn Hoài Hương, Hội VHNT TP HCM, Hội viên Hội Điện ảnh TP HCM cho biết : “Tôi đã xem phim 3 lần, chỉ là muốn thấm hơn từng hình ảnh, muốn cảm nhận sâu hơn qua âm thanh để hình dung ra trận chiến - một cuộc chiến theo thuật ngữ quân sự là "cuộc chiến quy tắc" - dàn quân chính quy bao gồm các binh chủng, đơn vị hợp đồng tác chiến (xe tăng, pháo binh, không quân, bộ binh...). Và trên hết tôi muốn xem chậm từng nhân vật chiến sĩ, cách họ ứng chiến từng trận đánh, cách họ bộc lộ những phẩm chất cá nhân - rồi hoà vào cùng đồng đội, để như một gia đình ruột thịt trong chiến trận, cùng một quyết tâm, dũng cảm, kiên cường và mạnh mẽ, chiến đấu giữ Thành cổ. Tôi đã rưng rưng với những cảnh tưởng chừng rất vui, như người lính từng là sinh viên mỹ thuật ngồi tỉ mẩn khắc tên bỏ vào lọ penixilin - nếu một mai hy sinh còn biết là ai..., hay cảnh người lính nguyên là sinh viên trường nhạc ngồi viết những dòng nhạc sau một trận chiến sinh tử”.
Cũng theo nhà văn Hoài Hương, bộ phim “Mưa đỏ” có nhiều chi tiết mang tính ẩn dụ rất cao: “Tôi đặc biệt thích chi tiết khi hai người lính: của ta và quân đội Sài Gòn song đấu những thế võ - như cùng một lò võ, một môn phái võ, người lính quân đội Sài Gòn nói với người lính của ta: nếu không có chiến tranh, có thể tôi với ông là bạn.. Và hình ảnh sau cuộc đấu võ, hai người lính của hai bên nằm xuống, tay chạm vào hai đầu chiếc khăn rằn tạo dáng bản đồ Việt Nam. Một hình ảnh đầy ẩn dụ cực kỳ điện ảnh và nói lên rất nhiều ý nghĩa”.
Nhà văn, nhà báo Phong Điệp, thành viên Hội đồng thẩm định phim cho rằng, “Mưa đỏ” là một bộ phim chiến tranh cách mạng được đầu tư lớn, được sự đồng tâm hiệp lực của nhiều lực lượng trong suốt quá trình làm phim: “Kịch bản phim với những góc nhìn mới mẻ, táo bạo về chiến tranh - công lao này thuộc về nhà văn Chu Lai. Kịch bản được duyệt từ 10 năm trước, nghĩa là những quan điểm về hòa giải dân tộc, cách nhìn về ta - địch trong cuộc chiến, sự phơi bày tận cùng sự khốc liệt của chiến tranh... đã được ông đề cập từ thời điểm đó. Chính vì vậy "Mưa đỏ" tạo ra sự khác biệt với nhiều phim cùng đề tài, và sẽ là một bộ phim nổi bật của của điện ảnh cách mạnh Việt Nam – xét ở góc độ nghiên cứu, nên sẽ còn được đề cập đến trong nhiều năm sau” – Nhà văn Phong Điệp nhấn mạnh.
Nhà văn, nhà báo Phong Điệp cũng cho rằng sức hút và sự lan tỏa cảm hứng của “Mưa đỏ” còn đến từ dàn diễn viên mới trong phim thực sự ghi điểm với công chúng: “Họ hóa thân vào các nhân vật trong phim quá ngọt, rất mầu sắc, đầy cảm xúc: từ lúc là những người lính vừa mới vào trận, quân phục còn mới cứng, đến khi chính thân thể không còn nguyên lành. Họ đã lấy nước mắt của nhiều khán giả, để rồi những cái tên như tiểu đội trưởng Tạ, rồi Sen, Hải, Bình, Tú, Cường... hay “phía bên kia” là Quang đã hằn vào trí nhớ của rất nhiều người với sự yêu mến”.
Một điểm nhấn đặc biệt giúp “Mưa đỏ” vươn tầm nghệ thuật chính là phần âm nhạc. Hai ca khúc trong phim – “Nỗi đau giữa hòa bình” của nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung và “Còn gì đẹp hơn” của Nguyễn Hùng (người đóng vai chiến sĩ Hải trong phim) – đã thực sự trở thành linh hồn của bộ phim.
Ca khúc “Nỗi đau giữa hòa bình” như một nốt lặng đau đớn giữa khúc tráng ca với ca từ và giai điệu khắc khoải và ám ảnh nhưng lại có sức lan tỏa rộng rãi. Chỉ sau vài ngày ra mắt hàng vạn người đã thuộc và cùng hát. Cũng không khó hiểu khi MV "Nỗi Đau Giữa Hòa Bình" của nghệ sĩ Hòa Minzy lọt Top 1 MV ra mắt ấn tượng nhất thế giới.
Rất nhiều yếu tố đã tạo sức lan tỏa mạnh mẽ của “Mưa đỏ”. Chưa có bộ phim chiến tranh nào của Việt Nam trong những năm gần đây lại tạo được hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ như vậy. Điều đặc biệt là phim không chỉ chạm đến trái tim khán giả phổ thông mà còn nhận được sự thừa nhận, tôn vinh từ giới chuyên môn.
Hàng trăm bài viết cảm nhận, review, chia sẻ về “Mưa đỏ” xuất hiện trên các nền tảng mạng xã hội như Facebook, TikTok, YouTube... Đặc biệt, nhiều khán giả trẻ lần đầu tiên quan tâm đến đề tài chiến tranh qua bộ phim này – một minh chứng cho sức hấp dẫn vượt thời đại của tác phẩm.
Những hashtag như #Muado #Noidaogiuahoabinh #Congidephonhon đã trở thành trend trên TikTok, với hàng chục triệu lượt xem, thu hút hàng ngàn bình luận đầy xúc động – điều đó cho thấy phim đã làm được điều mà nhiều tác phẩm trước đây chưa chạm tới.
Một điểm đáng chú ý và được nhiều chuyên gia ghi nhận chính là ở “Mưa đỏ” một tư duy làm phim mới. NSƯT đạo diễn Bùi Trung Hải nhận định: “Mưa đỏ" không chỉ là một bộ phim thành công. Nó là bằng chứng cho một tư duy mới trong cách đầu tư, sản xuất và phát hành phim do nhà nước đặt hàng. Không còn làm phim chỉ để tuyên truyền. Thay vào đó, nhà sản xuất đã tạo điều kiện tối đa để nghệ sĩ được sáng tạo, tự do thể hiện góc nhìn nhân văn và đa chiều hơn.
Với “Mưa đỏ”, Bộ Quốc phòng đã có quyết định đầu tư rất lớn, tạo mọi điều kiện để bộ phim đạt chất lượng cao, đồng thời phát hành rộng rãi, hiệu quả. Đặc biệt là khâu phát hành đã vượt qua mọi rào cản của cơ chế phát hành cũ, bắt nhịp được với xu hướng chung về làm phim của thế giới.
Đây là một bước ngoặt quan trọng. Thay vì bám vào mô típ cũ, rập khuôn, “Mưa đỏ” được triển khai như một dự án nghệ thuật thực thụ, từ khâu kịch bản, lựa chọn ê-kíp, hậu kỳ, đến chiến lược phát hành rộng rãi, truyền thông hiệu quả và bắt kịp xu hướng điện ảnh hiện đại.
Hiếm có bộ phim nào nhận được nhiều đánh giá tích cực, thậm chí có phần nể phục từ cả giới chuyên môn lẫn khán giả như “Mưa đỏ”, để từ đó tạo một cột mốc đáng nhớ của điện ảnh Việt Nam.
