Trong những năm gần đây, thay vì ở lại các đô thị lớn sau khi tốt nghiệp đại học, nhiều người trẻ đã lựa chọn quay về quê hương làm việc trong các hợp tác xã. Với sự năng động, sáng tạo, tinh thần dám nghĩ dám làm, thế hệ 9X đang tìm ra những hướng đi mới cho kinh tế tập thể, góp phần tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân địa phương.

Nghe audio tại đây:

Từ phố thị trở về làng cổ ven biển

Những ngày này, Nguyễn Thu Thủy (32 tuổi) cùng bà con trong Hợp tác xã du lịch cộng đồng làng Gò Cỏ, phường Sa Huỳnh, tỉnh Quảng Ngãi tất bật chuẩn bị đón các đoàn khách tham quan, trải nghiệm.

Ngoài lên phương án tổ chức đón khách, sắp xếp homestay, Thủy còn trồng thêm hoa, làm đồ handmade, dựng xích đu, trang trí khu du lịch – những công việc mà trước đây, khi còn làm việc ở thành phố, cô chưa từng nghĩ sẽ làm.

Tốt nghiệp Đại học Tài chính – Marketing tại TP Hồ Chí Minh năm 2014, Thủy từng trải qua nhiều công việc như biên dịch phim nước ngoài, tư vấn bất động sản, nhân viên ngân hàng. Giữa nhịp sống đô thị sôi động nhưng đầy áp lực, cô từng chỉ mong có một chỗ đứng ổn định nơi phố thị.

Thực tế, phần lớn người trẻ sinh ra ở làng Gò Cỏ đều lựa chọn bám trụ thành phố vì thu nhập và cơ hội phát triển cao hơn. “Thu nhập ở thành phố có thể gấp 4–5 lần, thậm chí 6–7 lần ở quê, nên các bạn trẻ luôn phải cân nhắc giữa được và mất khi quyết định về hay ở lại”, Thủy nói.

Bước ngoặt đến vào năm 2019, khi Thủy về quê sinh con. Không khí làm du lịch cộng đồng đầy nhiệt huyết của các cô chú lớn tuổi trong làng đã khiến cô thay đổi suy nghĩ.

“Mình sinh ra và lớn lên ở đây, rất yêu và trân trọng việc hợp tác xã duy trì, phát huy giá trị di sản. Quyết định không quay lại thành phố nữa, mình cảm thấy được giải tỏa”, Thủy chia sẻ.

Thủy không phải là người trẻ đầu tiên chọn con đường “về làng”. Nguyễn Thị Nga (34 tuổi), tốt nghiệp thạc sĩ kế toán tại TP Hồ Chí Minh, cũng quyết định gia nhập hợp tác xã dù có nhiều cơ hội phát triển ở đô thị.

“Ở thành phố 3–4 năm nhưng mình không thích nhịp sống bon chen. Văn phòng làm việc ở đây hướng ra biển, mệt mỏi có thể đi dạo trong xóm làng, cảm giác rất khác”, Nga nói.

Làng Gò Cỏ đổi thay từ hợp tác xã

Trước đây, làng Gò Cỏ gần như bị lãng quên. Người trẻ trong làng chủ yếu rời quê tìm kiếm cơ hội mưu sinh. Từ khi Hợp tác xã du lịch cộng đồng làng Gò Cỏ được thành lập vào tháng 4/2019, ngôi làng bắt đầu thu hút khách tham quan, người dân có thêm sinh kế từ du lịch.

Với Thu Thủy, “về làng” là một trong những quyết định dũng cảm nhất cuộc đời. “Trước đây mình không quen việc tay chân. Những ngày đầu, thu nhập của hợp tác xã chưa cao nhưng mình xác định làm vì quê hương, tạm gác chuyện thu nhập. Mình hy vọng khi hợp tác xã vận hành trơn tru sẽ thu hút thêm người trẻ quay về, đóng góp cho sự phát triển của làng”, Thủy chia sẻ.

Lợi thế về ngoại ngữ, công nghệ và khả năng thích ứng nhanh của người trẻ đã giúp du lịch làng Gò Cỏ được quảng bá rộng rãi hơn, trong khi vẫn giữ được nét “độc bản” của một ngôi làng cổ Chăm Pa ven biển. Làm việc tại hợp tác xã đòi hỏi sự “đa nhiệm”: từ kế toán, hỗ trợ thủ tục pháp lý, tiếp khách đến sắp xếp bàn ghế, tổ chức hoạt động trải nghiệm.

“Không chỉ làm kế toán, mình hỗ trợ bà con từ hồ sơ thủ tục đến đón tiếp khách. Việc gì cần là làm, nhưng mình vẫn thấy vui và muốn gắn bó”, Nguyễn Thị Nga chia sẻ.

Kỳ vọng thế hệ trẻ tiếp nối

Đến nay, làng Gò Cỏ có 23 hộ kinh doanh homestay. Người dân được đào tạo bài bản về dịch vụ ăn uống, trải nghiệm đan lưới, trò chơi dân gian… Các giá trị văn hóa truyền thống được bảo tồn và trở thành sản phẩm du lịch đặc trưng.

Theo chị Nguyễn Thị Diễm Kiều, một trong những người tham gia quản lý, điều hành hợp tác xã từ những ngày đầu, từ một ngôi làng heo hút, chủ yếu là người già và trẻ em, nay đã có nhiều người trẻ quyết định quay về làm du lịch.

“Mong muốn của tôi là kêu gọi thế hệ trẻ trở về để đào tạo, chuyển giao công việc điều hành. Các gia đình vừa phát triển kinh tế gắn với du lịch, vừa tái đầu tư bảo tồn thiên nhiên, văn hóa của làng. Hiện đã có những bạn trẻ dần thay thế tôi trong công tác quản lý”, chị Kiều cho biết.

Với sức trẻ, tri thức và kỹ năng được học tập trên giảng đường, những người trẻ đang góp phần xây dựng một ngôi làng du lịch cộng đồng bền vững ven biển Quảng Ngãi./.