Phát biểu tại họp báo, bà Ella Hoxha - Giám đốc Dự án An ninh năng lượng Đô thị Việt Nam cho biết, dự án An ninh năng lượng Đô thị Việt Nam do USAID tài trợ phát động vòng 3 của Chương trình Thách thức đổi mới sáng tạo nhằm tìm kiếm và hỗ trợ các đơn vị đang cần triển khai thí điểm/trình diễn các sản phẩm, mô hình kinh doanh mới cho hệ thống năng lượng đô thị phân tán, tiên tiến như đã hỗ trợ tại Đà Nẵng và thành phố Hồ Chí Minh. Đồng thời, chương trình sẽ tập trung hỗ trợ các tổ chức đăng ký đang hoạt động trong một số lĩnh vực: giao thông vận tải, hiệu quả sử dụng điện tại các tòa nhà, phát điện, cung cấp và quản lý điện, hiệu quả sử dụng nước.

Bà Ella Hoxha cũng đưa ra những thông tin đáng quan tâm: Khoảng 80-90% các công trình thương mại và nhà ở cao tầng tại Việt Nam không tích hợp sử dụng năng lượng tái tạo vào khâu thiết kế cơ bản và vận hành. Đây là sự lãng phí lớn, gây áp lực với hệ thống cung cấp năng lượng. Vấn đề này càng nghiêm trọng hơn khi tình trạng ùn tắc giao thông vẫn còn là một bài toán nan giải gây ô nhiễm gia tăng khi đa số phương tiện đều sử dụng xăng, dầu, thải ra môi trường một lượng lớn khí độc hại.

Việt Nam đang trải qua giai đoạn tăng trưởng mạnh về nhu cầu năng lượng nhằm phục vụ cho quá trình đô thị hóa, công nghiệp hóa với tốc độ gia tăng gần 10% mỗi năm. Song song với đó, các đô thị lớn cũng phải đối diện với tình trạng thiếu hụt năng lượng, việc sử dụng các nguồn tài nguyên năng lượng chưa hiệu quả và đối mặt với tình trạng ô nhiễm môi trường. Đây cũng là thách thức lớn cần giải quyết để đạt được mục tiêu đầy tham vọng: đạt mức phát thải ròng bằng không vào năm 2050 mà Việt Nam công bố tại Hội nghị thượng định khí hậu COP26 diễn ra tại Glasgow tháng 11 năm ngoái.

Thực tế hiện nay, phần lớn các công trình thương mại và nhà ở cao tầng ở Việt Nam không tích hợp tính hiệu quả sử dụng năng lượng vào khâu thiết kế cơ bản và vận hành công trình. Đây là một sự lãng phí rất lớn, gây ra áp lực cao với hệ thống cung cấp năng lượng. Vấn đề này càng nghiêm trọng hơn khi tình trạng ùn tắc giao thông vẫn còn là một bài toán nan giải gây ô nhiễm gia tăng. Để bảo đảm một tương lai bền vững cho các đô thị Việt Nam, việc phát triển các giải pháp năng lượng đô thị xanh là rất quan trọng. Năng lượng tái tạo và các biện pháp sử dụng năng lượng tiết kiệm hiệu quả nếu được áp dụng rộng rãi sẽ có tiềm năng mang lại lợi ích kinh tế cũng như môi trường trong lành và chất lượng cuộc sống được cải thiện của người dân thành phố.

“Chương trình Thách thức Đổi mới Sáng tạo “Người kiến tạo năng lượng tương lai” sẽ hỗ trợ các đơn vị, tổ chức có ý tưởng đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực năng lượng phân tán tiên tiến. Đây là cơ sở để chúng tôi phối hợp cùng chính quyền thành phố Đà Nẵng, thành phố Hồ Chí Minh trong việc thúc đẩy lĩnh vực năng lượng sạch, thu hút đầu tư xanh, nâng cao năng lực cạnh tranh của mỗi địa phương. Nỗ lực này cũng góp phần hướng đến mục tiêu đưa Việt Nam thành nước có mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050”. Bà Chrisine Gandomi, quyền trưởng phòng Năng lượng, Môi trường và Khí hậu USAID chia sẻ.

Cũng tại cuộc họp báo, Phó Giám đốc dự án An ninh năng lượng đô thị Việt Nam Nguyễn Tuấn Anh cho biết, thông qua Chương trình, các tổ chức sẽ có cơ hội nhận tài trợ lên đến 100.000 USD mỗi đề án để thí điểm/trình diễn giải pháp, tiến đến nhân rộng hoặc ứng dụng thương mại. Chương trình hướng tới tài trợ cho hơn 20 dự án thí điểm hoặc trình diễn sản phẩm, mô hình kinh doanh hoặc mô hình tài chính mới cho hệ thống năng lượng đô thị phân tán, tiến tiến.

Dự án An ninh Năng lượng Đô thị Việt Nam là một dự án được thực hiện trong 4 năm (2019-2023) do USAID tài trợ với kinh phí 14 triệu USD, phối hợp chặt chẽ với Chính phủ Việt Nam ở các cấp nhằm cải thiện khung hỗ trợ, huy động vốn đầu tư và thúc đẩy áp dụng các giải pháp đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực năng lượng phân tán, tiên tiến.

Dự án sẽ góp phần giúp giải quyết nhu cầu năng lượng đang gia tăng nhanh chóng tại Việt Nam và vấn đề ô nhiễm không khí ở các khu vực đô thị thông qua phối hợp với chính quyền địa phương các thành phố và tạo cơ hội kinh doanh cho các doanh nghiệp.