Bắt đầu từ ngày 16/4 đến hết ngày 19/4 hàng loạt sự kiện văn hoá nghệ thuật được tổ chức tại Làng Văn hoá Du lịch các dân tộc VN, Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội chào mừng Ngày văn hoá các dân tộc VN lần thứ 14.
Tham gia các hoạt động chào mừng Ngày Văn hóa các dân tộc Việt Nam năm nay gồm 17 cộng đồng dân tộc đến từ 13 tỉnh, thành phố đại diện cho các dân tộc, vùng miền trong cả nước. Trong đó: 100 người của 13 dân tộc đang hoạt động hằng ngày tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam là già làng, trưởng bản, nghệ nhân, đồng bào các dân tộc: Mường (Hòa Bình); Thái (Sơn La); Khơ Mú (Nghệ An); Mông (Hà Giang); Tày, Nùng (Thái Nguyên); Dao (TP. Hà Nội); Tà Ôi, Cơ Tu (Thừa Thiên Huế); Ba Na (Gia Lai); Xơ Đăng (Kon Tum); Ê Đê (Đắk Lắk), Khmer (Sóc Trăng). Đồng bào được huy động tham gia sự kiện: 30 người dân tộc Dao (Vĩnh Phúc); 30 người dân tộc Gia Rai (Đắk Lắk); 30 người dân tộc Thái (Thanh Hóa); 15 người dân tộc Khmer (Sóc Trăng).
Phát biểu tại Lễ khai mạc “Không gian Sen trong đời sống văn hoá Việt”, một hoạt động điểm nhấn ấn tượng trong chuỗi sự kiện chào mừng Ngày Văn hoá các dân tộc Việt Nam, PGS.TS Tạ Quang Đông, Thứ trưởng Bộ Văn hoá Thể thao và Du lịch nhấn mạnh: “Ngày Văn hóa các dân tộc Việt Nam (19/4) là sự kiện thường niên do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam. Đây là sự kiện có ý nghĩa chính trị sâu sắc, góp phần tôn vinh, gìn giữ, phát huy các giá trị văn hoá truyền thống các dân tộc Việt Nam. Trong đó không gian “Sen trong đời sống văn hóa Việt” là một trong những hoạt động chính của sự kiện, góp phần tôn vinh hình ảnh hoa sen gắn với sự duyên dáng của phụ nữ Việt Nam nói riêng và hoa sen trong đời sống văn hóa của người Việt nói chung. Đây cũng là dịp để đồng bào và du khách tham quan thưởng lãm và lưu giữ lại những hình ảnh đẹp tại không gian này”.
Hoạt động đầu tiên trong chuỗi sự kiện chào mừng Ngày Văn hoá các dân tộc VN là tái hiện lễ cầu an, cầu phúc của đồng bào người Tày ở huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên. Đây là một sinh hoạt dân gian gắn bó mật thiết với cộng đồng người Tày. Với người Tày, lễ Cầu an là một nghi lễ hết sức quan trọng đầu năm, người Tày quan niệm, khi làm lễ này rồi thì sẽ được các đấng siêu nhiên, được những Pụt Luông (Phật lớn) và Đẳm (tổ tiên) phù trợ, hổ vồ không trúng, rắn cắn không vào, xuống nước tự nổi, làm gì được nấy… Lễ được tổ chức vào cuối tháng Giêng đầu tháng 2 âm lịch hàng năm. Đây là dịp để mọi người tụ họp, giao lưu thể hiện niềm thành kính với thần linh, tổ tiên, biểu đạt ước vọng trong sáng về một cuộc sống hạnh phúc, an bình, no ấm… Lễ cầu an, cầu phúc là một hoạt động văn hóa tín ngưỡng đặc sắc, một sinh hoạt văn hóa dân gian không thể thiếu của đồng bào Tày vùng cao phía Bắc.
Cũng trong ngày đầu tiên trong chuỗi sự kiện, “lễ cấp sắc” một phong tục đẹp, nét văn hoá đặc trưng riêng có của người Dao huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc cũng được tái hiện. Đối với người đàn ông dân tộc Dao, cấp sắc là nghi lễ bắt buộc nhằm công nhận sự trưởng thành. Nếu người đàn ông nào chưa thực hiện nghi lễ này, thì dù lớn tuổi đến đâu vẫn chỉ được coi là một đứa trẻ. Đây là nghi lễ độc đáo của người Dao quần chẹt ở bản Thành Công, xã Lãng Công, huyện Sông Lô hiện còn được giữ gìn, bảo tồn cho đến ngày nay. Lễ cấp sắc thường được người Dao tổ chức vào mùa Xuân hoặc những tháng cuối năm và hiện vẫn được thực hiện ở hầu hết các gia đình đồng bào Dao. Đây cũng là một cách hữu hiệu để phát huy các giá trị văn hoá truyền thống của dân tộc, giúp thế hệ trẻ hiểu hơn về giá trị, ý nghĩa của văn hóa truyền thống.
Trong khuôn khổ Ngày Văn hoá các dân tộc Việt Nam còn tái hiện Lễ Kin chiêng boọc mạy, là một lễ hội tín ngưỡng dân gian truyền thống, di sản văn hoá phi vật thể đặc biệt có giá trị không thể thiếu trong đời sống tinh thần của đồng bào Thái xứ Thanh; tái hiện Lễ mừng lúa mới của dân tộc Gia Rai và các hoạt động diễn tấu cồng chiêng, dân ca dân vũ dân tộc Gia Rai; tái hiện Tết Chôl Chnăm Thmây của đồng bào Khmer; chương trình giao lưu “Ngày hội vùng miền các dân tộc phía Bắc”; trình diễn giai điệu Tây Nguyên “Xôn xang mênh mang cao nguyên Đắk Lắk”...
Cùng với đó là các hoạt động như: giới thiệu không gian trưng bày, chế tác giới thiệu nghề truyền thống, diễn xướng, hòa tấu biểu diễn nhạc cụ dân tộc, thao tác, giới thiệu tri thức dân gian, ẩm thực…
Đặc biệt, tại Ngày hội văn hoá các dân tộc VN còn có Diễn đàn văn hóa với chủ đề: “Phát huy truyền thống văn hóa các dân tộc trong xây dựng môi trường văn hóa”.
Và một điểm nhấn ấn tượng trong dịp này là triển lãm không gian “Sen trong đời sống văn hoá Việt” với hơn 100 bức ảnh sen của các nhiếp ảnh gia trong nước. Đây là những bức ảnh được lựa chọn trong hơn 500 bức ảnh sen của nhà sưu tập - Kỷ lục gia Nguyễn Thị Thanh Tâm, Giám đốc Quỹ Hỗ trợ bảo tồn di sản văn hóa Việt Nam. Bên cạnh đó, không gian sen với hàng ngàn bông sen tươi của Đồng Tháp và Huế cùng hoa sen làm bằng các chất liệu thiên nhiên gắn với môi trường tạo nên sự đa dạng của Sen, được decor trong Không gian "Sen trong đời sống văn hóa Việt" sẽ tạo nên khung cảnh đẹp, lý tưởng để chị em phụ nữ và các đồng bào về tham dự "Ngày Văn hóa các dân tộc Việt Nam" chụp ảnh, check-in lưu giữ lại những hình ảnh đẹp.
Thông qua các hoạt động chào mừng Ngày Văn hóa các dân tộc Việt Nam 19/4 nhằm nâng cao ý thức, trách nhiệm của toàn hệ thống chính trị và mọi tầng lớp nhân dân trong công tác bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa cộng đồng 54 dân tộc Việt Nam trong thực hiện phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa", bảo vệ và phát huy các giá trị di sản văn hóa cộng đồng góp phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Đồng thời đây cũng là hoạt động cụ thể triển khai có hiệu quả những nội dung của Hội nghị Văn hóa toàn quốc năm 2021 và Triển khai chiến lược phát triển Văn hóa đến năm 2030 là xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh trong các lĩnh vực của đời sống xã hội. Không ngừng nâng cao đời sống tinh thần của nhân dân, từng bước thu hẹp khoảng cách về hưởng thụ văn hóa giữa thành thị và nông thôn, giữa các vùng miền.
