Triển lãm 3D “Bình Định theo dòng lịch sử” lấy ý tưởng từ những địa danh nổi tiếng của Bình Định, tạo nên một không gian 3D độc đáo, đưa người xem trải qua những hành trình nhiều cảm xúc khám phá vùng đất Bình Định theo dòng lịch sử từ cội nguồn đến ngày nay.
Triển lãm giới thiệu khoảng 400 tài liệu, tư liệu đặc sắc được lựa chọn từ hàng nghìn trang tài liệu, tư liệu sưu tầm của Cục Văn thư và Lưu trữ Nhà nước, các bảo tàng thuộc tỉnh Bình Định, các Viện Nghiên cứu và nguồn tư liệu quý do các cá nhân chia sẻ…
Triển lãm gồm ba phần:
Phần I "Từ cội nguồn văn hóa Sa Huỳnh đến văn hóa Chămpa": Giới thiệu về kho mộ chum khoảng 200 chiếc được tìm thấy trong một cồn cát ven biển vùng Sa Huỳnh. Từ đó đến nay đã có nhiều di tích được phát hiện, dần hé lộ cuộc sống của cư dân Sa Huỳnh (hình thành từ cách đây khoảng 3.000 năm) trên đất Bình Định.
Phần II "Từ phủ Hoài Nhơn đến trọng địa phía nam kinh thành": Giới thiệu về người anh hùng áo vải Nguyễn Huệ cùng hào khí Tây Sơn vùng đất Bình Định.
Hầu hết tài liệu thời Tây Sơn không còn, chỉ có những ghi chép rải rác trong sử sách. Điều đáng chú ý là, dù bị sử gia triều Nguyễn coi là “ngụy” nhưng Hoàng đế Quang Trung lại được mô tả và thuật lại như một con người phi thường. Bằng những lời lẽ không giấu sự nể phục, sử triều Nguyễn đã làm toát lên khí phách, mưu lược, tài năng của người anh hùng kiệt xuất Quang Trung Nguyễn Huệ.
Trọng địa phía Nam: Với khối tài liệu lưu trữ đồ sộ, đặc biệt là Châu bản triều Nguyễn – Di sản tư liệu thế giới, diện mạo của vùng đất Bình Định được góp phần soi tỏ. Kể từ khi Vua Lê Thánh Tông sáp nhập vùng đất Chiêm Thành vào cương thổ Đại Việt (1471) đến khi trở thành trọng địa phía Nam Kinh thành dưới triều Nguyễn (1802 – 1945), trải qua gần 500 năm, vùng đất Bình Định đã qua nhiều biến thiên đồng thời tạo nên nhiều dấu ấn đặc biệt trong lịch sử dân tộc. Trong đó nổi bật là trường thi văn, trường thi võ; hoạt động giao thương; chính sách của triều đình đối với vùng đất này; biến động thời Pháp thuộc và phong trào yêu nước cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX…
Phần III "Từ mảnh đất "thành đồng" Duyên hải Nam Trung Bộ đến điểm sáng hội nhập, phát triển": Tái hiện lịch sử của vùng đất Bình Định trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ và vươn mình phát triển, trở thành một trong những trọng điểm kinh tế, trung tâm du lịch lớn của cả nước.
Trong Kháng chiến chống Pháp, Bình Định là địa bàn chiến lược cả về kinh tế, quân sự, là tỉnh tự do trọn vẹn của Liên khu V, là vùng hậu phương quan trọng trong cuộc kháng chiến của miền Nam Trung bộ, trực tiếp là Gia Lai – Kon Tum. Bình Định thực thi song song nhiệm vụ chiến lược vừa chiến đấu, vừa xây dựng hậu phương. Guồng máy kháng chiến nơi đây luôn sôi động, hối hả. Trong hoàn cảnh chiến trường bị chia cắt, phong trào xóa nạn mù chữ, phong trào sản xuất “tự cấp tự túc” vẫn diễn ra sôi nổi, đáp ứng nhu cầu trong tỉnh và kịp thời cung ứng cho chiến trường khu V, đồng thời lập nhiều chiến công oanh liệt đánh bại các cuộc càn quét của quân Pháp lấn chiếm vùng tự do. Quân dân Bình Định đã bảo vệ vững chắc hậu phương và góp phần quan trọng cùng cả nước kết thúc thắng lợi cuộc Kháng chiến chống Pháp.
Trong Kháng chiến chống Mỹ, Bình Định luôn là chiến trường nóng bỏng, có thời điểm ở Bình Định, cố vấn Mỹ được huy động tăng lên gấp đôi, tập trung mở các cuộc càn quét đánh phá dữ dội, cùng hàng loạt vụ tàn sát đẫm máu của quân Nam Triều Tiên. Tiếp nối truyền thống của mảnh đất “thành đồng”, quân dân Bình Định đã nỗ lực đánh bại mọi âm mưu thủ đoạn của địch và liên tục lập kỳ tích, lần lượt làm thất bại các chiến lược chiến tranh của đế quốc Mỹ, góp phần xuất sắc cùng miền Nam nói riêng và cả nước nói chung, kết thúc thắng lợi cuộc Kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.
Những năm gần đây, Bình Định đã có sự bứt phá toàn diện. Phát huy “hào khí Tây Sơn”, tinh thần tự lực tự cường, tỉnh Bình Định đang vươn lên, hướng tới mục tiêu trở thành một trong những tỉnh phát triển thuộc nhóm dẫn đầu khu vực miền Trung và trở thành một trong những trọng điểm kinh tế, trung tâm du lịch lớn của cả nước. Đồng thời, phát huy những giá trị di sản văn hóa lịch sử đặc trưng của vùng “đất võ, trời văn” và bảo tồn giá trị tốt đẹp của người Bình Định.
Công chúng có thể xem triển lãm trực tuyến "Bình Định theo dòng lịch sử" tại các địa chỉ: https://archives.org.vn; https://facebook.com/luutruquocgia1; snv.binhdinh.gov.vn; ttltls.snv.binhdinh.gov.vn