Khơi dậy tình yêu tiếng Việt
Chiều thứ Sáu, trong căn phòng nhỏ tại Trung tâm tiếng Việt Budapest (Hungary), tiếng cười con trẻ vang lên xen lẫn những câu hát, trò chơi dân gian Việt Nam. Không chỉ là những bài tập đọc, đánh vần, học sinh từ lớp 1 đến lớp 3 còn say sưa với “dung dăng dung dẻ”, “rồng rắn lên mây”, “nu na nu nống”… Những đứa trẻ Việt sinh ra ở Hungary đang học tiếng mẹ đẻ theo cách tự nhiên và gần gũi nhất.
"Khi dạy tiếng Việt, chúng tôi không bắt các con phải học chữ A, B, C ngay. Điều đó, phụ huynh yên tâm rồi sớm hay muộn các cháu đều biết. Điều quan trọng nhất là khơi dậy sự yêu thích. Muốn trẻ say sưa học tập, trước hết phải khiến chúng vui, cảm thấy tiếng Việt thú vị, gần gũi”, cô Trần Thanh Huyền – một trong những giáo viên tại trung tâm – chia sẻ.
Trẻ con rất thích công nghệ, nếu làm bài tập đầy đủ, thậm chí chúng sẽ được thưởng những giây phút truy cập Kahoot - một nền tảng học tập trực tuyến hấp dẫn.
Với học sinh lớn hơn, cô Huyền lồng ghép ngữ pháp cùng những câu chuyện về quê hương, để các em hiểu thêm về văn hóa và cội nguồn.
Ví dụ, với học sinh lớp 7, lớp 8, các em rất thích nghe chuyện Việt Nam. Có lần, cô Huyền kể chuyện "Sự tích trầu cau", rồi hỏi học sinh ý nghĩa đằng sau câu chuyện này. Chỉ một chút gợi mở cũng khiến các em hứng khởi, nhận ra học tiếng Việt không chỉ là học chữ mà còn khám phá những điều thú vị về quê hương.
"Gieo" tiếng Việt bằng tình cảm của một người con xa quê
Mỗi tuần, cô Huyền có hai buổi lên lớp, chiều thứ Sáu và Chủ nhật, mỗi buổi 90 phút. Trước khi là giáo viên dạy tiếng Việt ở Trung tâm Tiếng Việt Budapest, cô cũng từng loay hoay dạy tiếng Việt cho con.
Sinh con tại Hungary, dẫu môi trường học tiếng Việt tại nhà thuận lợi khi cả bố và mẹ đều là người Việt, song khi con bắt đầu lên phổ thông, cô Huyền nhận ra việc dạy tiếng Việt cho cháu thực sự khó khăn.
"Có lúc tôi cảm thấy bất lực khi con phản ứng lại", cô Huyền rơm rớm nước mắt khi nhớ lại.
Một lần, 2 mẹ con tới Trung tâm tiếng Việt Budapest tìm hiểu trường và gặp bác Tuấn (ông Trần Anh Tuấn – đại diện Trung tâm). Bác rất tâm lý, bác ôm con và nói: con vào đây, bác dạy con tiếng việt với các bạn".
Sau một thời gian con theo học tại Trung tâm, chính bác Tuấn đã rủ cô Huyền cùng tham gia dạy tiếng Việt với các giáo viên ở Trung tâm Budapest. Nhận thấy sự tâm huyết của các giáo viên trong việc gìn giữ tiếng Việt nơi xứ người, cô Huyền không có lý do gì để từ chối.
Thời điểm năm 2010, người Việt kinh doanh buôn bán tại Trung tâm châu Á rất đông đảo. Trẻ con thường vào đây chơi với bố mẹ. Khi đó, ông Trần Anh Tuấn – đại diện trung tâm – cùng cộng đồng người Việt tại Trung tâm châu Á bàn bạc để tạo sân chơi cho trẻ. Cùng năm, lớp tiếng Việt đầu tiên được mở ra đa phần là tập hợp trẻ con có bố mẹ kinh doanh tại đây. Ban đầu chỉ có một lớp nhỏ với một cô giáo, đến nay trung tâm đã phát triển thành 9 lớp với 70 học sinh, 8 giáo viên dạy trực tiếp và trực tuyến, hoạt động tại hai cơ sở: World Mall và Thăng Long.
Nơi giữ hồn Việt
Khó khăn lớn nhất của trung tâm là tìm tài liệu phù hợp cho trẻ sinh ra và lớn lên ở Hungary. Các giáo viên thường mang sách từ Việt Nam sang, tham khảo thêm tài liệu từ Úc, song không bộ sách nào hoàn toàn thích hợp.
Nhờ sự tâm huyết của các thầy cô, trong đó có cô Phương Hồng, những bộ giáo trình mới đã được biên soạn riêng phù hợp với trẻ em người Việt tại Hungary. Ngày nay, tài liệu dạy tiếng Việt còn có bộ "Tiếng Việt vui", "Quê Việt"..
Nhiều tài liệu là vậy song giáo án dạy các em thường là sự kết hợp từ nhiều nguồn giúp việc học bớt khô khan, gần gũi với trẻ.
"Trẻ em sinh ra và lớn lên ở nước ngoài học tiếng Việt không thể giống như những đứa trẻ đồng trang lứa ở Việt Nam. Song, cũng không thể giống như một người Tây học Tiếng Việt", cô Huyền nói.
Ở Trung tâm tiếng Việt Budapest, các giáo viên đặt mình vào vị thế của người Việt, dạy trẻ bằng tình cảm, bằng sự gắn kết gia đình.
Không chỉ là nơi học chữ, trung tâm còn là mái nhà chung cho cộng đồng. Các hoạt động như Ngày hội tiếng Việt, trại hè VietCamp, hay những buổi giao lưu trong Ngày Tôn vinh tiếng Việt từ năm 2022 đã trở thành dịp để trẻ gắn bó hơn với quê hương, dù cách xa hàng ngàn cây số.
Niềm vui lớn nhất của những người thầy nơi đây là khi thấy trẻ tự hào về nguồn cội. Quay lại Hungary sau một lần về Việt Nam, có học sinh tâm sự với cô Huyền rằng, đường phố Việt Nam tuy khói bụi nhưng khi trở về đây, em cảm thấy luyến tiếc. Việt Nam mới là quê hương của mình.
"Khi nghe vậy, tôi cảm thấy những gì chúng tôi bỏ ra đã thực sự có kết quả", cô Huyền xúc động.
Giữ gìn tiếng Việt nơi đất khách là hành trình đầy gian nan, nhưng với những nỗ lực bền bỉ của cộng đồng, Trung tâm tiếng Việt Budapest đang trở thành nhịp cầu nối, để tiếng mẹ đẻ không chỉ là ngôn ngữ, mà còn là sợi dây gắn kết tâm hồn, đưa thế hệ trẻ Việt ở châu Âu gần hơn với quê hương.
Nghe chương trình tại đây:
