Những năm qua, thương mại trong nước đã góp phần quan trọng vào chuyển dịch cơ cấu nền kinh tế theo hướng gia tăng tỷ trọng các ngành công nghiệp, dịch vụ và gắn liền với phát triển thương hiệu hàng Việt Nam. Để đáp ứng với tình hình mới, ngày 13/7/2021, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1163/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược “Phát triển thương mại trong nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”.

Tại Quyết định này, Chính phủ đặt ra mục tiêu cụ thể, giai đoạn 2021-2030, giá trị tăng thêm thương mại trong nước đạt tốc độ tăng bình quân khoảng 9%-9,5%/năm; đến năm 2030 đóng góp khoảng 15%-15,5% vào GDP cả nước; Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng (chưa loại trừ yếu tố giá) đạt tốc độ tăng bình quân 13-13,5%/năm. Để đạt mục tiêu này cần xây dựng các chiến lược, kế hoạch phát triển giai đoạn 2021-2030 đối với các ngành, lĩnh vực ưu tiên phát triển về thị trường trong nước gắn với bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

PGS.TS Ngô Trí Long, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả (Bộ Tài chính) cho rằng, cần chú trọng các giải pháp kích cầu, khuyến khích tiêu dùng nhằm khai thác có hiệu quả quy mô thị trường trong nước.

"Tiêu dùng trong nước hiện nay là dân số trẻ và tầng lớp trung lưu phát triển rất là cao. Với lực lượng này, tiêu dùng nội địa sẽ có xu hướng phát triển rất nhanh. Bên cạnh đó là các chính sách hỗ trợ từ chính phủ cải thiện môi trường kinh doanh hay cải cách thủ tục hành chính để giảm bớt chi phí đối với doanh nghiệp cũng là yếu tố quan trọng để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp trong nước phát triển.

Nhu cầu tiêu dùng nội địa được nhận định sẽ duy trì đà tăng trưởng trong thời gian tới. Để làm được điều này, Nhà nước tiếp tục giảm 2% thuế suất thuế giá trị gia tăng đối với một số nhóm hàng hóa hàng hóa, dịch vụ đến hết năm 2026. Theo ông Nguyễn Minh Tuấn, chuyên gia kinh tế, chính sách này góp phần thúc đẩy sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, tiêu dùng của người dân, tạo thêm công ăn việc làm cho người lao động.

"Việc giảm thuế sẽ có tác động trực tiếp tới hành vi tiêu dùng. Thu nhập của đại bộ phận dân cư có một tác động rất lớn của lạm phát. Chính vì vậy, ngoài thuế VAT thì cũng cần nghiên cứu thuế thu nhập cá nhân để tăng được sức cầu của người dân".

Bên cạnh đó, theo ông Trần Hoàng Ngân, Đại biểu Quốc hội khóa XV, đoàn Đại biểu Quốc hội TP Hồ Chí Minh, việc tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi gian lận sẽ giúp doanh nghiệp phát triển và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng khi mua sắm.

"Sau đại dịch Covid-19, thương mại điện tử phát triển rất mạnh. Vấn đề là chúng ta phải bảo vệ được người tiêu dùng, tức là đảm bảo được hàng hóa chất lượng. Như vậy, chúng ta phải đảm bảo được khâu thanh kiểm tra. Thứ hai nữa là công bằng trong môi trường kinh doanh. Vậy thì quản lý nhà nước phải đảm bảo môi trường cạnh tranh công bằng".

Hoạt động thương mại điện tử tại nước ta năm 2024, quy mô thị trường đạt trên 25 tỷ USD, tăng 20% so với năm 2023, chiếm khoảng 9% tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng cả nước. Tuy nhiên, bà Nguyễn Thị Việt Nga, đại biểu Quốc hội khoá XV, đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hải Phòng cho rằng cần có hệ thống giải pháp đồng bộ. "Cần có sự phối hợp một cách chặt chẽ và hiệu quả với các cơ quan chức năng khác như giữa Bộ Công thương với Bộ Công an thì chúng ta mới có thể quản lý chặt chẽ được việc livestream bán hàng trên môi trường điện tử để đảm bảo quyền lợi của người tiêu dùng và tránh thất thoát cho ngân sách nhà nước".

Các chính sách để phát triển thương mại trong nước giai đoạn đến năm 2030 tầm nhìn đến năm 2045 không chỉ được xem là bệ đỡ cho các doanh nghiệp có điều kiện phát triển, hội nhập mà bản thân mỗi người tiêu dùng qua đây cũng được nâng cao hơn về mặt nhận thức. Từ đó có thêm nhiều kỹ năng và cơ hội để lựa chọn sản phẩm tốt nhất./.