Nghe bài viết tại đây:
Dấu hiệu trầm cảm
Nhiều người cho rằng, trầm cảm ở người trẻ nhiều hơn vì họ chịu áp lực cuộc sống, còn trầm cảm ở người già thường đến từ suy nghĩ và nỗi lo bệnh tật.
"Tỷ lệ 10% là con số đáng lo ngại nhất là trong bối cảnh xã hội Việt Nam hiện nay dân số người cao tuổi ngày càng gia tăng"- Thạc sĩ, chuyên gia tâm lý Nguyễn Viết Hiền, ĐHQG Hà Nội nhận định.
Trầm cảm không chỉ làm giảm chất lượng cuộc sống mà còn có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác như bệnh lý tim mạch, tiểu đường, hoặc thậm chí là tự tử.
Trầm cảm không phân biệt độ tuổi. Mặc dù người cao tuổi có thể gặp phải những thay đổi về thể chất và tinh thần do quá trình lão hóa, nhưng những yếu tố này không phải là lý do duy nhất dẫn đến trầm cảm.
Chuyên gia tâm lý nêu các nguyên nhân đặc thù ở người già bao gồm:
-Mất mát về người thân: Nhiều người cao tuổi phải trải qua nỗi đau mất người bạn đời hoặc những người thân yêu, điều này có thể dẫn đến cảm giác cô đơn, trống vắng.
-Sự thay đổi trong vai trò xã hội: Khi nghỉ hưu hoặc không còn tham gia vào công việc xã hội, nhiều người cảm thấy mình trở nên vô dụng hoặc không còn được quan tâm.
-Bệnh tật mãn tính: Các bệnh lý kéo dài, đau đớn hoặc sự phụ thuộc vào người khác có thể làm gia tăng cảm giác bất lực và căng thẳng.
-Sự thay đổi trong sự giao tiếp và kết nối: Người già có thể gặp khó khăn trong việc duy trì mối quan hệ xã hội, dẫn đến cảm giác cô đơn, dễ dẫn đến trầm cảm.
Trầm cảm ở người cao tuổi thường bị "ẩn giấu" dưới những biểu hiện mơ hồ đôi khi có thể bị nhầm lẫn với quá trình lão hóa tự nhiên. "Những triệu chứng như mất ngủ, chán ăn, mệt mỏi hoặc giảm năng lượng có thể là dấu hiệu của trầm cảm, nhưng cũng có thể được cho là một phần của sự lão hóa" - chuyên gia Nguyễn Viết Hiền chia sẻ.
Tuy nhiên, nếu những triệu chứng này kéo dài và ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống hàng ngày của người cao tuổi, chúng ta cần cảnh giác và tìm kiếm sự can thiệp.
Dấu hiệu điển hình của trầm cảm bao gồm:
-Cảm giác buồn bã kéo dài hoặc cảm giác không có hy vọng.
-Mất hứng thú với những hoạt động mà trước đây họ yêu thích.
-Sự thay đổi trong thói quen ăn uống hoặc ngủ nghỉ.
-Suy giảm khả năng tập trung hoặc đưa ra quyết định.
-Sự thay đổi trong các mối quan hệ xã hội: Tránh gặp gỡ bạn bè và gia đình, hoặc cảm thấy cô đơn, vô dụng.
Ổn định cảm xúc
Trầm cảm có thể tác động sâu sắc đến chất lượng sống và tuổi thọ của người cao tuổi. Những người cao tuổi bị trầm cảm có thể không còn đủ sức khỏe hoặc động lực để chăm sóc bản thân, tham gia vào các hoạt động xã hội, và thậm chí là từ chối các phương pháp điều trị cần thiết cho các bệnh lý thể chất.
Trầm cảm cũng có thể gia tăng nguy cơ mắc các bệnh lý mãn tính, vì nó làm suy yếu hệ thống miễn dịch và gây ra các vấn đề tim mạch, tiểu đường hoặc đau mãn tính. Đặc biệt, nguy cơ tự tử ở người cao tuổi bị trầm cảm là rất cao, đặc biệt là đối với những người cảm thấy bị cô đơn, không còn ý nghĩa trong cuộc sống. Vì vậy, cần phải nhận thức và can thiệp sớm để giảm thiểu các rủi ro này.
Để giúp người cao tuổi phòng ngừa và vượt qua trầm cảm, gia đình, cộng đồng và hệ thống y tế cần phối hợp chặt chẽ. Một số biện pháp cụ thể bao gồm:
-Tăng cường sự kết nối xã hội: Khuyến khích người cao tuổi tham gia vào các hoạt động cộng đồng, tạo cơ hội cho họ gặp gỡ và giao lưu với bạn bè, gia đình.
-Chăm sóc sức khỏe toàn diện: Cung cấp sự chăm sóc y tế đầy đủ cho người cao tuổi, bao gồm điều trị bệnh lý mãn tính và tư vấn tâm lý khi cần thiết.
-Thực hiện các liệu pháp tâm lý: Các liệu pháp như trị liệu nhận thức hành vi (CBT) hoặc trị liệu hỗ trợ nhóm có thể giúp người cao tuổi nhận diện và thay đổi những suy nghĩ tiêu cực, cải thiện cảm giác tự tin và kiểm soát cảm xúc.
-Khuyến khích hoạt động thể chất nhẹ nhàng: Các bài tập thể dục đơn giản như đi bộ, yoga hoặc thể dục nhịp điệu có thể giúp cải thiện tâm trạng và giảm lo âu, trầm cảm.
Ngoài ra, việc nâng cao nhận thức của cộng đồng về trầm cảm ở người cao tuổi là một yếu tố quan trọng trong việc giúp họ tìm kiếm sự giúp đỡ kịp thời./.
