Chủ hộ kinh doanh không tham gia BHXH sẽ bị xử phạt

Hơn 12.300 chủ hộ kinh doanh đóng BHXH bắt buộc

Theo thống kê của BHXH Việt Nam, hiện cả nước có hơn 12.300 người là chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai đang tham gia BHXH bắt buộc. Tiền lương đóng BHXH bắt buộc bình quân chung trong cả nước của chủ hộ khoảng 3,5 triệu đồng/tháng. Với sự vào cuộc tích cực của chính quyền, một số địa phương có số chủ hộ tham gia BHXH bắt buộc lớn như: Thành phố Hồ Chí Minh (trên 1.960 người), Hà Nội (trên 1.160 người); Vĩnh Long (trên 780 người), Hải Phòng (trên 720 người), Đồng Nai (trên 750 người); Thái Nguyên, Lâm Đồng (gần 600 người)… Tuy nhiên, do chưa nhận thức rõ về ý nghĩa của việc tham gia BHXH nên còn không ít chủ hộ vẫn đang trốn tránh trách nhiệm tham gia BHXH của bản thân và người lao động.

Bị phạt vi phạm hành chính và chấp hành khắc phục hậu quả

Theo quy định tại Luật BHXH, hành vi trốn đóng BHXH là hành vi vi phạm pháp luật. Nếu cá nhân người sử dụng lao động vi phạm, tùy theo tính chất, mức độ mà bị xử phạt vi phạm hành chính, xử lý kỷ luật hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự, nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật.

Theo Điều 39 của Nghị định số 12/2022/NĐ-CP ngày 17/01/2022 của Chính phủ, mức phạt đối với người sử dụng lao động (trong đó có hộ kinh doanh) vi phạm quy định về đóng BHXH bắt buộc sẽ bị:

- Phạt tiền từ 12% đến 15% tổng số tiền phải đóng BHXH bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp, nhưng tối đa không quá 75 triệu đồng, đối với các hành vi: chậm đóng; đóng không đúng mức quy định; đóng không đủ số người thuộc diện tham gia hoặc chiếm dụng tiền đóng BHXH, bảo hiểm thất nghiệp của người lao động.

- Phạt tiền từ 18% đến 20% tổng số tiền phải đóng BHXH bắt buộc, nhưng không quá 75 triệu đồng, đối với trường hợp không đóng BHXH, bảo hiểm thất nghiệp cho toàn bộ người lao động thuộc diện bắt buộc, song chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

- Phạt tiền từ 50 triệu đến 75 triệu đồng đối với hành vi trốn đóng BHXH, bảo hiểm thất nghiệp hoặc sửa chữa, làm sai lệch văn bản, tài liệu trong hồ sơ để đề xuất được áp dụng mức đóng thấp hơn quy định vào quỹ bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nhiệp, nhưng các trường hợp này chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Ngoài hình thức phạt tiền, chủ hộ kinh doanh vi phạm quy định về đóng BHXH, bảo hiểm thất nghiệp còn phải thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả như: Buộc người vi phạm phải đóng đủ số tiền BHXH bắt buộc và bảo hiểm thất nghiệp phải đóng cho cơ quan BHXH. Đồng thời, nộp khoản tiền lãi bằng hai lần mức lãi suất đầu tư quỹ BHXH bình quân của năm trước liền kề tính trên số tiền và thời gian chậm đóng, không đóng hoặc trốn đóng.

Trường hợp người vi phạm không thực hiện nghĩa vụ, ngân hàng, tổ chức tín dụng, Kho bạc Nhà nước sẽ trích tiền từ tài khoản của chủ hộ kinh doanh để chuyển nộp theo quy định nhằm bảo đảm việc thu hồi đầy đủ các khoản phải đóng BHXH, bảo hiểm thất nghiệp… Biện pháp này nhằm gia tăng quyền lợi chính đáng của người lao động, đồng thời thể hiện sự nghiêm minh trong thực thi pháp luật về BHXH.