Nhìn lại chặng đường 5 năm qua 2021-2025, dù phải đối mặt với không ít khó khăn, thách thức, tuy nhiên chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025 của Việt Nam đã đạt được những thành tích đáng khích kể, trở thành điểm sáng về giảm nghèo trên thế giới, hoàn thành sớm mục tiêu thiên niên kỷ của Liên Hợp Quốc về xóa đói, giảm nghèo; là một trong 30 quốc gia đầu tiên trên thế giới áp dụng chuẩn nghèo đa chiều hỗ trợ toàn diện cho người nghèo nâng cao chất lượng cuộc sống.
Theo đó, chuẩn nghèo đa chiều bao gồm tiêu chí về thu nhập và tiêu chí các dịch vụ xã hội cơ bản, trong đó tiêu chí về thu nhập được nâng lên, ở nông thôn là 1.500.000 đồng/người/tháng, ở thành thị là 2.000.000 đồng/người/tháng. Các tiêu chí dịch vụ xã hội cơ bản được mở rộng, bổ sung chiều chỉ số về việc làm, nâng cao chất lượng chỉ số về y tế…
Tính đến tháng 6/2025 tỷ lệ hộ nghèo toàn quốc đã giảm xuống còn khoảng 1,93%. Đối với các huyện nghèo, tỷ lệ hộ nghèo giảm mạnh từ 45% xuống còn 24,86%, còn tại khu vực đồng bào dân tộc thiểu số, tỷ lệ này đã giảm từ 25% xuống chỉ còn 12,55%.
Chất lượng nguồn nhân lực cải thiện đáng kể nhờ thu hút đầu tư vào các “vùng trũng” kinh tế. Nâng tỷ lệ trẻ em nghèo được đến trường cao gần như phổ cập; tỷ lệ hộ nghèo tham gia bảo hiểm y tế đạt trên 95%. Điều này giúp Việt Nam thoát khỏi “bẫy nghèo truyền kiếp” vốn phổ biến ở nhiều quốc gia đang phát triển.
Theo ông Nguyễn Hữu Điệp, Chuyên viên chính Văn phòng Quốc gia về giảm nghèo, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, để đạt được thành công trong công cuộc giảm nghèo giai đoạn 2021-2025, yếu tố then chốt đầu tiên và quan trọng nhất chính là phát triển kinh tế bền vững gắn liền với tạo việc làm và chuyển dịch cơ cấu kinh tế.
Bên cạnh đó, việc tiếp cận đa chiều trong hỗ trợ giảm nghèo là một yếu tố quan trọng. Thay vì chỉ dựa vào thu nhập, việc áp dụng chuẩn nghèo đa chiều đã giúp xác định chính xác hơn đối tượng cần hỗ trợ, đánh giá toàn diện trên nhiều phương diện như tiếp cận dịch vụ y tế, giáo dục, nhà ở, nước sạch, thông tin và việc làm. Cách tiếp cận này tạo điều kiện để chính quyền có giải pháp hỗ trợ toàn diện, không chỉ giúp người dân thoát nghèo về vật chất mà còn cải thiện đời sống tinh thần và cơ hội phát triển.
Đặc biệt việc nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ cơ sở và công tác truyền thông hiệu quả cũng đóng vai trò quan trọng trong việc đưa chính sách đến gần người dân, tạo sự đồng thuận trong xã hội. Đội ngũ cán bộ là cầu nối trực tiếp giữa chính sách và thực tiễn. Khi cán bộ có đủ năng lực, kinh nghiệm sẽ đảm bảo các dự án được triển khai hiệu quả. Song song đó, công tác tuyên truyền được quan tâm, đẩy mạnh, nhờ đó các chương trình, chính sách được hiểu đúng, đặc biệt là với đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa.
Cuối cùng, sự vào cuộc, tham gia của cả hệ thống chính trị, cộng đồng và xã hội hóa công tác giảm nghèo là yếu tố không thể thiếu để tạo nên sức mạnh tổng hợp. Giảm nghèo không chỉ là trách nhiệm của nhà nước mà còn cần sự chung tay của toàn xã hội. Các phong trào như “Vì người nghèo - không để ai bị bỏ lại phía sau” đã huy động được sự đóng góp của doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân, mang lại nguồn lực bổ sung quan trọng. Cơ chế giám sát có sự tham gia của người dân giúp đảm bảo nguồn lực đầu tư công minh bạch và thực sự phục vụ cộng đồng. Khi người dân được tham gia vào quá trình lập kế hoạch và thực hiện, họ sẽ có ý thức trách nhiệm và chủ động hơn trong việc vươn lên thoát nghèo.
