Hệ sinh thái đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với cuộc sống của con người, cung cấp cho con người những lợi ích vô giá như ổn định khí hậu, lọc không khí, cung cấp oxy, cung cấp nguồn nước, thức ăn, thuốc men…
Ngoài ra, các hệ sinh thái còn là nơi cư trú của các loài động vật hoang dã. Tuy nhiên, các hệ sinh thái hiện đang có tốc độ suy thoái nhanh nhất trong lịch sử loài người vì đang phải đối mặt với các mối đe dọa vô cùng to lớn như nạn chặt phá rừng; săn bắt thú rừng, ô nhiễm nước hồ, sông suối; các vùng đất ngập nước trở nên khô hạn... Đây cũng chính là những nguyên nhân khiến cho hệ sinh thái bị ảnh hưởng như phân tích của ông Nguyễn Văn Thái, giám đốc điều hành Trung tâm bảo tồn động vật hoang dã tại Việt Nam.
Theo ông Thái nguyên nhân quan trọng nhất của việc suy thoái hệ sinh thái chính là việc các loài động thực vật bị mất môi trường sống của mình cộng với việc con người sử dụng các sản phẩm từ động thực vật.

Các nghiên cứu của các nhà khoa học cho thấy, sự suy thoái của hệ sinh thái đất và biển làm giảm phúc lợi của 3,2 tỷ người và làm mất khoảng 10% tổng sản phẩm toàn cầu hàng năm do mất các loài và dịch vụ hệ sinh thái. Hiện tại, khoảng 20% bề mặt thảm thực vật trên hành tinh cho thấy xu hướng giảm năng suất liên quan đến xói mòn, cạn kiệt và ô nhiễm ở tất cả các nơi trên thế giới.
Đến năm 2050, suy thoái và biến đổi khí hậu có thể làm giảm 10% năng suất cây trồng trên toàn cầu và tới 50% ở một số khu vực. Chính vì thế, theo phân tích của PGS-TS Nguyễn Đình Thọ, Viện trưởng Viện Chiến lược Chính sách Tài nguyên nguyên và môi trường, phục hồi hệ sinh thái là điều cần thiết hiện nay vì trong quá trình phát triển con người đã xâm lấn vào khu vực sống của các loài động thực vật hoang dã, thu hẹp môi trường sống của chúng.
Việc khôi phục 350 triệu ha đất bị suy thoái từ nay đến năm 2030 có thể tạo ra 9 nghìn tỷ USD giá trị dịch vụ hệ sinh thái và hấp thu thêm 13 - 26 tỷ tấn khí thải nhà kính từ khí quyển. Bởi vậy, phục hồi sinh thái với mục đích nhằm bảo vệ, cải thiện sinh kế cho con người, đồng thời bảo vệ sự sống và sự đa dạng sinh học ở mỗi quốc gia, lãnh thổ và góp phần hạn chế các tác động thúc đẩy biến đổi khí hậu, giảm rủi ro thiên tai.
GS.TSKH Đặng Huy Huỳnh, Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam cho biết, việc nỗ lực phục hồi các hệ sinh thái sẽ giúp nhân loại vượt qua thách thức. Việc phục hồi sinh thái sẽ giúp bảo vệ được 70% các loài động thực vật đang đứng trước nguy cơ bị tuyệt chủng và hấp thụ được 50% lượng CO2 mà con người đã thải vào khí quyển.

Phục hồi Hệ sinh thái có nghĩa là hỗ trợ phục hồi các hệ sinh thái đã bị suy thoái hoặc bị phá hủy, cũng như bảo tồn các hệ sinh thái vẫn còn nguyên vẹn. Các hệ sinh thái lành mạnh hơn, với đa dạng sinh học phong phú hơn, mang lại nhiều lợi ích hơn cho non người như đất đai màu mỡ hơn, sản lượng gỗ và cá lớn hơn và lượng khí nhà kính được lưu trữ lớn hơn.
Theo GS-TS Nguyễn Hoàng Trí, Chủ tịch Quốc gia Chương trình con người và sinh quyển Việt Nam - Ủy ban Quốc gia Con người và Sinh Quyển Việt Nam, với 11 khu dự trữ sinh quyển Thế giới được UNESCO công nhận, nước ta đang khẳng định việc bảo tồn thiên nhiên hiệu quả, hướng tới phát triển bền vững. Các khu dự trữ sinh quyển này chính là di sản để lại cho con cháu mai sau.

Theo Chương trình Môi trường Liên hợp quốc, phục hồi hệ sinh thái ở đây là phục hồi các hệ sinh thái đã bị suy thoái hoặc bị phá hủy cũng như bảo tồn các hệ sinh thái vẫn còn nguyên vẹn, bao gồm đất đai, rừng, biển, hệ thống mặt nước sông, suối, hồ… Việc phục hồi sinh thái được thực hiện bằng nhiều cách, như trồng cây, áp dụng các hình thức canh tác ít tác động tiêu cực đến môi trường hoặc loại bỏ các áp lực để thiên nhiên có thể tự phục hồi. Chỉ với các hệ sinh thái lành mạnh, chúng ta mới có thể nâng cao sinh kế của người dân, hạn chế bệnh tật, chống lại biến đổi khí hậu và ngăn chặn sự sụp đổ của đa dạng sinh học. Ở Việt Nam tiềm năng có rất nhiều có những hệ sinh thái cần được duy trì bảo vệ, đó cũng chính là lá phổi xanh của đất nước chúng ta.

Tất cả các loại hệ sinh thái có thể được phục hồi, bao gồm rừng, đất nông nghiệp, thành phố, đất ngập nước và đại dương. Bảo tồn đa dạng sinh học có ý nghĩa quan trọng trong việc phát triển bền vững. Tuy nhiên, trong điều kiện biến đổi khí hậu hiện nay mục tiêu này không dễ để thực hiện. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn nỗ lực thực hiện việc bảo tồn sự đa dạng sinh học khi đã thành lập 181 khu bảo tồn thiên nhiên trên cả nước, với tổng diện tích hơn 2,64 triệu ha. Phục hồi Hệ sinh thái nhằm bảo vệ và hồi sinh các hệ sinh thái trên toàn thế giới, vì lợi ích của con người và thiên nhiên, thực hiện hiệu quả “Thập kỷ về phục hồi Hệ sinh thái” theo các Mục tiêu phát triển bền vững của LHQ giai đoạn 2021 - 2030./.