Nhìn lại sau gần 4 tháng thực hiện, các đại biểu Quốc hội đều nhận định mô hình hai cấp là cuộc cải cách hành chính toàn diện, mang tính kiến tạo sâu sắc, thể hiện tầm nhìn chiến lược và quyết tâm đổi mới của Đảng, Nhà nước, Quốc hội và Chính phủ.
Theo GS Hoàng Văn Cường, Đoàn đại biểu Quốc hội TP. Hà Nội, trong giai đoạn đầu, việc triển khai đồng loạt chắc chắn gặp không ít khó khăn do bộ máy mới, cán bộ chưa quen việc, song những kết quả đạt được là rất đáng ghi nhận.
“Thành công lớn nhất là những vấn đề của người dân đã được xử lý ngay tại cấp xã, cấp gần dân nhất thay vì phải lên cấp trên như trước đây”, GS Hoàng Văn Cường nhấn mạnh.
Ông cho rằng, mô hình mới không chỉ loại bỏ dần các rào cản hành chính, hạn chế đối với sự phát triển của đất nước mà còn tạo áp lực tích cực buộc đội ngũ cán bộ, công chức phải thay đổi tư duy phục vụ. Chính quyền không thể chờ người dân đến "xin - cho" như trước, mà chủ động nắm bắt nhu cầu của người dân và tìm giải pháp đáp ứng. Muốn vậy, phải xây dựng chính quyền số, từ đó tiến tới nhà nước phục vụ và kiến tạo.”
Từ thực tiễn địa phương, đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn, Đoàn ĐBQH TP. Hải Phòng cho rằng khi áp dụng mô hình 2 cấp, nhiều vướng mắc mới nảy sinh, nhất là trong công tác tinh gọn bộ máy và cải cách thủ tục hành chính.
“Điều này đặt ra thách thức rất lớn cho đội ngũ cán bộ, công chức và các cơ quan của Quốc hội. Chúng ta cần hoàn thiện thể chế nhưng vẫn đảm bảo tính nguyên tắc, đồng bộ và khả thi”, ông Sơn cho hay.
Đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn cũng đề nghị tại kỳ họp này, các đại biểu Quốc hội cần thẳng thắn nêu bất cập, đồng thời kiến nghị các giải pháp cụ thể để bộ máy vận hành hiệu quả hơn: “Khi chính quyền hai cấp đi vào hoạt động, cử tri quan tâm rất nhiều vấn đề. Chúng ta khó khăn thì chúng ta kiến nghị để Chính phủ tháo gỡ. Nếu vượt thầm quyền của Chính phủ, Chính phủ sẽ báo cáo Quốc hội để tháo gỡ nội dung này. Tôi cũng hy vọng là thông qua phiên thảo luận kinh tế xã hội sẽ có nhiều đại biểu Quốc hội hiến kế vấn đề này.”
Theo PGS, TS Nguyễn Công Hoàng, Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên, do mô hình mới triển khai chưa đầy bốn tháng, nhiều vấn đề chưa bộc lộ hết. Vì vậy, Quốc hội cần nhận diện sớm các rủi ro, chủ động có kiến nghị để tránh bị động trong thời gian tới.
“Chính quyền là một nền tảng và tất cả những cái khác phải đi theo, như: văn hóa, thể thao, du lịch, di sản, v.v. Tất cả cơ sở vật chất, phần cứng, phần mềm, nền tảng văn hóa, nền tảng công nghệ thông tin... đều phải được phân lại và đồng loạt xử lý. Những nội dung này cần được bàn bạc cụ thể”, ông Hoàng đề xuất.
Việc sắp xếp, tổ chức lại bộ máy và đơn vị hành chính, xây dựng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp là một cuộc cách mạng, tạo không gian phát triển mới cho đất nước. Dù còn nhiều khó khăn, vướng mắc, song với sự chỉ đạo quyết liệt và tinh thần đổi mới, các vấn đề bất cập sẽ sớm được phân tích, đánh giá và khắc phục kịp thời để bộ máy thực sự trở thành chính quyền phục vụ nhân dân, năng động và kiến tạo./.
