Dạy tiếng Việt trực tuyến cho kiều bào
Chiều thứ 7, chủ nhật hàng tuần, những lớp dạy tiếng Việt trực tuyến cho trẻ em người Việt Nam sinh sống tại nước ngoài lại diễn ra. Học viên là những bạn nhỏ người Việt Nam ở nước ngoài đủ lứa tuổi từ tiểu học đến trung học phổ thông, và người đứng lớp là các sinh viên của Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội.
Chị Phương Minh Nguyệt - người Việt Nam tại Australia rất vui mừng khi lớp học được mở ra: Lớp học này rất tuyệt vời, mình là người mẹ Việt có con sinh ra và lớn lên ở nước Australia, mình luôn luôn mong muốn cho con học tiếng Việt bởi tiếng Việt là công cụ thiết yếu để giữ gìn văn hóa Việt. Trước đây mình đã từng tự dạy con tại nhà bằng các quyển sách tiếng Việt lớp 1, 2. Biết có lớp học là mình đăng ký ngay.
Phạm Ngọc Mai Phương sinh viên năm 3, chuyên ngành Sư phạm tiếng Anh, khoa Ngôn ngữ Anh cho biết để tham gia giảng dạy lớp tiếng Việt trực tuyến, các sinh viên đều phải có trình độ ngôn ngữ nhất định, với IELTS là từ 7.5 trở lên. Sau khi được tuyển chọn, các em sẽ được giáo viên trong trường định hướng và hướng dẫn cách dạy học trực tuyến.
"Em rất thích dạy học và với các bạn học sinh Việt Nam đang sinh sống tại Australia, em hiểu các bạn rất muốn học tiếng Việt để hiểu ngôn ngữ mẹ đẻ và liên kết với quê hương của mình. Thứ 2 là em thấy lớp học được tạo ra rất ý nghĩa, bọn em không chỉ mang lại văn hóa Việt Nam và hướng dẫn cho các bạn ấy hiểu văn hóa nước nhà, bọn em còn có thể hiểu thêm cuộc sống của các em ấy bên Úc như thế nào, hiểu điểm khác biệt trong giáo dục giữa 2 quốc gia." - Phương chia sẻ lý do tham gia dạy lớp tiếng Việt trực tuyến cho các em nhỏ Việt Nam tại Australia.
Ngoài việc học nói, các em học sinh còn được học từ vựng, ngữ pháp, viết tiếng Việt đúng chính tả.
Theo chị Phương Minh Nguyệt, dù lớp học chỉ diễn ra 1 tuần 1 lần nhưng nhờ lớp học, con chị đã có những tiến bộ rõ rệt trong đọc và viết tiếng Việt: Bài tập về nhà tất cả mọi người nộp lên nhóm chung nên con có thể nghe, đọc bài của mình và các bạn và thấy là bạn này đọc hay, rõ ràng… đấy là 1 cái để con biết con đang ở đâu, là động lực để con thấy rằng cần học hơn nữa và chăm hơn nữa. Bình thường ở nhà, bố mẹ cố gắng duy trì nói tiếng Việt với con nhưng con đọc, viết rất khó nhưng có lớp các bạn mới chịu ngồi đọc, viết tiếng Việt. Hiệu quả là con đã biết đọc, viết tiếng Việt. Học tiếng Việt các con biết nhiều hơn, nói được nhiều hơn và các con có thể nói chuyện qua điện thoại với ông bà vì ông bà có biết tiếng Anh đâu.
Sau một thời gian tham gia lớp học, bản thân các bạn nhỏ cũng tự cảm thấy có nhiều tiến bộ khi nói, viết tiếng Việt.
"Cháu vào lớp muốn nói chuyện được với người Việt vì cháu ở Australia từ năm 4 tuổi, không có nhiều tiếp xúc với tiếng Việt. Tham gia lớp học, cháu thấy tiếng Việt của cháu cải thiện, hiệu quả rất nhiều." -Thế Cường, học sinh của lớp chia sẻ.
Giáo trình Em học tiếng Việt
Bài giảng của các lớp học tiếng Việt cho người Việt Nam ở nước ngoài của trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội được xây dựng dựa trên giáo trình Em học tiếng Việt của PGS, TS Nguyễn Lân Trung. Giáo trình này được biên soạn dành cho thanh thiếu nhi người Việt sống ở nước ngoài.
Đây là một giáo trình dạy và học tiếng Việt theo hình thức trực tuyến, giúp người học tự học là chính, tuy nhiên giáo trình cũng hoàn toàn có thể được tổ chức giảng dạy theo lớp học trực tiếp. Giáo trình được biên soạn song ngữ, gồm 12 phiên bản cho cộng đồng kiều bào ở các nước sở tại nói các thứ tiếng Anh, Lào, Thái, Campuchia, Pháp, Trung Quốc, Nga, Đức, Séc, Nhật, Hàn và Ả Rập.
PGS, TS Nguyễn Lân Trung – Chủ tịch Hội Ngôn ngữ học Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng tư vấn Hợp tác – Phát triển trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội chia sẻ về lý do biên soạn giáo trình: Là một người giảng dạy ngôn ngữ, tôi rất quan tâm đến tiếng Việt. Hơn nữa, tôi lại làm việc với cộng đồng kiều bào và thấy nhu cầu của bà con về tiếng Việt rất là lớn. Tuy nhiên, các em Việt Nam ở nước ngoài không có nhiều thời gian để học tập trung, địa điểm sống của các em cũng xa nhau nên theo tôi, các lan tỏa tiếng Việt, thuận tiện nhất là học trực tuyến. Emhoctiengviet.vn là chương trình miễn phí, phụ huynh, học sinh ở các nước có thể mở để tự học hoặc dạy con học.
PGS, TS Nguyễn Lân Trung nhấn mạnh điểm khác biệt của giáo trình này: Điểm khác biệt là 10 bài đầu tiên, tôi lấy hoạt động của em bé từ khi ngủ dậy đến khi đi ngủ, tận dụng tất cả thời khắc trong ngày để tạo bài học thì sẽ gần gũi: dậy, vệ sinh buổi sáng, ăn sáng, đi học… Thứ 2 tôi muốn đưa văn hóa của Việt Nam vào, đó vừa là động lực kích thích các em bé vì tính tò mò của các em rất nhiều, vừa học vừa khám phá. Thứ 3 học nhẹ nhàng, không đao to búa lớn, không học theo cách đánh vần. Các em nhỏ nhận diện mặt chữ như là ảnh chụp trong mắt nó. Giảng dạy của tôi là trực tiếp, dạy từ, câu để giao tiếp chứ không dạy phân tích vần.
Nhận thấy phát âm và chữ viết là 2 vấn đề khó khăn đối với trẻ em Việt Nam ở nước ngoài, khi mở lớp học trực tuyến, trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội tập huấn cho các giáo sinh về nội dung này để khi lên lớp, các giáo sinh ngoài việc tập cho các em phát âm, còn cho các em tập viết, hướng dẫn viết tiếng Việt có dấu.
Bà con kiều bào hướng về Việt Nam, mong muốn con em học hành giỏi giang rồi về Việt Nam hoặc kết nối với Việt Nam để xây dựng đất nước. Để làm được điều đó thì biết tiếng Việt, hiểu văn hóa Việt Nam là rất quan trọng. Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội mở ra các lớp tiếng Việt trực tuyến để khỏa lấp nhu cầu này của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài.
Tuy nhiên, để nuôi dưỡng được tình yêu tiếng Việt trong các bạn trẻ thế hệ thứ 2, thứ 3 sinh ra ở nước ngoài – nơi tiếng Việt không phải là ngôn ngữ chính của các bạn, còn cần nhiều biện pháp đồng bộ và có thể nói chương trình dạy tiếng Việt trực tuyến là hoạt động ý nghĩa, mở ra một kênh hiệu quả để giữ gìn, phát triển tiếng Việt và văn hóa Việt Nam ở nước ngoài, đồng thời giúp các thế hệ người Việt sinh ra và lớn lên tại nước ngoài duy trì và phát triển tiếng mẹ đẻ, hướng về cội nguồn./.
