Quy chế tuyển sinh ĐH 2025 dự kiến quy định các trường ĐH thực hiện quy đổi tương đương điểm trúng tuyển của các phương thức, tổ hợp môn sử dụng để xét tuyển về một thang điểm chung. Theo Bộ GD-ĐT, quy định này giúp thí sinh giỏi hơn, có điểm cao hơn sẽ được trúng tuyển trước, tạo ra công bằng cho thí sinh giữa các phương thức và tổ hợp môn xét tuyển.
Băn khoăn quy đổi về một thang điểm
Với quy định này, GS.TS Nguyễn Văn Hiếu, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Phenikaa cho rằng đây là bài toán khó với các trường ĐH.
Ví dụ, kỳ thi đánh giá tư duy của ĐH Bách Khoa có tỷ lệ điểm từ 90-100 thấp. Trong khi số điểm cao ở kỳ thi tốt nghiệp THPT có tỷ lệ cao hơn. Vậy, quy về một thang điểm thế nào cho phù hợp không phải đơn giản để đảm bảo thí sinh không mất quyền lợi.
Ngoài ra, các thí sinh ở Hà Nội có điều kiện tham gia thi đánh giá tư duy nhiều lần nên điểm có thể cao hơn thí sinh ở các vùng quê – vốn chỉ thi khi ĐH Bách khoa tổ chức kỳ thi tại tỉnh hoặc các địa phương lân cận. Trong khi đó, thi tốt nghiệp thì chỉ diễn ra một lần trên toàn quốc nên các trường sẽ cần cân nhắc kỹ để quy đổi các phương thức này về cùng một thang điểm.
Ông Hiếu phân tích thêm, bài toán đặt ra cho các trường là phải tính toán để công bằng cho thí sinh, vừa đảm bảo không đánh mất thí sinh giỏi.
Chương trình đào tạo đã thiết kế năng lực để các em vào học. Tuy nhiên, nếu tính toán không chính xác, thí sinh vào không theo được chương trình sẽ rất “gay go”. Thông tư quy định chuẩn cơ sở giáo dục ĐH nêu rõ, tỷ lệ thôi học hàng năm của cơ sở giáo dục ĐH không cao hơn 10% và riêng với người học năm đầu không cao hơn 15% nhằm duy trì chất lượng, hiệu quả tuyển sinh và đào tạo của các cơ sở giáo dục ĐH.
“Chúng tôi tuyển sinh mà điểm chênh lệch hơn nhiều so với năng lực các em thì các em bị đuổi học, nghỉ học nhiều. Đó là vấn đề. Làm sao chọn đúng năng lực để các em học được chương trình đào tạo đấy là quan trọng. Vì chương trình đã được thiết kế năng lực đầu vào thì phải tuyển làm sao thí sinh có năng lực phù hợp để theo học được chương trình ấy.
Nếu tính toán không hợp lý thì không đạt được số lượng chỉ tiêu mong muốn nhưng lấy quá năng lực, các em học không theo được thì tỉ lệ thôi học năm đầu tiên có thể vượt quá 15%”.
Theo GS.TS Nguyễn Văn Hiếu thang điểm quy đổi sẽ được tính toán phù hợp khi biết phổ điểm của các kỳ thi.
Việc quy đổi thiếu khoa học sẽ khiến nhà trường khó đảm bảo chất lượng đào tạo lâu dài. Đây là nhận định của PGS.TS Nguyễn Thanh Tùng, Phó Hiệu trưởng trường Đại học CMC.
Việc quy đổi về cùng một thang điểm các phương thức xét tuyển khác nhau cũng khiến các trường khó khăn trong xác định tỷ trọng hợp lý. Mỗi phương thức: xét kết theo kết quả thi tốt nghiệp THPT, xét tuyển học bạ, đánh giá năng lực, chứng chỉ quốc tế...được đánh giá theo những khía cạnh năng lực khác nhau. Việc quy đổi thiếu khoa học có thể dẫn đến sai lệch năng lực thực chất của thí sinh.
Để đảm bảo công bằng trong quy đổi, PGS.TS Nguyễn Thanh Tùng cho rằng cần đo độ tin cậy và giá trị của từng phương thức. Nhà trường có thể áp dụng phương pháp thống kê, phân tích hồi quy, xếp hạng phân vị để giảm thiểu chênh lệch giữa các phương thức. Đồng thời, tham khảo dữ liệu lịch sử và phân tích thống kê, kiểm tra lại các số liệu trong quá khứ, các tỷ lệ trúng tuyển từ thực tế và điều chỉnh công thức quy đổi cho phù hợp. Nhà trường cũng có thể thành lập hội đồng chuyên môn độc lập liên tục đánh giá tính minh bạch hiệu quả của công thức quy đổi.
Đối với thí sinh, cần tìm hiểu kỹ về các phương thức xét tuyển, sử dụng nhiều phương thức xét tuyển để gia tăng cơ hội. Các em cần thường xuyên theo dõi thông tin từ nhà trường và các cán bộ tư vấn để cập nhật những thay đổi.
Năm nay Học viện Chính sách và Phát triển ổn định phương thức tuyển sinh, bao gồm các phương thức: xét tuyển thẳng, xét tuyển theo kết quả kỳ thi tốt nghiệp THPT, xét tuyển kết hợp theo đề án tuyển sinh của nhà trường. Theo TS. Nguyễn Thị Đông, Trưởng phòng Quản lý đào tạo Học viện Chính sách và Phát triển, các phương thức này sẽ được quy đổi về một thang điểm chung.
“Dự kiến sử dụng thang điểm thi tốt nghiệp THPT là thang điểm chính, các phương thức khác sẽ được quy đổi về thang điểm này. Học viện sẽ công bố thang quy đổi này theo quy định của Bộ GD-ĐT, căn cứ vào dữ liệu thí sinh đăng ký vào học viện 2 năm trước và căn cứ vào điểm thi tốt nghiệp THPT năm nay. Sau đó sẽ có thang điểm chính thức”.
Vì tất cả các phương thức xét tuyển được quy đổi về một thang điểm chung nên nhà trường không công bố chỉ tiêu của từng phương thức. Thay vào đó, thí sinh đủ điều kiện theo phương thức xét tuyển nào thì đăng ký vào phương thức đó, thí sinh có thể nộp nhiều phương thức khác nhau. Tuy nhiên sẽ chỉ trúng tuyển một phương thức có điểm quy đổi cao nhất.
PGS.TS Đặng Thị Thu Hương, Phó hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (ĐH Quốc gia Hà Nội) đánh giá, việc quy đổi điểm ở thang 30 cho tất cả các phương thức có ưu điểm giúp thí sinh không phải băn khoăn các tổ hợp có chỉ tiêu bao nhiêu, phải lựa chọn trước khi đăng ký thế nào?
Thay vào đó, thí sinh chỉ cần đăng ký đăng ký dữ liệu học tập trên hệ thống xét tuyển của Bộ GD-ĐT và các Trường ĐH. Việc quy đổi điểm và lựa chọn lợi thế nhất về mặt tổ hợp, phương thức của học sinh là trách nhiệm Bộ GD-ĐT và các cơ sở ĐH.
Hệ thống xét tuyển sẽ sàng lọc và tạo cơ hội tốt nhất cho thí sinh. Các em chỉ cần thể hiện tốt năng lực của mình trong các kỳ thi và cung cấp đầy đủ dữ liệu văn bằng, chứng chỉ, điểm số và sắp xếp theo thứ tự ưu tiên nguyện vọng trên cơ sở ngành nghề đam mê nhất để đặt nguyện vọng 1 và tuần tự nguyện vọng 2, 3...n. Từ đó, hệ thống xét tuyển sẽ chọn ra nguyện vọng tốt nhất.
Xây dựng hướng dẫn, công thức quy đổi
Trao đổi về việc quy đổi điểm tương đương giữa các phương thức xét tuyển, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Hoàng Minh Sơn cho hay, hiện một ngành học tồn tại 2 điểm chuẩn – một điểm chuẩn theo điểm thi tốt nghiệp THPT và một điểm chuẩn khác (điểm chuẩn dựa trên học bạ, điểm chuẩn dựa trên các kỳ thi đánh giá năng lực...).
“Chúng ta đặt ngay câu hỏi vì sao có hai điểm chuẩn này? Điều hiển nhiên, giữa 2 điểm chuẩn này phải có sự tương đương chứ không thể chỉ dựa vào số chỉ tiêu mà các trường tự đặt ra. Vì vậy, việc xác định 2 điểm chuẩn tương đương nhau là cần thiết để đảm bảo sự công bằng cho thí sinh, đảm bảo thí sinh có năng lực tương đương”.
Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn cho biết, Bộ GD-ĐT cùng các trường ĐH đang xây dựng hướng dẫn, công thức quy đổi đơn giản. Ví dụ, giữa điểm thi tốt nghiệp THPT với điểm lấy từ kết quả học bạ, có thể các trường đưa ra một điểm chênh lệch nào đó. Vì điểm học bạ không hoàn toàn đồng nhất giữa các trường, các nơi.
Ví dụ, giữa tổ hợp A0 và A1 các trường có thể đưa ra mức điểm chênh lệch 0,5 điểm, 1 điểm hoặc không đưa ra chênh lệch. Điều này không có gì mới vì nhiều năm nay các trường đã làm.Tương tự, đối với các phương thức xét tuyển khác nhau, chẳng hạn điểm thi đánh giá năng lực của ĐH Quốc gia Hà Nội với điểm thi tốt nghiệp THPT, qua thống kê nhiều năm các trường đã biết điểm chuẩn đầu vào tương đương với bao nhiêu điểm đánh giá năng lực của ĐH Quốc gia Hà Nội. Điều này phụ thuộc vào yêu cầu từng ngành, có những ngành ưu tiên môn học, kiến thức hay năng lực này hơn thì có thể quy đổi khác.
“Bộ GD-ĐT cùng với các trường xây dựng hướng dẫn chung để thống nhất trong hệ thống nhưng cũng đảm bảo quyền tự chủ từng trường theo đặc điểm của từng ngành nghề.
Khi nào ban hành quy chế tuyển sinh, Bộ GD-ĐT tổ chức Hội nghị tuyển sinh, lúc đó sẽ thống nhất các trường về nội dung này", Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn cho hay./.
