Báo cáo tại hội nghị trực tuyến triển khai nhiệm vụ lao động, người có công và xã hội năm 2023 do Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội tổ chức, Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung nhắc lại bối cảnh khó khăn của năm 2022 khi dịch Covid-19 vẫn gây những tác động, hệ quả nghiêm trọng với nền kinh tế thế giới cũng như ở Việt Nam. Tuy nhiên, với sự chỉ đạo sát sao của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Việt Nam vẫn chủ động kiểm soát tình hình, đảm bảo đời sống của người dân, niềm tin được củng cố, nâng cao. Bộ Lao động Thương binh và Xã hội đã quyết liệt thực hiện các giải pháp hỗ trợ nhằm bảo đảm an sinh xã hội và đời sống người dân; trong đó, các chính sách hỗ trợ người dân, doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 được tiếp tục thực hiện kịp thời, hiệu quả.
Bộ trưởng Đào Ngọc Dung khẳng định, với những chính sách an sinh chưa từng có tiền lệ, trong 2 năm qua, Nhà nước đã dành 104.000 tỷ đồng chi hỗ trợ tới hơn 68 triệu người dân để cả nước cùng vượt qua những khó khăn, thách thức của đại dịch.Trong 3 năm (từ năm 2020 đến hết năm 2022), thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ và các Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, ngân sách nhà nước đã hỗ trợ cho trên 68,43 triệu lượt người lao động, người dân và trên 1,41 triệu lượt người sử dụng lao động với tổng kinh phí gần 104,5 nghìn tỷ đồng thông qua hình thức chi trả bằng tiền mặt hoặc qua các chính sách trực tiếp và gián tiếp.
Trong lĩnh vực lao động, người có công và xã hội, công tác xây dựng, hoàn thiện pháp luật tiếp tục được xác định là nhiệm vụ trọng tâm của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội. Chính sách, pháp luật về lĩnh vực lao động, người có công và xã hội ngày càng hoàn thiện, từng bước tạo lập khuôn khổ pháp lý minh bạch, bình đẳng, bảo vệ tốt hơn quyền, lợi ích hợp pháp của người lao động, doanh nghiệp, người cao tuổi, trẻ em, người có công với cách mạng, tạo sự công bằng xã hội, hỗ trợ đối tượng yếu thế ổn định cuộc sống, góp phần tạo điều kiện thúc đẩy đầu tư, sản xuất, kinh doanh và phát triển kinh tế - xã hội.
Thực hiện đầy đủ, kịp thời chế độ, chính sách trợ cấp thường xuyên cho gần 1,2 triệu người người có công với cách mạng, kinh phí trên 29 nghìn tỷ đồng. Điều dưỡng cho trên 500 nghìn lượt người có công. Các hoạt động kỷ niệm 75 năm ngày thương binh, liệt sĩ được tổ chức chu đáo, trang trọng, ý nghĩa. Tổ chức tặng quà của Chủ tịch nước về cho đối tượng người có công với cách mạng nhân dịp Tết nguyên đán Nhâm Dần năm 2022 và nhân dịp kỷ niệm 75 năm ngày thương binh - liệt sĩ với kinh phí hơn 835 tỉ đồng. Tiếp tục thực hiện Đề án xác định hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin. Xây dựng, cải tạo, sửa chữa, nâng cấp công trình ghi công liệt sĩ, mộ liệt sĩ”.
Các giải pháp điều tiết cùng nhiều chính sách hỗ trợ của Đảng, Nhà nước đã giúp thị trường lao động phục hồi nhanh chóng, giúp các khu công nghiệp, khu chế xuất, các vùng kinh tế trọng điểm cơ bản duy trì được lực lượng lao động ổn định, không để gián đoạn, đứt gãy chuỗi cung ứng lao động, góp phần cùng cả nước phục hồi, phát triển kinh tế của đất nước sau đại dịch Covid-19.
Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, ngành Lao động - Thương binh và Xã hội có đối tượng quản lý nhiều, phạm vi rộng, tính chất phức tạp, nhạy cảm, và thực hiện các nhiệm vụ rất lớn, nặng nề.
“Đây là lĩnh vực quan trọng, trực tiếp phục vụ hàng chục triệu người, gồm có người lao động, người có công và người có hoàn cảnh khó khăn, đối tượng yếu thế, đòi hỏi sự quyết tâm, tận tâm, tấm lòng nhân ái, sự cảm thông, chia sẻ sâu sắc”, Thủ tướng nhấn mạnh.
Thủ tướng cũng đánh giá cao, biểu dương sự nỗ lực và những kết quả quan trọng mà tập thể lãnh đạo, công chức, viên chức, người lao động ngành Lao động – Thương binh và Xã hội đã đạt được trong năm 2022. Kết quả này đã đóng góp tích cực vào thành tựu chung của cả nước.
Ngoài ra, Thủ tướng Chính phủ cũng chỉ rõ một số tồn tại, hạn chế cần khắc phục thời gian tới như: Chỉ tiêu về tăng năng suất lao động chưa đạt yêu cầu; chưa chủ động trong xây dựng, nghiên cứu chiến lược; thị trường lao động phát triển không đồng đều, bền vững. Cơ cấu, chất lượng nguồn nhân lực chưa đáp ứng yêu cầu. Các chính sách xã hội còn thiếu tính liên kết, chưa bao phủ hết tất cả các đối tượng. Tổ chức thực hiện chính sách xã hội vẫn là khâu yếu, chưa đồng bộ. Bạo lực đối với phụ nữ, xâm hại trẻ em có xu hướng gia tăng. Còn nhiều trẻ em bị tai nạn, thương tích, nhất là đuối nước, tự kỷ. Tệ nạn xã hội, số người nghiện ma túy có xu hướng tăng, tình hình tội phạm mua bán người diễn biến phức tạp...
Thủ tướng cho rằng, trong năm 2023 nhiệm vụ của ngành Lao động - Thương binh và Xã hội là rất nặng nề, đòi hỏi phải có sự quyết tâm, chia sẻ sâu sắc và bám sát thực tế; với tinh thần tiếp tục làm tốt và lan tỏa tinh thần nhân ái, đẩy nhanh phát triển nguồn nhân lực và thúc đẩy tiến bộ, công bằng xã hội; quản lý phát triển xã hội bền vững - không để ai bị bỏ lại phía sau.
Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội phải hoàn thiện các cơ chế, chính sách tạo hành lang pháp lý, môi trường thông thoáng để người dân, doanh nghiệp tiếp cận tốt nhất với các chính sách về lao động, việc làm và đảm bảo an sinh xã hội. Bảo đảm thực hiện đầy đủ, đúng đối tượng, kịp thời, hiệu quả, công khai, minh bạch các chính sách đối với người có công với cách mạng; đẩy mạnh các phong trào "Đền ơn đáp nghĩa", "Uống nước nhớ nguồn", huy động mọi nguồn lực chung tay chăm lo đời sống của người có công; tăng cường vận động, tôn tạo, nâng cấp các công trình ghi công liệt sĩ.
Cùng với đó là phát triển thị trường lao động linh hoạt, hiện đại, hiệu quả, bền vững và hội nhập; gắn kết cung - cầu lao động, nhất là giữa cơ sở đào tạo nghề với các doanh nghiệp trong và ngoài nước. Phát huy vai trò quản lý của nhà nước và của các hiệp hội, hội đoàn nghề nghiệp trong xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định, tiến bộ.
Trước mắt, Ngành cần tập trung triển khai tốt Chương trình hỗ trợ phát triển thị trường lao động giai đoạn 2021-2030, Chương trình phục hồi và phát triển thị trường lao động; tổ chức đào tạo phát triển kỹ năng lao động và cung ứng kịp thời đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động, đặc biệt là nhu cầu của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài; đẩy mạnh xuất khẩu lao động tại chỗ.
Thủ tướng chỉ đạo phải xây dựng và thực hiện có hiệu quả chiến lược phát triển nguồn nhân lực. Tận dụng hiệu quả cơ cấu dân số vàng, chủ động thích ứng với già hóa dân số. Có giải pháp đột phá nhằm nâng cao năng suất lao động; đặc biệt, tăng cường kỹ năng số cho người lao động. Đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp đến năm 2030 theo hướng mở, linh hoạt, theo tiêu chuẩn quốc tế. Đẩy mạnh mô hình hợp tác công tư trong đào tạo nghề.
Xây dựng và phát triển hệ thống an sinh xã hội hiện đại, đa tầng, bao trùm, bền vững trên cơ sở tiếp thu mô hình quốc tế và phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh Việt Nam; hỗ trợ người dân ứng phó kịp thời, thích ứng trước các rủi ro trong cuộc sống. Bảo đảm cơ hội tiếp cận đầy đủ, phù hợp các dịch vụ xã hội cơ bản, thiết yếu cho nhân dân, nhất là về nhà ở, y tế, giáo dục; tập trung phát triển nhà ở xã hội, nhà ở và hạ tầng xã hội khác cho người lao động, chính sách hỗ trợ tín dụng để giải quyết vấn đề về chỗ ở cho người lao động.
Đặc biệt, Thủ tướng yêu cầu tập trung xử lý những vấn đề xã hội bức xúc, quan tâm, tạo sự chuyển biến rõ rệt về việc xác nhận, công nhận người có công; tình trạng bạo lực, xâm hại, buôn bán trẻ em, phụ nữ; tình trạng lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài vi phạm hợp đồng; quản lý lao động người nước ngoài ở Việt Nam; chất lượng, hiệu quả dạy nghề cho lao động nông thôn; cai nghiện và quản lý sau cai nghiện ma tuý…
Tiếp thu ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung gửi lời cảm ơn trân trọng tới Thủ tướng, lãnh đạo các bộ ngành đã hỗ trợ tối đa để Bộ Lao động Thương binh và Xã hội đạt được kết quả như trong thời gian qua. Trong năm 2023, người đứng đầu ngành Lao động Thương binh và Xã hội cũng xác định rõ những thách thức, nhiệm vụ mà ngành cần giải quyết. Trước hết là vấn đề già hóa dân số. Tiếp đó là vấn đề thị trường lao động phi chính thức vẫn đang chiếm tỷ lệ cao, với gần 60%. Ngoài ra việc hoàn thiện hệ thống an sinh, hiện thực hóa khát vọng vươn lên của đất nước với yêu cầu đổi mới sáng tạo, cũng là một thách thức lớn. Đặc biệt với mục tiêu phát triển chính sách bền vững, hiện đại như hoàn thiện thể chế, chính sách về Luật Việc làm, Luật Bảo hiểm xã hội cũng là những vấn đề trọng tâm sẽ được ngành tập trung cho năm 2023. Các vấn đề thực hiện chính sách chăm lo với người có công, giảm nghèo, chăm sóc và bảo vệ trẻ em cũng là nhiệm vụ tiếp tục được chú trọng.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính bày tỏ tin tưởng, năm 2023 Ngành Lao động - Thương binh và Xã hội sẽ phát huy những thành tựu đạt được, nỗ lực lớn hơn, quyết tâm cao hơn, hành động quyết liệt hơn; thực hiện tốt mọi mục tiêu, nhiệm vụ đề ra, góp phần xây dựng đất nước hùng cường, thịnh vượng, mang lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho nhân dân.
