Ông K’pui Thái sinh ra và lớn lên ở Tây Nguyên - vùng đất phì nhiêu và màu mỡ, phù hợp với nhiều loại cây trồng, nhất là những loại cây có giá trị cao. Không thích bon chen, ông Thái chọn công việc của nhà nông và gắn bó với nơi này hàng chục năm nay tại xã Bàu Cạn, huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai. Cuộc sống chưa dư giả nhưng cũng không đến nỗi túng thiếu và có lẽ sẽ cứ bình yên và lặng lẽ trôi qua như thế. Nhưng sinh ra trên đời, không ai có thể tránh được quy luật “sinh - lão - bệnh - tử” của tự nhiên. Ông Thái không phải ngoại lệ. Từ khi bước sang tuổi 70, ông cảm nhận rất rõ sự đổi thay về sức khỏe. Mỗi khi thời tiết thay đổi, mưa nắng thất thường, ông đều thấy người uể oải, chán ăn. Ngoài lý do tuổi tác, nỗi vất vả từ công việc nhà nông, sức khỏe của ông Thái còn bị ảnh hưởng sau một vụ tai nạn bom mìn còn sót lại sau chiến tranh trong một lần đi làm rẫy. Tuy nhiên, hơn 2 năm nay, những lần mệt mỏi như vậy, ông chỉ biết chịu đựng và gắng gượng ăn uống để sức khỏe tự phục hồi. Ông cho biết, ngoài lý do nhà cách xa cơ sở y tế, chi phí khám bệnh cũng là một rào cản khiến ông ngại tìm đến trạm y tế địa phương. “Trước đây, tôi có tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) vì được Nhà nước hỗ trợ, giờ không tham gia nữa vì kinh tế gia đình khó khăn. Tôi mong được hỗ trợ để tiếp tục tham gia, khi đau ốm thì tới các cơ sở y tế khá, chữa”, ông K’pui Thái bày tỏ.

Cuộc sống của bà Kpui Hlem, ở xã Ia Kly, huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai cũng sẽ không bị xáo trộn nếu không bị chi phối bởi một số bệnh của tuổi già và vấn đề chi phí khám, chữa bệnh. Bà Kpui Hlem cho biết trước đây, bà được cấp BHYT miễn phí theo chính sách của Nhà nước dành cho người dân tộc thiểu số có hoàn cảnh gia đình khó khăn. Mỗi khi mệt mỏi bà đều ra trạm y tế xã Ia Kly khám và được tư vấn, cấp thuốc miễn phí. Những lần bệnh nặng, bà được điều chuyển lên tuyến y tế cấp huyện và tỉnh để chữa trị. Nhờ có tấm thẻ BHYT nên chi phí bà phải trả cho những lần đó không đáng kể. Vì thế, cứ hễ mệt mỏi hay đau ốm là bà đi khám để được tư vấn và điều trị kịp thời mà không phải lo lắng gì nhiều. Song, từ tháng 7/2021 đến nay, dù sức khỏe ngày càng suy giảm nhưng bà lại ít đi khám và điều trị. “Già rồi nên cũng hay đau lưng, đau chân nhưng không đi khám vì không còn tham gia BHYT nữa”, bà Kpui Hlem nêu lý do.

Bà Kpui Hlem cho biết, không chỉ riêng bà mà một số người cao tuổi ở địa phương dù sức khỏe suy giảm nhưng cũng ngại tới các cơ sở y tế để khám bệnh hơn trước. Lý do là không còn được hưởng chế độ hỗ trợ cấp thẻ BHYT vì địa phương đã ra khỏi danh sách xã vùng 3 theo chương trình nông thôn mới. Thay mặt cho những trường hợp này tại địa phương, bà Kpui Hlem bày tỏ mong muốn được tiếp tục hỗ trợ để tham gia BHYT.

Đề cập thực tế này tại tỉnh Gia Lai, ông Trương Xuân Cừ, Phó Chủ tịch Trung ương Hội Người cao tuổi Việt Nam cho biết, đây là vấn đề khiến ông trăn trở. Bởi lẽ, số liệu thống kê còn cho thấy có đến 95% người cao tuổi trong cả nước mắc các bệnh về lão khoa. Trong khi đó, hiện vẫn còn 5% trong số 12 triệu người cao tuổi chưa có thẻ bảo hiểm y tế. Phần lớn trong số này ít có khả năng chi trả cho việc khám và chữa bệnh. “Một số địa phương có nguồn thu cao và chính quyền quan tâm thì họ đã mua BHYT cho người cao tuổi. Tuy nhiên, cả nước vẫn còn 5% người cao tuổi chưa có BHYT. Con số không lớn nhưng phần lớn những người này gặp khó khăn trong cuộc sống. Chưa có thống kê chính xác nhưng trong số 5% thì khoảng 4% là những người nghèo. Chỉ 1% có đủ điều kiện trang trải. Tôi kiến nghị sớm có hướng giải quyết vấn đề này, vì nếu chậm sẽ ảnh hưởng đến việc chăm lo sức khỏe của số người này”, ông Cừ bày tỏ.

Thực tế cho thấy tại nhiều địa phương, nhất là khu vực vùng sâu, vùng xa, nhiều người đã hết tuổi lao động nhưng không tham gia BHYT. Nguyên nhân chính là do điều kiện kinh tế gia đình eo hẹp, ngân sách địa phương còn hạn chế nên chưa thể hỗ trợ người dân mua BHYT. Mong rằng vấn đề này sớm được quan tâm và có hướng xử lý. Bởi lẽ người cao tuổi hiện nay là đối tượng vốn đã chịu nhiều thiệt thòi do đất nước trải qua chiến tranh, khó khăn, gian khổ ảnh hưởng đến sức khỏe, dễ mắc bệnh lúc về già.

Nghe bài viết dưới đây: