Mời nghe trao đổi giữa phóng viên VOV2 với Luật sư Đinh Thị Chúc, Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội:

Trong quá trình phát triển của thị trường bất động sản, hoạt động môi giới bất động sản ra đời như một tất yếu khách quan và đóng vai trò quan trọng. Theo thống kê của Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS), cả nước có khoảng hơn 300.000 môi giới bất động sản nhưng vẫn còn 40.000 người chưa có chứng chỉ hành nghề. Trước kia, các cá nhân "tay ngang" có thể dễ dàng làm môi giới bất động sản. Thế nhưng, trong bối cảnh nghề môi giới bất động sản ngày càng chuyên nghiệp và được luật pháp hóa với những điều luật mới ngày càng rõ ràng thì những người môi giới tự do sẽ dần dần không còn chỗ đứng trên thị trường.

"Các doanh nghiệp đa số bán hàng sơ cấp, những hàng mới như chung cư, nhà khu dân cư. Vậy thì hàng thứ cấp ai bán, đa số là các môi giới tự do bán. Bây giờ có công ty nào bán đất ruộng đất rẫy hay không. Cho nên tôi nghĩ về dài hạn, cò đất sẽ càng ngày càng ít đi nhưng cần có thời gian vì hiện giờ rất khó quản lý", ông Nguyễn Thái Bình – Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Đông Tây Land nhận định.

Khác với giai đoạn thị trường không đòi hỏi năng lực, những quy định mới ban hành đã bắt buộc môi giới phải có chứng chỉ hành nghề và chỉ được hoạt động ở một công ty. Bởi vậy giờ đây, người bán nhà vừa phải có bằng cấp hay một nơi làm việc duy nhất, vừa phải liên tục bồi dưỡng nghiệp vụ, nâng cấp kiến thức, kỹ năng, cải thiện năng lực trong bối cảnh thị trường cạnh tranh khốc liệt.

Bà Hà Thị Thục Uyên – Tổng Giám đốc Công ty TNHH Công nghệ Bất động sản Rever cho biết, các bạn muốn làm môi giới bất động sản thì không cần chờ đợi luật hóa hay nhà nước ủng hộ. Đã chọn nghề này thì nên tự chuyên nghiệp hóa bản thân bằng cách thông qua các khóa học để có chứng chỉ hành nghề. Từ đó nâng cấp dịch vụ của bản thân mình. Lúc đó có làm tự do hay không thì vẫn là những người môi giới chân chính.

Theo Luật sư Đinh Thị Chúc, Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội, khoản 11 Điều 3 Luật kinh doanh bất động sản 2023 giải thích khái niệm “Môi giới bất động sản là việc làm trung gian cho các bên trong mua bán, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, cho thuê mua bất động sản.”

Theo quy định tại Điều 61 Luật kinh doanh bất động sản hiện hành quy định tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản phải thành lập doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ bất động sản theo quy định tại khoản 5 Điều 9 của Luật này còn phải đáp ứng các điều kiện sau:

a) Phải có quy chế hoạt động dịch vụ môi giới bất động sản;

b) Phải có cơ sở vật chất, kỹ thuật đáp ứng yêu cầu hoạt động theo quy định của Chính phủ

(Phải có cơ sở vật chất, kỹ thuật phù hợp với nội dung hoạt động của doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ bất động sản: 1. Cơ sở vật chất là địa điểm, trụ sở hoạt động của doanh nghiệp; có tên, địa chỉ giao dịch ổn định trên 12 tháng; 2. Cơ sở kỹ thuật là hệ thống các máy móc, thiết bị phục vụ cho hoạt động của doanh nghiệp. – theo quy định tại điều 18 nghị định 96/2024/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 01/08/2024 quy định chi tiết một số điều của Luật kinh doanh bất động sản)

c) Có tối thiểu 01 cá nhân có chứng chỉ môi giới bất động sản;

d) Trước khi hoạt động kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản, doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản gửi thông tin về doanh nghiệp đến cơ quan quản lý nhà nước về kinh doanh bất động sản cấp tỉnh nơi thành lập doanh nghiệp để được đăng tải trên hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản theo quy định của Luật này.

2. Cá nhân hành nghề môi giới bất động sản phải đáp ứng các điều kiện sau đây:

a) Có chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản;

b) Phải hành nghề trong một doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ sàn giao dịch bất động sản hoặc một doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản.

Theo quy định tại Điều 70 Luật kinh doanh BĐS hiện hành thì Cá nhân được cấp chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản phải đáp ứng các điều kiện sau đây:

a) Đã qua sát hạch về kiến thức môi giới bất động sản;

b) Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ;

c) Không đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự, đang bị tạm giam, đang chấp hành án phạt tù, đang bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc, cơ sở giáo dục bắt buộc hoặc đang bị Tòa án cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định.

- Cá nhân dự thi sát hạch phải có đủ các điều kiện sau đây:

a) Có giấy chứng nhận hoàn thành khóa học quản lý đào tạo, bồi dưỡng kiến thức hành nghề môi giới bất động sản;

b) Có trình độ tốt nghiệp trung học phổ thông trở lên;

c) Đã nộp hồ sơ đăng ký dự thi và kinh phí dự thi cho đơn vị tổ chức kỳ thi sát hạch.

Một vấn đề mà các doanh nghiệp hay cá nhân hoạt động trong lĩnh vực môi giới bất động sản quan tâm đó là thù lao và hoa hồng. Điều 63 Luật kinh doanh BĐS hiện hành quy định về thù lao, hoa hồng môi giới bất động sản như sau:

1. Cá nhân hành nghề môi giới bất động sản được hưởng tiền thù lao, hoa hồng từ doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ sàn giao dịch bất động sản hoặc doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản.

2. Mức thù lao, hoa hồng môi giới bất động sản do cá nhân môi giới bất động sản và doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ sàn giao dịch bất động sản hoặc doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản thỏa thuận. Mức thù lao môi giới bất động sản không phụ thuộc vào giá của giao dịch được môi giới bất động sản.