Khi gửi tiền tiết kiệm bằng đồng Việt Nam vào các tổ chức tín dụng đồng nghĩa với việc số tiền đó được bảo vệ bởi chính sách bảo hiểm tiền gửi (BHTG). Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về chính sách BHTG. Chúng tôi đã có cuộc trao đổi với luật sư Trần Xuân Tiền - Trưởng Văn phòng Luật sư Đồng đội về vấn đề này:
# Thưa luật sư, nhiều người băn khoăn khi có con cái đi xuất khẩu lao động gửi tiền đô la Mỹ nhờ bố mẹ cất giữ hộ, thì tiền này gửi vào ngân hàng có được BHTG không?
# Luật sư Trần Xuân Tiền: Điều 18, Luật BHTG quy định: Tiền gửi được bảo hiểm là tiền gửi bằng đồng Việt Nam của cá nhân gửi tại tổ chức tham gia BHTG dưới hình thức tiền gửi có kỳ hạn, tiền gửi không kỳ hạn, tiền gửi tiết kiệm, chứng chỉ tiền gửi, kỳ phiếu, tín phiếu và các hình thức tiền gửi khác theo quy định của Luật các Tổ chức tín dụng (TCTD).
Vì vậy ông (bà) nên đổi sang VNĐ rồi gửi tiết kiệm tại các tổ chức tham gia BHTG, như vậy số tiền của ông bà mới được BHTG.
# Vậy luật sư có thể cho biết, loại tiền gửi nào sẽ không được bảo hiểm?
# Luật sư Trần Xuân Tiền: Điều 19, Luật BHTG, Khoản 2 Điều 4 Nghị định 68/2013/NĐ-CP quy định:
“- Tiền gửi tại TCTD của cá nhân là người sở hữu trên 5% vốn điều lệ của chính TCTD đó.
- Tiền gửi tại TCTD của cá nhân là thành viên Hội đồng thành viên, thành viên Hội đồng quản trị, thành viên Ban kiểm soát, Tổng Giám đốc (Giám đốc), Phó Tổng Giám đốc (Phó Giám đốc) của chính TCTD đó; tiền gửi tại chi nhánh ngân hàng nước ngoài của cá nhân là Tổng Giám đốc (Giám đốc), Phó Tổng Giám đốc (Phó Giám đốc) của chính chi nhánh ngân hàng nước ngoài đó.
- Tiền mua các giấy tờ có giá vô danh do tổ chức tham gia BHTG phát hành. Ngoài ra, tiền gửi không phải bằng Đồng Việt Nam, tiền gửi tiết kiệm bắt buộc theo quy định của tổ chức tài chính vi mô, tiền gửi không phải của cá nhân thì không được bảo hiểm.
# Vì sao tiền gửi của các cá nhân là thành viên hội đồng thành viên, của Tổng Giám đốc hay Phó Tổng Giám đốc của tổ chức tham gia BHTG lại không được bảo hiểm- thưa luật sư?:
#Luật sư Trần Xuân Tiền: Nhằm nâng cao trách nhiệm trong quản lí và điều hành của thành viên Hội đồng quản trị, Ban Kiểm soát, Tổng Giám đốc (Giám đốc), Phó Tổng Giám đốc (Phó Giám đốc) trong hoạt động của TCTD và hạn chế rủi ro đạo đức, tiền gửi của các đối tượng trên không được bảo hiểm.
# Thưa luật sư! Hiện nay, rất nhiều người đã gửi tiền tiết kiệm nhưng không gửi trực tiếp tại quầy mà lại gửi trực tuyến. Vậy hình thức này có được bảo hiểm hay không?
# Luật sư Trần Xuân Tiền: Tiết kiệm trực tuyến (hay tiết kiệm online) là hình thức gửi tiết kiệm mà khách hàng gửi/tất toán tiền tiết kiệm thông qua internet mà không phải trực tiếp tới điểm giao dịch của TCTD.
Tiền gửi bằng đồng Việt Nam tại tổ chức tham gia BHTG có nhận tiền gửi của cá nhân đều được bảo hiểm, kể cả tiền gửi tiết kiệm trực tuyến, trừ trường hợp là tiền gửi của các đối tượng không được bảo hiểm theo quy định của pháp luật.
Khoản 3, Điều 6, Quy chế chi trả tiền gửi được bảo hiểm được ban hành kèm theo Quyết định số 807 ngày 19/10/2016 của Hội đồng quản trị Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam quy định trách nhiệm của tổ chức tham gia BHTG là: “Cung cấp đầy đủ hồ sơ, sổ sách, chứng từ và các văn bản, tài liệu có liên quan đến danh sách người được BHTG và số tiền bảo hiểm đề nghị chi trả theo yêu cầu của Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam để phục vụ công tác kiểm tra và chi trả. Cung cấp cho người được BHTG giấy tờ chứng minh quyền sở hữu hợp pháp đối với các khoản tiền gửi được bảo hiểm khi có yêu cầu; xác nhận cho người được BHTG khi sổ tiền gửi bị mất, rách nát, chắp vá không rõ ràng và các trường hợp cần thiết khác. Chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính trung thực và chính xác của các tài liệu cung cấp.”
Như vậy, khi Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam thực hiện kiểm tra và chi trả bảo hiểm, tổ chức tham gia BHTG có trách nhiệm cung cấp đầy đủ hồ sơ, sổ sách, chứng từ và các văn bản, tài liệu có liên quan đến danh sách người được BHTG. Bên cạnh đó, người được BHTG cũng có quyền yêu cầu tổ chức tham gia BHTG cung cấp giấy tờ chứng minh quyền sở hữu hợp pháp đối với các khoản tiền gửi được bảo hiểm của mình.
# Vậy làm thế nào để biết một ngân hàng hay TCTD có tham gia BHTG hay không, thưa luật sư?
# Luật sư Trần Xuân Tiền: Theo Điều 6, Luật BHTG và Điều 4, Nghị định 68/2013/NĐ-CP ngày 28/6/2013 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật BHTG:
- Tổ chức tham gia BHTG là các TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được nhận tiền gửi của cá nhân, bao gồm NHTM, ngân hàng hợp tác xã, QTDND và chi nhánh ngân hàng nước ngoài được thành lập và hoạt động theo quy định của Luật các TCTD.
- Tổ chức tài chính vi mô phải tham gia BHTG đối với tiền gửi của cá nhân bao gồm cả tiền gửi tự nguyện của khách hàng tài chính vi mô, trừ tiền gửi tiết kiệm bắt buộc theo quy định của tổ chức tài chính vi mô.
- Ngân hàng chính sách không phải tham gia BHTG
Như vậy, các tổ chức phải tham gia BHTG gồm: ngân hàng thương mại, ngân hàng hợp tác xã, qũy tín dụng nhân dân, tổ chức tài chính vi mô và chi nhánh ngân hàng nước ngoài được nhận tiền gửi của cá nhân.
Điều 15, Luật BHTG quy định: “Tổ chức tham gia BHTG phải niêm yết công khai bản sao Chứng nhận tham gia BHTG tại tất cả các điểm giao dịch có nhận tiền gửi”. Bản sao Chứng nhận tham gia BHTG là bản sao do Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam cấp từ sổ gốc.
Như vậy, người gửi tiền có thể nhận biết TCTD đã tham gia BHTG qua việc quan sát điểm giao dịch của TCTD có niêm yết bản sao Chứng nhận tham gia BHTG hay không.
# Vừa rồi luật sư có nhắc đến việc tổ chức nhận tiền gửi phải niêm yết Chứng nhận tham gia BHTG. Xin hỏi Chứng nhận tham gia BHTG là gì?
# Luật sư Trần Xuân Tiền: Điều 3, Quyết định 408 ngày 28/06/2016 của Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam về Ban hành Quy chế cấp và thu hồi Chứng nhận tham gia BHTG, quy định: Chứng nhận tham gia BHTG là văn bản xác nhận của Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam về việc tổ chức phải tham gia BHTG đã tham gia BHTG.
Theo Khoản 1, Điều 3, Thông tư 24/2014 ngày 6/9/2013 của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước hướng dẫn một số nội dung về hoạt động bảo hiểm tiền gửi thì nội dung Chứng nhận tham gia BHTG bao gồm:
a/ Tên tổ chức BHTG;
b/ Tên tổ chức tham gia BHTG;
c/ Nội dung khác theo quy định của Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam.
Vâng, xin cám ơn luật sư!
Mời các bạn nghe âm thanh cuộc trao đổi dưới đây: