Ngày 4/10/2023, tại Đại học Quốc gia Hà Nội ở Hòa Lạc, Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội đã tiếp xúc với cử tri huyện Thạch Thất trước kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV và lấy ý kiến đóng góp vào dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi).
Tại hội nghị, các đại biểu Quốc hội đã thông tin tới cử tri nội dung, chương trình Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khoá XV và kết quả trả lời kiến nghị của cử tri sau Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khoá XV khai mạc vào ngày 23/10. Kỳ họp sẽ xem xét, quyết định các vấn đề kinh tế - xã hội, ngân sách Nhà nước, giám sát và các vấn đề quan trọng khác. Đồng thời, Kỳ họp sẽ xem xét thông qua 9 dự án Luật, 2 dự thảo nghị quyết, gồm: Luật Đất đai (sửa đổi); Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi); Luật Nhà ở (sửa đổi); Luật Tài nguyên nước (sửa đổi); Luật Căn cước công dân (sửa đổi); Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi)...
Cùng đó, Kỳ họp cũng cho ý kiến về 8 dự án Luật: Luật Thủ đô (sửa đổi), Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi); Luật Lưu trữ (sửa đổi); Luật Đường bộ; Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ; Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản…
Tại hội nghị, Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội TP. Hà Nội Phạm Thị Thanh Mai khẳng định, các quy định trong Dự Luật đều hướng tới mục tiêu nhằm tiếp tục hoàn thiện cơ sở pháp lý, xây dựng cơ chế đặc thù, vượt trội, khắc phục những khó khăn, vướng mắc bất cập phát sinh trong quá trình thi hành Luật Thủ đô. Từ đó, góp phần xây dựng, phát triển Thủ đô Hà Nội với vị trí, vai trò là trung tâm chính trị, hành chính, kinh tế, văn hóa, hướng tới đô thị thông minh, hiện đại, xanh, sạch, đẹp, an ninh, an toàn…
Tại hội nghị, nhiều ý kiến của cử tri bày tỏ quan tâm vào một số vấn đề dân sinh; đóng góp ý kiến vào Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi).
Cử tri Lê Văn Mão (xã Bình Yên, huyện Thạch Thất) đề nghị cần có sự phối hợp với các đơn vị đào tạo tại Hòa Lạc về nhu cầu nhà trọ của sinh viên, tránh đầu tư lãng phí nguồn lực xã hội. Cử tri Nguyễn Bá Khải (xã Thạch Hoà, huyện Thạch Thất) cho hay, Dự án đầu tư xây dựng ĐHQGHN tại Hòa Lạc vẫn còn phần diện tích chưa thu hồi. Dự án kéo dài ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống người dân trong khu vực dự án, như: không được xây dựng, sửa chữa nhà cửa, muốn cải tạo sửa chữa phải xin ý kiến chính quyền địa phương, ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống của người dân. Cử tri trong huyện đã nhiều lần kiến nghị với các cấp có thẩm quyền về nội dung này. “Đề nghị các cấp có thẩm quyền có kế hoạch, lộ trình và bố trí kinh phí, phối hợp với địa phương để tiếp tục, chủ động giải phóng mặt bằng diện tích còn lại của dự án, thực hiện dự án và giúp cho người dân sớm ổn định cuộc sống” - cử tri Nguyễn Bá Khải kiến nghị.
Ông Chu Sơn Hà - nguyên Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội TP. Hà Nội kiến nghị, trong thời gian tới, cần quan tâm, giám sát việc thực hiện quy hoạch, công tác xây dựng nhà ở riêng lẻ. Phải tăng mức xử phạt đối với các vi phạm trong lĩnh vực xây dựng, quy hoạch tại TP. Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh. Cùng đó, phải giám sát đến cùng các dự án, tái giám sát, xem kiến nghị được thực hiện đến đâu.
Trưởng ban Đô thị HĐND TP. Hà Nội Đàm Văn Huân đề nghị bổ sung trong Dự thảo Luật chức năng của Thường trực HĐND thành phố được giải quyết những vấn đề về cơ chế, chính sách trong tình trạng khẩn cấp về thiên tai, dịch bệnh; hỗ trợ các tỉnh, thành phố trong trường hợp khẩn cấp; điều chỉnh kế hoạch đầu tư công hằng năm đã được phê duyệt không làm ảnh hưởng đến tổng mức đầu tư; điều chỉnh các dự án nhóm C đã được HĐND thành phố phê duyệt .
Tại hội nghị, các chuyên gia, nhà khoa học của ĐHQGHN đã đóng góp nhiều ý kiến vào Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi); về áp dụng Luật Thủ đô (Điều 4); về tổ chức chính quyền tại Hà Nội (Điều 8); về cơ cấu tổ chức của HĐND TP. Hà Nội (Điều 9); phân quyền cho chính quyền TP. Hà Nội trong lĩnh vực tổ chức bộ máy, biên chế (Điều 9 và Điều 10); mô hình “thành phố trong thành phố”, cơ sở cho việc hình thành Thủ đô Hà Nội là một metropolis; quản trị đô thị ở một số quốc gia và vài gợi mở góp ý dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi).
Đóng góp ý kiến vào dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi), PGS.TS Nguyễn Hoàng Anh, giảng viên Trường ĐH Luật, ĐHQGHN cho rằng, các quy định về phân cấp, phân quyền trong dự thảo khá mạnh mẽ, tạo điều kiện cho Hà Nội thực hiện các hoạt động linh hoạt hơn. Tuy nhiên, trên cơ sở kinh nghiệm quốc tế, PGS.TS Nguyễn Hoàng Anh cho rằng nên có sự giới hạn trong phân cấp, ủy quyền. Chỉ nên phân cấp, ủy quyền ở những cấp quản lý hành chính chung - không áp dụng với các cơ quan chuyên môn ở cấp huyện, quận, thị xã bởi tính chất của ủy quyền là chỉ cơ quan chủ quản mới có thể ủy quyền cho cơ quan trực thuộc mình.
Về việc phân quyền cho chính quyền thành phố Hà Nội trong lĩnh vực tổ chức bộ máy, biên chế, GS.TS Phạm Hồng Thái - Trường ĐH Luật, ĐHQGHN cho rằng, vấn đề đặt ra là Hà Nội có cần thành lập thêm các cơ quan chuyên môn đặc thù, tổ chức hành chính đặc thù thuộc UBND thành phố hay không? Nếu cần thì việc giao cho HĐND thành phố Hà Nội quyết định là hợp lý, để đáp ứng yêu cầu thực tiễn đặt ra.
Bên cạnh đó, việc giao cho HĐND thành phố Hà Nội quy định việc thành lập, tổ chức lại, giải thể cơ quan chuyên môn đặc thù, tổ chức đặc thù của quận, huyện, thị xã có thể gây tranh cãi vì liên quan đến sự thống nhất trong quy định của pháp luật và xu hướng phân quyền cho cơ sở.
Góp ý về quy định thành phố trực thuộc Thủ đô, GS.TS Nguyễn Đăng Dung - Trường ĐH Luật, ĐHQGHN cho rằng, cho dù thành lập thành phố trong thành phố thì thành phố đó vẫn là một chủ thể, cấp chính quyền hoàn chỉnh. Cấp chính quyền này phải có cả cơ quan lập pháp và hành pháp; riêng tư pháp do yêu cầu của việc thực thi thống nhất trên toàn lãnh thổ thì bộ máy tư pháp không nên được tổ chức trong phạm vi địa giới hành chính của thành phố trong thành phố.
PGS.TS Đặng Minh Tuấn - Trường ĐH Luật, ĐHQGHN đề nghị thành phố Hà Nội nên cân nhắc áp dụng đầy đủ mô hình chính quyền đô thị (không tổ chức HĐND ở cả cấp phường và quận), quy định trong Luật Thủ đô với tính chất là một văn bản có giá trị lâu dài, ổn định.
Về cơ chế, chế độ chính sách thu hút nhân tài và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho Hà Nội, cử tri Vũ Thị Lệ Quyên (huyện Thạch Thất) kiến nghị làm rõ khái niệm thế nào là nhân tài, cần có sự phân hóa rõ ràng về đối tượng để có quy định về chế độ, chính sách phù hợp trong tuyển dụng không qua thi tuyển, xếp lương, bổ nhiệm và đãi ngộ đối với việc nhân tài về làm việc tại Thủ đô. Đồng thời xây dựng quy trình tuyển dụng cần có sự tham gia của đại diện Bộ Nội vụ trong hội đồng tuyển dụng nhằm tăng cường sự giám sát, đảm bảo tính minh bạch trong tuyển dụng.
Cùng có chung quan điểm về vấn đề này, TS. Nguyễn Anh Đức - Trường ĐH Luật, ĐHQGHN đề nghị ban soạn thảo cân nhắc, tham khảo Nghị quyết số 97/2023/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Hồ Chí Minh đã trao cho HĐND TP. Hồ Chí Minh quyền tự quyết định thù lao trả cho chuyên gia, nhà khoa học, người có tài năng đặc biệt; mức thu nhập và các chính sách khác để tuyển dụng công chức, viên chức từ nguồn sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, người có trình độ cao phù hợp với nhu cầu tuyển dụng của Hà Nội.
“Đối với Thủ đô, cơ quan HĐND cũng nên được khẳng định thẩm quyền tự chủ tương ứng hoặc rõ nét hơn nhằm chủ động quyết định về thu nhập dành cho cán bộ, công chức, viên chức trong những trường hợp, hoàn cảnh đặc biệt, chứ không chỉ riêng về thù lao khi thu hút nhân tài”, TS. Nguyễn Anh Đức chia sẻ quan điểm.
Các đại biểu thuộc đoàn đại biểu Quốc hội TP. Hà Nội cho biết: những ý kiến đóng góp tại hội nghị sẽ được Đoàn đại biểu Quốc hội Thành phố tổng hợp đầy đủ, gửi đến cơ quan có thẩm quyền xem xét, giải quyết theo quy định.
