Căng cơ (hay còn gọi là chuột rút hoặc co cơ) là tình trạng cơ hoặc gân bị kéo giãn quá mức, thậm chí rách nhẹ. Đây là bệnh phổ biến ở người cao tuổi do tình trạng lão hóa, cơ và gân mất dần độ đàn hồi; thói quen mang vác đồ vật nặng, vận động sai tư thế, lặp lại nhiều lần khiến cơ, gân dễ tổn thương. Vào mùa đông, các mạch máu hay bị co lại cũng dễ khiến cho cơ dễ bị căng cứng hơn.
Các vùng lưng, cổ, vai, đùi, bắp chân chịu áp lực nhiều nhất trong sinh hoạt hằng ngày nên hay bị căng cơ. Các vị trí này cũng thường xảy ra tình trạng đau cổ, vai, gáy và thoát vị đĩa đệm. Người bệnh có thể phân biệt tình trạng đau do căng cơ và thoát vị đĩa đệm bằng những dấu hiệu sau:
- Thoát vị đĩa đệm: Đau thường kèm thêm tê bì lan tỏa xuống đùi, chân. Tình trạng đau kéo dài và sẽ tăng lên khi bị ho.
- Căng cơ: Đau sẽ khu trú tại chỗ, cứng cơ, đôi khi có sưng nhẹ, ít khi lan tê xuống tay chân và thường đỡ sau khi nghỉ ngơi.
Theo BS CKII Phạm Thị Thu Hà, khoa cơ xương khớp, BV Lão khoa TW, bệnh không nguy hiểm đến tính mạng nhưng hồi phục chậm, dễ gây đau mạn tính, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
“Thực tế khám lâm sàng, nhiều người cao tuổi xử lý sai cách, tiếp tục làm việc nặng hoặc vì sợ đau mà ít vận động đến tình trạng cứng khớp và tổn thương cơ nhiều hơn” – BS Phạm Thị Thu Hà cho biết.
Để giảm tình trạng đau do căng cơ, BS Phạm Thị Thu Hà hướng dẫn người bệnh nên chườm lạnh 15-20 phút trong 2 ngày đầu, sau đó chuyển sang chườm ấm; dùng băng ép nhẹ nếu sưng, vận động nhẹ nhàng, tập yoga. Nếu đau ở vùng chân thì khi nằm nên kê cao chân, đi bộ chậm 20-30 phút/ngày; đau ở vùng cổ vai gáy thì tập xoay cổ chậm, duỗi tay giãn vai… Tuyệt đối tránh các hoạt động mang nặng, cúi gập lâu, xoay đột ngột, nguồi một tư thế lâu, xoa bóp mạnh lúc đau cấp.
“Khi bị căng cơ, trong chế độ ăn, người cao tuổi cần ăn đủ chất để cơ thể tự sửa chữa tổn thương. Trước hết, protein là dưỡng chất quan trọng để tái tạo cơ, người bệnh nên ăn khoảng 60-80gr protein mỗi ngày từ các nguồn thực phẩm dễ hấp thu như: thịt nạc, cá, trứng, đậu phụ, sữa chua và các loại đậu. Uống sữa ít béo, sữa chua, phô mai, rau lá xanh đậm để cung cấp nguồn canxi giúp xương chắc, cơ bám tốt hơn. Ăn nhiều rau củ qua để tăng vitamin C, A, kali, magie và chất chống ôxy hóa giúp giảm viêm, hỗ trợ phục hồi cơ” – BS Phạm Thị Thu Hà hướng dẫn.
Nếu người bệnh đã làm đủ các cách mà tình trạng đau do cứng cơ vẫn không thuyên giảm, thậm chí còn đau lên thì nên đi khám bác sĩ sớm, phòng ngừa biến chứng nặng hơn.
