Mới đây, tại Hà Nội đã diễn ra Lễ trao Giải thưởng Nhân tài Đất Việt lần thứ 18 năm 2025, với nhiều sự đổi mới với 5 hạng mục: Tự học thành tài; Tuổi trẻ sáng tạo; Y - Dược; Công nghệ số và giải thưởng Cống hiến. Trong đó, lĩnh vực Y Dược góp mặt với 4 giải thưởng.
Bốn công trình Y dược được vinh danh tại Giải thưởng Nhân tài Đất Việt là những công trình nghiên cứu xuất sắc, đã được ứng dụng vào thực tiễn, đạt được những thành tựu mới của ngành y tế Việt Nam, đem lại hiệu quả rất thiết thực trong sự nghiệp chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân.
Giải Nhất là công trình "Triển khai ghép đa tạng từ người hiến chết não tại Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức" được trao cho nhóm tác giả: TS.BS Dương Đức Hùng và 14 cộng sự tại Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức.
Ghép đa tạng từ người hiến chết não tại Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức là những kỹ thuật lần đầu tiên được thực hiện tại Việt Nam, không chỉ mang tính nhân văn, mang lại cuộc sống cho người bệnh mà còn là minh chứng cho sự tiến bộ vượt bậc của nền y học Việt Nam.
Công trình này được đánh giá là công trình khoa học có tính sáng tạo, tình ứng dụng và đạt hiệu quả cao. Với hơn 2400 ca ghép tạng thành công trong nhiều thập kỷ qua, BV Hữu nghị Việt Đức đã trở thành trung tâm ghép tạng hàng đầu cả nước. Đặc biệt, bốn ca ghép đa tạng đồng thời trong 6 năm qua (ghép tim- phổi, tim- gan, tim-thận, gan-thận) đã đánh dấu bước tiến vượt bậc, đưa Việt Nam trở thành một trong số ít các quốc gia trên thế giới làm chủ kỹ thuật phức tạp này.
TS-BS Dương Đức Hùng- GĐ BV Hữu nghị Việt Đức cho biết: “Thành công của ngày hôm nay là thành quả của biết bao thế hệ thầy thuốc của bệnh viện. Hai người thầy mà thế hệ chúng tôi phải cảm ơn đó là GS Tôn Thất Tùng và GS Tôn Thất Bách, các học trò của các thầy luôn biết ơn sự chỉ dạy và bước đi đầu tiên với các kỹ thuật ghép gan, ghép tim. Từ những bước đi thực nghiệm để đến hôm nay đã có nhiều nghiên cứu khoa học với ước mơ chinh phục những thử thách để phục vụ mục tiêu duy nhất là hồi sinh sự sống cho biết bao người mắc bệnh nan y”.
Cũng liên quan đến ghép tạng, công trình "Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI, Artificial Intelligence) trong tiếp nhận, quản lý, tuyển chọn người nhận mô – tạng hiến" của nhóm tác giả TS.BSCKII Nguyễn Tri Thức; TS.BS Dư Thị Ngọc Thu; ThS.KS Lê Thanh Chương - Bệnh viện Chợ Rẫy, Thành phố Hồ Chí Minh đạt giải Ba lĩnh vực Y Dược của Giải thưởng Nhân tài Đất Việt.
Công trình của Bệnh viện Chợ Rẫy là phần mềm chuyên biệt dành riêng cho chuyên ngành Điều phối trong hiến và ghép mô-tạng đầu tiên tại Việt Nam. Nội dung thiết kế dựa vào các quy định của Bộ Y tế Việt Nam, kinh nghiệm lâm sàng và chỉnh sửa, sáng tạo cho phù hợp với điều kiện triển khai và ứng dụng tại Việt Nam.
Phần mềm đã và đang ứng dụng trong thực tế tại Bệnh viện Chợ Rẫy và có triển vọng áp dụng rộng rãi trên cả nước cho tất cả các bệnh viện, đạt hiệu quả kinh tế xã hội, dễ dàng triển khai. Hiện được Bộ Y tế yêu cầu phối hợp với Trung tâm điều phối Quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người triển khai thực hiện trên toàn quốc theo công văn số 2319/K2DT-KHCN, ngày 17/9/2025.
Phần mềm vẫn đang được cộng đồng sử dụng trong đăng ký hiến tạng khi chết (chết não hay chết tuần hoàn) (60.030 đơn), đăng ký chờ ghép mô-tạng, tìm hiểu thông tin về hiến và ghép mô-tạng, giải đáp thắc mắc từ cộng đồng, thông tin về số trường hợp đăng ký hiến tạng, chờ ghép mô-tạng… Công trình này được ghi nhận và đánh giá cao đối với chuyên môn y khoa trong quản lý, tuyển chọn và điều phối thận và phát triển rộng cho các mô-tạng khác: tim, gan, phổi, giác mạc.
Năm nay, Bệnh viện Bạch Mai góp mặt tại Giải thưởng Nhân tài Đất Việt với 2 công trình. Công trình "Hiệu quả điều trị kết hợp tiêu huyết khối và lấy huyết khối cơ học trong nhồi máu não cấp" của nhóm tác giả: PGS. TS. Mai Duy Tôn; PGS. TS. Vũ Đăng Lưu - Bệnh viện Bạch Mai đạt giải Nhì. Công trình này giúp rút ngắn thời gian cấp cứu, nâng cao tỷ lệ tái thông và cải thiện kết cục người bệnh bị đột quỵ nhồi máu não cấp. Cụm công trình là minh chứng cho sự kết hợp chặt chẽ giữa nghiên cứu khoa học - ứng dụng lâm sàng - phối hợp đa chuyên khoa - đổi mới công nghệ - chuyển giao kỹ thuật, góp phần nâng cao chất lượng cấp cứu và điều trị đột quỵ nhồi máu não cấp, đồng thời đưa y học Việt Nam hội nhập và khẳng định vị thế trên bản đồ đột quỵ toàn cầu.
Ngoài giải Nhì, Bệnh viện Bạch Mai còn có công trình "Cải tiến kỹ thuật cô lập tĩnh mạch phổi trong điều trị rung nhĩ bằng phương pháp sử dụng bóng áp lạnh Cryoballoon" đạt giải Khuyến khích. Công trình này của nhóm tác giả: Ths. Nguyễn Duy Linh, Ths. Lê Võ Kiên, PGS.TS Nguyễn Thị Thu Hoài thuộc Viện Tim mạch Quốc gia.
Công trình "Cải tiến kỹ thuật cô lập tĩnh mạch phổi trong điều trị rung nhĩ bằng phương pháp sử dụng bóng áp lạnh Cryoballoon" nghiên cứu và ứng dụng kỹ thuật triệt đốt rối loạn nhịp phức tạp, chuyên sâu, sử dụng công nghệ và năng lượng mới nhất tại Việt Nam (Cryoballoon) theo quyết định 980 QĐ/BYT ngày 21/03/2025 của Bộ Y tế. Công trình này được đánh giá là mang tính hiệu quả cao bởi nếu so với phương pháp truyền thống trước đây, kỹ thuật này giúp giảm thời gian thủ thuật tới gần 50%, giảm thiểu nguy cơ biến chứng của thuốc chống đông. Bên cạnh đó tiêu chí giảm thời gian phơi nhiễm tia X cho cả bệnh nhân và nhân viên Y tế.
Hiện tại ở Việt Nam có duy nhất Viện Tim mạch – Bệnh viện Bạch Mai được Bộ Y Tế thẩm định và cho phép thực hiện kỹ thuật tiên tiến này Chuyển hóa kết quả nghiên cứu thành tài liệu hướng dẫn quốc gia chính thức, triển khai toàn quốc thông qua "Quy trình điều trị rung nhĩ bằng nhiệt lạnh" do Bộ Y Tế ban hành. (Quyết định 980/QĐ-BYT), bệnh viện TW Quân đội 108 đã áp dụng và triển khai một số ca đầu tiên.
Ths.BS Nguyễn Duy Linh và Ths.BS Lê Võ Kiên- các bác sĩ trẻ của Viện Tim mạch quốc gia- BV Bạch Mai cho biết “từ khoảng 15 năm qua, sau khi tốt nghiệp trường Y chúng tôi đã cố gắng học tập, liên tục cập nhật các kỹ thuật tiên tiến trên thế giới để phục vụ tốt nhất cho các bệnh nhân Việt Nam và các lãnh đạo bệnh viện, đặc biệt là PGS Nguyễn Thị Thu Hoài đã giúp chúng tôi cải tiến các kỹ thuật đó để áp dụng một cách tốt nhất cho các cá thể bệnh nhân Việt Nam và tôi tin trong tương lai chúng tôi sẽ tiếp tục cải tiến các kỹ thuật mới nữa và tạo ra nhiều sáng tạo về mặt kỹ thuật để phục vụ tốt nhất cho nhân dân”.
Lễ trao giải Nhân tài Đất Việt 2025 không chỉ là sự kiện vinh danh những cá nhân, tập thể tiêu biểu mà còn là biểu tượng của trí tuệ, sáng tạo và khát vọng Việt Nam. Trong đó, các công trình khoa học về lĩnh vực Y Dược đạt giải thưởng chính là động lực để những người thầy thuốc tiếp tục dấn thân nghiên cứu khoa học, vượt qua những giới hạn tưởng chừng không thể để thực hiện tốt hơn nữa mục tiêu chăm sóc sức khỏe nhân dân.
