Theo Dự thảo tờ trình đề nghị xây dựng dự án Luật Phòng bệnh, công tác chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe của nhân dân do Bộ Y tế soạn thảo nêu ra những bất cập, tồn tại của sức khỏe người Việt.
Nguyên nhân chủ yếu dẫn tới bệnh tật là do sự gia tăng mắc các bệnh không lây nhiễm, phổ biến là tim mạch, ung thư và đái tháo đường.
Hiện Việt Nam đang phải đối mặt với sự gia tăng ngày càng trầm trọng của các bệnh không lây nhiễm. Gánh nặng của các bệnh không lây nhiễm đang chiếm tới trên 2/3 tổng gánh nặng bệnh tật và tử vong toàn quốc, và cũng là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong.
Theo các chuyên gia, có ba nguyên nhân quan trọng khiến số năm sống chung với bệnh tật của người Việt ở mức cao, đó là chế độ dinh dưỡng, lối sống và môi trường ô nhiễm.
Điều tra quốc gia yếu tố nguy cơ bệnh không lây nhiễm năm 2021 do Bộ Y tế chủ trì thực hiện cho thấy có tới gần 21% dân số Việt Nam từ 15 tuổi trở lên hút thuốc lá, có 1/3 dân số từng tiếp xúc với khói thuốc lá, gần 2/3 nam giới uống rượu bia.
Đặc biệt, mức độ hoạt động thể lực của người dân còn thấp, gần 1/4 dân số thiếu hoạt động thể lực (không đạt mức theo khuyến nghị của WHO) và có tới gần 1/5 dân số bị thừa cân, béo phì.
Trong các nguyên nhân gây ra các bệnh không lây nhiễm thì hút thuốc lá và thừa cân, béo phì là hai nguyên nhân hàng đầu.
Cần chính sách nhằm giảm bệnh không lây nhiễm
Bộ Y tế nhận định nhận thức của người dân về việc phòng bệnh không lây nhiễm còn hạn chế. Trong khi đó, một số địa phương chưa thực hiện dành ít nhất 30% ngân sách y tế cho y tế dự phòng để nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe nhân dân, có địa phương tỉ lệ ngân sách y tế cho y tế dự phòng còn rất thấp.
Bộ Y tế đưa ra đề xuất chính sách để phòng chống bệnh không lây nhiễm như hướng dẫn cách xác định nguy cơ mắc bệnh không lây nhiễm; tổ chức khám sàng lọc, chẩn đoán sớm và quản lý một số bệnh mạn tính; sàng lọc sơ sinh, sàng lọc trước sinh; tổ chức các hoạt động dự phòng, quản lý bệnh không lây nhiễm.
Nếu thực hiện được các giải pháp chính sách này, có sự đầu tư tài chính sẽ giúp Việt Nam phòng, chống và phát hiện điều trị sớm bệnh không lây nhiễm. Từ đó, sẽ giúp người bệnh giảm bớt chi phí điều trị và hậu quả do bệnh tật gây ra.
