Nhiều khó khăn trong quản lý, giám định và điều trị bệnh nhân tâm thần

Hiện công tác giám định pháp y tâm thần được giao cho bảy đơn vị, gồm: Viện Pháp y tâm thần Trung ương, Viện Pháp y Tâm thần Trung ương Biên Hòa và 5 Trung tâm Pháp y tâm thần khu vực.

Ngoài thực hiện chức năng do Bộ trưởng Bộ Y tế phân công, các đơn vị này còn phải tuân thủ theo sự điều chỉnh của Luật Giám định tư pháp, Luật Thi hành án hình sự…

Đối với Viện Pháp y tâm thần Trung ương và Viện Pháp y tâm thần Trung ương Biên Hòa, ngoài thực hiện giám định còn phải tiếp nhận điều trị bắt buộc theo quy định tại Nghị định số 64/2011/NĐ-CP. Việc điều trị bắt buộc chữa bệnh còn triển khai tại Bệnh viện tâm thần Trung ương 1, Bệnh viện Tâm thần Trung ương 2, Bệnh viện Tâm thần Đà Nẵng.

TS Cao Hưng Thái-Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh cho biết, hiện công tác giám định pháp y tâm thần và điều trị bắt buộc chữa bệnh của các đơn vị gặp rất nhiều khó khăn.

Đối với công tác điều trị bắt buộc chữa bệnh, các đơn vị hiện không có khoa chuyên trách cho người bệnh. Người bệnh bắt buộc phải điều trị vẫn ở lẫn các bệnh nhân thông thường khác dẫn đến nhiều khó khăn trong công tác quản lý, điều trị. Bên cạnh đó, chế độ đãi ngộ cho người làm công tác quản lý điều trị còn quá thấp.

Đại diện BV Tâm thần TW 1 cho biết, Nghị định 64 quy định việc quản lý người bệnh bắt buộc chữa bệnh như người bệnh tâm thần khác là chưa hợp lý. Trên thực tế, đối tượng người bệnh bắt buộc chữa bệnh thực tế là phạm nhân bị bệnh tâm thần, phần lớn là đối tượng xã hội phức tạp, nguy hiểm. Thực tế, nhiều vụ việc xảy ra đều liên quan trực tiếp tới công tác quản lý người bệnh, áp lực trách nhiệm và lo sợ mất an toàn cho bản thân và gia đình làm nhiều nhân viên y tế không muốn, thậm chí sợ hãi phải tiếp nhận điều trị đối tượng này.

Khi người bệnh trốn viện, việc tổ chức tìm kiếm của nhân viên y tế chỉ thực hiện được ở mức như tìm kiếm người bệnh tâm thần trốn viện. Việc yêu cầu quyết liệt truy tìm như truy nã phạm nhân trốn trại đối với nhân viên y tế thực sự là quá sức và rất nguy hiểm, rất cần sự tham gia chủ đạo của cơ quan công an, Viện Kiểm sát và Tòa án các cấp.

Tại Hội nghị sơ kết công tác giám định pháp y tâm thần và bắt buộc chữa bệnh ngành y tế 6 tháng đầu năm 2022 vừa được tổ chức tại Nghệ An ngày 12/8, các đại biểu mong muốn về lâu dài phải sửa Nghị định 64/2011/NĐ-CP theo hướng hoặc chuyển các cơ sở quản lý, điều trị người bệnh bắt buộc chữa trị về các cơ sở y tế của Bộ Công an, ngành y tế sẽ phối hợp công tác chuyên môn về khám bệnh, chữa bệnh chuyên khoa tâm thần hoặc giao cơ quan công an nơi có cơ sở quản lý, điều trị người bệnh tham gia bảo vệ tại các cơ sở này.