Vào năm 2010, Nam Phi trở thành chủ nhà đầu tiên trong lịch sử World Cup bị loại ngay từ vòng bảng. Cuối năm đó, khi Qatar giành chiến thắng gây sốc trong cuộc đăng cai World Cup 2022, tất cả đều nghĩ rằng họ sẽ trở thành chủ nhà thứ hai không thể tiến vào vòng knock-out. Thời điểm ấy Qatar đứng thứ 113 trên BXH FIFA. Đất nước này không có truyền thống bóng đá, đơn giản vì người dân thích cricket, loại cricket chơi với bóng tennis. Điều tệ hơn, Qatar hầu như không có khả năng nâng cấp ĐTQG để phù hợp với sân chơi World Cup.
Là quốc gia nhỏ nhất theo diện tích từng đăng cai World Cup, họ cũng chỉ có 1,6 triệu dân, bao gồm 300.000 dân bản địa. Chỉ vài ngàn trong số đó chơi bóng đá. Có vẻ như trong trường hợp này tiền cũng chẳng giúp ích được gì.
Không. Những người sẵn sàng chi ra 200 tỷ USD, với mục đích chính là tạo nên kỳ World Cup khiến cả thế giới phải trầm trồ, nghĩ rằng tiền có thể làm được mọi thứ nếu chi đúng cách.
Cần lưu ý, kế hoạch đăng cai World Cup 2022 đã được lên từ rất lâu, cùng với đó là chiến lược phát triển bóng đá dài hạn. Năm 2005, Học viện Aspire được thành lập. Các học viên tập luyện, ăn ngủ tại đó, tuân theo một lịch trình được thiết kế riêng và được huấn luyện, giám sát bởi những HLV giỏi nhất thế giới.
Nhưng với dân số ít ỏi, nguồn lực tự nhiên khá hạn chế. Vì vậy chương trình “Giấc mơ bóng đá” với ngân sách 100 triệu USD được triển khai. Thay vì giới hạn lựa chọn trong 1,6 triệu dân, họ đứng trước thị trường rộng lớn với 4,6 tỷ người.
Dẫn đầu bởi Josep Colomer, người được cho là phát hiện ra Lionel Messi, đội ngũ tuyển trạch viên của Qatar tỏa ra khắp các ngõ ngách ở châu Phi, châu Á và Nam Mỹ nhằm tìm kiếm các tài năng sáng giá.
Trong năm đầu triển khai “Giấc mơ bóng đá”, Qatar đã sàng lọc gần 430.000 trẻ em tại 595 địa điểm trên 7 quốc gia châu Phi. 7 năm sau, Aspire khảo hạch 3,5 triệu đứa trẻ trên khắp 3 lục địa. Tuy nhiên quy trình tuyển chọn rất nghiêm ngặt để mỗi năm, không quá 20 người được nhận trên toàn thế giới.
Hưởng mức đãi ngộ không tưởng, sống trong ký túc xá sang trọng tương đương khách sạn 5 sao, cùng với đó luyện tập trên các sân bóng tiêu chuẩn FIFA, đầm mình trong hồ bơi Olympic, không khó để thuyết phục các học viên xuất sắc nhất của Aspire nhập quốc tịch Qatar khi trưởng thành.
Thành quả đến ngay lập tức. Năm 2014, đội U19 Qatar vô địch giải U19 châu Á. Song đó mới là những bước đầu. Cần một chặng đường dài để những đứa trẻ ở Aspire sẵn sàng cho ĐTQG. Để chúng có kinh nghiệm thực chiến, Hoàng gia Qatar mua lại KAS Eupen, CLB của Bỉ. Thay vì chơi bóng ở Qatar, các cầu thủ trẻ được tận hưởng bầu không khí bóng đá chuyên nghiệp ở châu Âu. Nếu phát huy khả năng, họ được phép tới những CLB lớn hơn, trở thành biểu tượng cho mô hình đào tạo ưu việt của Aspire. Bên cạnh đó, tích lũy kinh nghiệm và gia tăng mức độ cạnh tranh khi trở lại đội tuyển.
Giám đốc bóng đá hiện tại của học viện Aspire – Tim Cahill chia sẻ: “Không có Học viện Aspire thì không có ĐTQG .ĐT Qatar - họ là một khối thống nhất. Thật đặc biệt khi thấy các cầu thủ cùng nhau phát triển, thấy được sự ăn ý và khả năng lãnh đạo của họ.”
Ngày 01/02/2019 là dấu mốc huy hoàng, minh chứng cho chiến lược đúng đắn mà Qatar theo đuổi. Hôm đó tại UAE, ĐTQG Qatar giành chiến thắng 3-1 trước cường quốc bóng đá Nhật Bản trong trận chung kết Asian Cup 2019. Trên hành trình vô địch họ cũng đánh bại các đại gia châu Á khác, bao gồm Hàn Quốc và Saudi Arabia. Giải đấu cũng ghi dấu ấn của Almoez Ali, Vua phá lưới với 9 bàn thắng, là người Sudan. Anh thuộc lứa đầu của Học viện Aspire.
Thuyền trưởng Xavi của Barcelona cũng phải thán phục: “Không có giới hạn nào cho anh ấy. Anh ấy là một tài năng không thể tin được, một cầu thủ lớn. Tôi đã nói với anh ấy nhiều lần rằng anh ấy là một cầu thủ tuyệt vời. Anh ấy có thể chơi ở mọi nơi trên thế giới. Nó phụ thuộc vào chính Ali: tâm lý của anh ấy, tham vọng của anh ấy vì anh ấy có đẩy đủ mọi phẩm chất để chơi bóng”
Là chủ nhà của World Cup 2022, Qatar vẫn tham gia vòng loại (nhưng không tính điểm). Bằng khả năng ngoại giao và các gói tài trợ, họ cũng góp mặt ở… vòng loại World Cup 2022 khu vực châu Âu, thi đấu với các đội thuộc bảng A dưới hình thức giao hữu. Ngoài ra, Qatar còn trở thành khách mời của Gold Cup 2021 (giải vô địch Bắc, Trung Mỹ và Caribe) và vào đến tận bán kết, cũng như tham dự Copa America 2019.
Thi đấu liên tục và gặt hái không ít thành quả, không ngạc nhiên khi Qatar thăng tiến vũ bão trên BXH FIFA. Từ vị trí 113 vào năm 2010, Qatar nhảy lên thứ 55 năm 2019. Bây giờ họ đang đứng thứ 48, trên Saudi Arabia và chỉ sau Iran, Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia ở châu Á.
Vậy Qatar sẵn sàng cho World Cup 2022 chưa? Chắc chắn rồi, họ đã sẵn sàng. Như lời chia sẻ của HLV Felix Sanchez:“Lối chơi thích hợp nhất với tuyển Qatar ở World Cup 2022 là phòng ngự phản công. Chúng tôi sẽ cố gắng chuyển đổi tốt nhất khi có bóng trong quá trình từ phòng ngự sang phản công, để có thể giành được kết quả tốt nhất. Ở đẳng cấp này, thể chất và tinh thần cầu thủ rất quan trọng. Chúng tôi đã có sự chuẩn bị dài hạn cho World Cup 2022, những thành tựu của tuyển Qatar như vô địch Asian Cup 2019 hay dự Gold Cup và giải Copa America đã giúp các cầu thủ dần trưởng thành. Chúng tôi vẫn còn khoảng cách và phải hết sức nỗ lực trong tầm khả năng của mình để thi đấu ở đẳng cấp tốt nhất trước 3 đối thủ cùng bảng. Đây là thách thức rất lớn với chúng tôi. Tuy nhiên, trong bóng đá bạn không thể biết trước điều gì sẽ xảy ra”.
