Du lịch văn hóa vùng Đông Bắc: Khơi nguồn và phát triển

Đây là một trong những nội dung được các đại biểu, nhà khoa học, nhà nghiên cứu văn hóa, doanh nghiệp làm du lịch thảo luận trong Hội thảo khoa học “Du lịch văn hóa vùng Đông Bắc - khơi nguồn và phát triển” diễn ra ngày 03/11, trong khuôn khổ Ngày hội Văn hóa, Thể thao và Du lịch các dân tộc vùng Đông Bắc lần thứ XI tại tỉnh Lạng Sơn năm 2024.

Hội thảo với mục đích nhằm trao đổi, phân tích, đánh giá thực trạng bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống vùng Đông Bắc trong giai đoạn hiện nay. Đồng thời bàn luận thống nhất, đề xuất định hướng và giải pháp liên kết, khai thác tiềm năng, lợi thế du lịch để phát triển kinh tế địa phương vùng Đông Bắc trong thời gian tới.

Phát biểu tại Hội thảo, ông Nguyễn Đặng Ân, Giám đốc Sở VHTTDL tỉnh Lạng Sơn cho biết, các tỉnh trong vùng Đông Bắc sở hữu tài nguyên du lịch đa dạng, phong phú, nhất là sản phẩm du lịch gắn với di sản văn hóa. Việc liên kết và hợp tác phát triển du lịch giữa các tỉnh trong vùng Đông Bắc có ý nghĩa quan trọng, nhằm phát huy được các lợi thế so sánh của mỗi địa phương về tiềm năng và nguồn lực phát triển, đồng thời bổ sung khắc phục cho nhau những hạn chế trong phát triển…

"Thông qua việc liên kết, hợp tác sẽ làm phong phú và đa dạng hóa các sản phẩm du lịch, tạo ra những sản phẩm du lịch mang tính đặc trưng, có chất lượng cao, từ đó tăng cường khả năng cạnh tranh và những lợi thế trong phát triển du lịch không chỉ riêng của một tỉnh mà còn cho toàn vùng. Đối với vùng Đông Bắc, nơi mà các giá trị về tài nguyên tự nhiên và văn hóa và các điều kiện khác trong phát triển du lịch là tương đối tương đồng, do vậy việc liên kết hợp tác này càng có ý nghĩa trong việc thực hiện tốt những mục tiêu phát triển chung của toàn vùng", ông Nguyễn Đặng Ân chia sẻ.

Tại Hội thảo, các đại biểu đã cùng bàn luận thống nhất, đề xuất định hướng và giải pháp liên kết, khai thác tiềm năng, lợi thế du lịch để phát triển kinh tế địa phương vùng Đông Bắc trong thời gian tới. Theo đó, các tỉnh cùng cam kết phát triển các sản phẩm du lịch đặc trưng vùng Đông Bắc theo hướng chất lượng cao, hấp dẫn, mang thương hiệu đặc thù gắn với di tích văn hóa lịch sử cách mạng như: Pác Pó, ATK chợ Đồn, ATK Định Hóa, Tân Trào... Đồng thời khai thác, phát huy giá trị văn hóa dân tộc bản địa như: yhực hành hát Then, nghi lễ Nhảy lửa... để cạnh tranh trên thị trường trong nước và quốc tế.

Ông Lê Văn Minh, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Phát triển Du lịch Việt (Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam) cho rằng, vùng Đông Bắc có một hệ thống di tích lịch sử cách mạng và là nơi tập trung sinh sống của các dân tộc thiểu số với một kho tàng văn hóa đặc sắc có thể liên kết tạo chuỗi giá trị chung cho toàn vùng. Vì vậy, việc xây dựng định hướng phát triển và hình thành hệ thống sản phẩm du lịch đặc trưng của các tỉnh vùng Đông Bắc trong thời gian tới là hết sức cần thiết, nhằm nâng cao giá trị sản phẩm, khẳng định thương hiệu du lịch và khả năng cạnh tranh trên thị trường trong nước và quốc tế của du lịch mỗi địa phương trong vùng.

Tuy nhiên, từ các ý kiến tại hội thảo cũng cho thấy, hiện phần lớn các địa phương trong vùng còn gặp nhiều thách thức trong việc xây dựng sản phẩm du lịch nói chung và sản phẩm đặc thù nói riêng trên cơ sở khai thác các giá trị văn hoá của địa phương. Nhiều khu du lịch, điểm du lịch văn hoá chưa được đầu tư đúng tầm dẫn đến chất lượng sản phẩm du lịch thiếu sức hút. Nhiều chương trình du lịch văn hoá còn đơn điệu và trùng lặp, dịch vụ du lịch chất lượng thấp, ít hấp dẫn...

Trước thực tế này, ông Phạm Hồng Long, Khoa Du lịch học, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội đề xuất, các quốc gia và khu vực buộc phải không ngừng đổi mới và sáng tạo để giữ vững thị phần trong ngành du lịch toàn cầu. "Những điểm đến có sự khác biệt, sản phẩm du lịch độc đáo và được thiết kế chuyên nghiệp thường là những điểm đến thành công trong việc thu hút khách du lịch. Việc đổi mới và sáng tạo không chỉ giúp nâng cao trải nghiệm của du khách mà còn tạo ra những giá trị gia tăng quan trọng cho ngành du lịch, từ đó củng cố sự phát triển bền vững".

Ông Long cũng cho rằng, trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt giữa các điểm đến du lịch, việc liên tục đổi mới và sáng tạo là yếu tố sống còn giúp các điểm đến giữ vững và nâng cao vị thế của mình. "Các sản phẩm du lịch độc đáo, sáng tạo giúp thu hút du khách nhờ vào trải nghiệm mới lạ mà những điểm đến khác không có. Ví dụ: Việc tạo ra các sản phẩm du lịch mới như du lịch văn hóa kết hợp trải nghiệm cuộc sống địa phương hoặc du lịch sinh thái kết hợp bảo vệ môi trường đã thu hút một lượng lớn du khách quốc tế. Điều này giúp các điểm đến có sự khác biệt và tạo ấn tượng lâu dài cho du khách".

Đông Bắc là một vùng có vị trí quan trọng của đất nước, cũng là vùng có tài nguyên du lịch tự nhiên và văn hóa đa dạng, phong phú, đặc biệt là tài nguyên du lịch văn hóa. Công tác bảo tồn, phát huy các giá trị di sản văn hóa vật thể và phi vật thể vùng Đông Bắc gắn với phát triển du lịch đang được các địa phương quan tâm. Hơn nữa, hiện nay khách du lịch có xu hướng ưa thích tìm hiểu, tương tác, trải nghiệm văn hóa, lễ hội, lối sống địa phương, thưởng thức ẩm thực, sản vật vùng miền… Đây chính là cơ hội, điều kiện thuận lợi để phát triển du lịch văn hóa vùng Đông Bắc.