Thời gian gần đây, showbiz Việt liên tiếp "chấn động" khi hàng loạt nhân vật nổi tiếng, từ doanh nhân, ca sĩ đến diễn viên hạng A bị bắt với những cáo buộc nghiêm trọng. Trong đó có những vụ việc liên quan đến bán hàng giả trên các nền tảng số, các sàn thương mại điện tử.
Liên quan đến vấn đề này, tại nghị trường Quốc hội khóa 15 cũng đang bàn thảo về Luật Thương mại điện tử. Các đại biểu thống nhất: Luật Thương mại điện tử không chỉ để quản lý “chợ mạng”, mà còn để bảo vệ người tiêu dùng, duy trì kỷ cương môi trường số. Vì vậy, nhiều đại biểu đề xuất: người bán, người mua cần được định danh điện tử, sàn giao dịch phải chịu trách nhiệm khi để xảy ra gian lận, hàng giả, hay lộ lọt thông tin cá nhân. Bởi chỉ khi “niềm tin số” được bảo đảm, thương mại điện tử mới phát triển lành mạnh, bền vững và an toàn.
Chia sẻ cùng VOV2, ông Nguyễn Lâm Thanh, Tổng Giám đốc Tik Tok Việt Nam, Phó Chủ tịch Hiệp Hội Internet Việt Nam cho rằng, thương mại điện tử là cuộc cách mạng về chuyển đổi số của ngành bán lẻ. Thời gian gần đây, tăng trưởng của ngành bán lẻ khoảng 10% mỗi năm, trong khi thương mại điện tử ở Việt Nam đang có tốc độ phát triển từ 25% đến 30% mỗi năm. Mỗi ngày có trên 10.000.000 giao dịch mua hàng trong thị trường thương mại điện tử ở Việt Nam. Điều đó cho thấy, thương mại điện tử trở thành một động lực quan trọng trong việc tăng trưởng kinh tế của cả nước.
“Với dự thảo Luật thương mại điện tử đang được Quốc hội thảo luận trong kỳ họp lần này, chúng tôi kỳ vọng rằng: Các bên liên quan trong lĩnh vực thương mại điện tử, bao gồm các nhãn hàng, những người bán hàng và người tiêu dùng sẽ có một niềm tin. Và từ đó, các nhãn hàng cũng như cộng đồng doanh nghiệp sẽ có thể yên tâm để đầu tư nhiều hơn vào lĩnh vực thương mại điện tử, tạo ra một sự tăng trưởng và bền vững hơn trong tương lai” – Ông Nguyễn Lâm Thanh kỳ vọng.
Ở Việt Nam chúng ta hiện có hơn 100 triệu tài khoản mạng xã hội, phổ biến nhất là Facebook, Zalo, Youtube, Instagram, Tiktok… Không thể phủ nhận, mạng xã hội là một trong những giải pháp công nghệ hữu hiệu và tất yếu trong quá trình phát triển của xã hội, đặc biệt là sự phát triển của thương mại điện tử.
Tuy nhiên, không chỉ có lợi ích, việc mua bán hàng online cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro và nguy cơ. Mỗi năm lực lượng chức năng đều phát hiện, xử lý hàng ngàn vi phạm trong lĩnh vực thương mại điện tử, vi phạm bán hàng trên không gian mạng. Mỗi ngày, chúng ta gặp không ít trường hợp mua phải hàng giả, hàng nhái, kém chất lượng, thậm chí lừa đảo. Việc kiểm soát người bán hàng trên các nền tảng thương mại điện tử, nhất là trên các nền tảng mạng xã hội vẫn đang là thách thức với cơ quan quản lý.
Đồng tình với đề xuất của các đại biểu Quốc hội là cần phải định danh điện tử người bán hàng trực tuyến trên các sàn thương mại diện tử cũng như trên các nền tảng mạng xã hội, ông Nguyễn Lâm Thanh khẳng định rằng đó là một việc làm cần thiết bởi: “Minh bạch là yếu tố quan trọng nhất để xây dựng thương mại điện tử và môi trường số bền vững”.
Tổng Giám đốc Tik Tok Việt Nam cũng cho biết, hiện nay trên Tik Tok Shop có khoảng 6.000.000 tài khoản là những nhà bán hàng và những người sáng tạo nội dung, những người đóng vai trò giới thiệu hàng hóa đến với hơn 40.000.000 người mua hàng Việt Nam, cung cấp trên 3.000.000 đơn hàng mỗi ngày. Có một sự khác biệt ở trên Tik Tok shop là tất cả các giao dịch đều minh bạch, được lưu lại rõ ràng các bên liên quan, từ người bán hàng, nhãn hàng, người vận chuyển và bảo đảm quyền lợi của người tiêu dùng.
“Tôi cho rằng, “chợ mạng” có rất nhiều dạng cấp khác nhau, nhưng với kinh nghiệm cá nhân của tôi, để hạn chế tình trạng bị lừa đảo, bị mua phải hàng giả, hàng kém chất lượng thì chúng ta nên giao dịch trên các nền tảng thương mại điện tử có đăng ký với Bộ Công thương, có ghi nhận lại các giao dịch trung gian để bảo đảm quyền lợi của các bên. Tôi cũng rất mong với “Luật thương mại điện tử” chúng ta sẽ hạn chế được những hoạt động, giao dịch thương mại điện tử không đăng ký với quản lý Nhà nước” - Ông Nguyễn Lâm Thanh chia sẻ.
Việc xác thực, định danh tài khoản đối với người bán hàng là cần thiết, không những góp phần tạo môi trường thương mại điện tử minh bạch mà còn mang lại nhiều lợi ích khác nữa. Vì thế, với cương vị là Tổng Giám đốc Tik Tok Việt Nam, ông Nguyễn Lâm Thanh ủng hộ và mong muốn sớm có thể thực hiện trên diện rộng việc định danh người bán hàng trực tuyến trên tất cả các nền tảng số. Hiện nay một số nền tảng thương mại điện tử lớn đã thực hiện. Ví dụ như Tik Tok Shop đã thực hiện kê khai và nộp hộ thuế cho các nhà bán hàng trên nền tảng. Vì vậy, việc thực hiện định danh điện tử người bán hàng đã thực hiện. Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Lâm Thanh, điều đáng lo ngại là các nền tảng mạng xã hội không có chức năng thanh toán ở Việt Nam hiện nay vẫn chiếm một tỷ trọng đáng kể trong thương mại điện tử.
“Với nhóm giao dịch này, làm thế nào để có thể định danh người bán vẫn là một câu hỏi lớn, việc đó khó có thể thực hiện trong thời gian gần” - Ông Nguyễn Lâm Thanh bày tỏ lo ngại.
Ông Nguyễn lâm Thanh cho rằng, các nhà cung cấp nền tảng thương mại điện tử và MXH cũng cần có trách nhiệm trong việc thực hiện định danh đối với người bán hàng trực tuyến trên nền tảng do mình cung cấp. Trong đó, thực thi và tuân thủ nghiêm minh các quy định pháp luật hiện hành tại Việt Nam là nghĩa vụ, trách nhiệm cao nhất của các nhà cung cấp nền tảng.
Thực hiện định danh người bán hàng online như phân tích của ông Nguyễn Lâm Thanh và qua thực tế là một hành trình còn nhiều khó khăn và thách thức, nhưng rất cần thiết. Thực chất, định danh người bán online, siết chặt “chợ mạng” không phải để làm khó ai, mà là để bảo vệ niềm tin số, bảo vệ người tiêu dùng và giúp thương mại điện tử phát triển bền vững, an toàn. Khi mọi giao dịch thương mại được ghi lại minh bạch sẽ tạo sự an tâm hơn cho cả người mua lẫn người bán. Từ đó khuyến khích mua sắm online nhiều hơn, đẩy mạnh chuyển đổi số, giao dịch không tiền mặt, thúc đẩy phát triển thương mại điện tử, mang lại những lợi ích to lớn về kinh tế. Hơn nữa, khi việc định danh này được thực thi sẽ là những mấu chốt tạo ra môi trường mạng văn minh, là một trong những yếu tố quan trọng tạo đà cho sự phát triển của đất nước.
