Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội là hoạt động thường niên của thành phố Hà Nội nhằm triển khai Kế hoạch thực hiện các sáng kiến gia nhập Mạng lưới các Thành phố Sáng tạo của UNESCO, thúc đẩy phát triển công nghiệp văn hoá, khẳng định vị thế tiên phong của Hà Nội ở tầm quốc gia, hội nhập với xu thế kinh tế sáng tạo quốc tế.
Với chủ đề “Dòng chảy” Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội năm nay tập trung vào 3 trụ cột chính: Thiết kế, Cộng đồng và Sáng tạo nhằm hướng tới dòng chảy huyết mạch kết nối các giá trị lịch sử, văn hoá, kinh tế, xã hội của Thủ đô. Tuyến trải nghiệm của Lễ hội nhấn mạnh vào sự kết nối hai bên bờ sông Hồng qua cầu Long Biên lịch sử, đồng thời làm nổi bật các giá trị văn hoá lịch sử tại các quận, huyện trên địa bàn thành phố.
Chia sẻ tại buổi họp báo, ông Đỗ Đình Hồng, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội cho biết, Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội là cơ hội trải nghiệm biến di sản công nghiệp thành tổ hợp văn hoá sáng tạo, tạo ra dịch vụ, sản phẩm mới và thu hút đầu tư, thực hiện chiến lược phát triển Công nghiệp văn hoá Thủ đô, hướng đến phát triển bền vững. "Với tầm nhìn chuyển đổi này, Nhà máy Xe lửa Gia Lâm là điểm nhấn của Lễ hội năm nay. Bên cạnh đó, chính sách di dời các cơ sở sản xuất công nghiệp ra khỏi nội đô đã và đang để lại những di sản công nghiệp giàu tiềm năng chờ được đánh thức. Chúng ta phải cùng nhau có trách nhiệm để lan tỏa giá trị di sản, lan tỏa sức sáng tạo của các nghệ sĩ, kiến trúc sư, nhà sáng tạo nghệ thuật để cộng đồng người dân được hưởng lợi từ những sáng tạo này".
Là Kiến trúc sư trưởng của TOOB STUDIO, người chịu trách nhiệm định hình các tuyến không gian kiến trúc của Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2023, KTS Nguyễn Hồng Quang cùng với nhóm kiến trúc sư tham gia chương trình đã quyết định tạo ra một tuyến các không gian kiến trúc để phục vụ hoạt động nghệ thuật hướng tới cộng đồng và quan trọng nhất là việc tôn vinh những di sản nằm trong khu vực nơi diễn ra sự kiện. Bên cạnh đó, TOOB STUDIO còn chịu trách nhiệm thiết kế Pavilion “Không gian Kiến trúc & Nghệ thuật Phân xưởng nóng” tại Nhà máy xe lửa Gia Lâm. Đây là một trong 4 không gian Pavilion của Lễ hội thiết kế sáng tạo 2023 của thành phố Hà Nội, mang tới những câu chuyện và các cung bậc cảm xúc khác nhau về Thủ đô ngàn năm dưới góc nhìn khác biệt, một Hà Nội sáng tạo và đậm chất nghệ thuật.
Lấy cảm hứng từ tác phẩm "Tính tương đối" của nghệ sĩ thị giác M. C. Escher, TOOB STUDIO mong muốn đem lại cảm giác vô tận khi khám phá không gian bằng cách di chuyển trên những cốt sàn có cao độ khác nhau. Qua từng nấc thang, không gian sẽ khơi gợi cảm xúc ở từng góc nhìn. Những tia sáng tự nhiên len lỏi qua lớp mái làm nổi bật bề mặt thời gian của những cỗ máy đồ sộ và không gian rộng lớn này từng là chốn neo đậu của những cấu trúc vận hành hàng đầu cả nước. Sự hồi tưởng về quá khứ và phản chiếu giữa tính hữu hạn của đời sống con người và sự linh thiêng của thực thể vật chất sẽ mang đến cho người xem những giá trị tinh thần tiềm ẩn trong đời sống kiến trúc và nhận thấy sự cần thiết phải bảo tồn và nuôi dưỡng phần di sản của nhà máy.
"Chúng tôi hy vọng qua sự kiện này, tiếng nói và suy nghĩ của kiến trúc sư, nghệ sĩ và các cơ quan ban ngành sẽ gắn kết gần nhau hơn, là tiền đề cho các dự án kiến trúc công cộng tiếp tục được thực trong tương lai, để vai trò của kiến trúc sư trong bối cảnh đô thị ngày càng đậm nét", KTS Nguyễn Hồng Quang cho biết.
Năm nay, lần đầu tiên Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam tham gia Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội. Theo ông Hoàng Năng Khang, Phó TGĐ Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam, đơn vị sẽ tổ chức chuyến tàu đặc biệt mang tên “Hành trình di sản” để phục vụ nhu cầu tham quan, tìm hiểu những công trình kiến trúc lịch sử trên địa bàn Thủ đô Hà Nội của người dân và du khách trong thời gian diễn ra Lễ hội. Theo đó, chuyến tàu đặc biệt đầu tiên kết nối Ga Hà Nội và Ga Gia Lâm sẽ có 2 toa được các nghệ sĩ thiết kế nghệ thuật sắp đặt và không bán vé, chỉ phục vụ đại biểu tham dự lễ khai mạc Lễ hội vào tối 17/11. Từ ngày 18/11 trở đi và kéo dài trong suốt thời gian diễn ra Lễ hội, các tàu LH3 và LH5 sẽ kết nối Ga Hà Nội và Ga Gia Lâm vào buổi sáng, tàu LH4 và LH6 hoạt động vào buổi chiều nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho du khách tham quan lễ hội từ các địa điểm khác nhau. Mỗi chuyến tàu vận chuyển được khoảng 200 hành khách với giá là 20.000 đồng/người/lượt.
"Nhà máy xe lửa Gia Lâm được xây dựng năm 1905 sẽ được các kiến trúc sư, nhà sáng tạo cải tạo thành các tổ hợp sáng tạo độc đáo. Công trình gần 120 năm tuổi từng nằm trong diện di dời khỏi nội đô, thông qua Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội đã khoác lên diện mạo mới của một “điểm hẹn văn hóa” yêu thích của giới trẻ. Đặc biệt, việc tổ chức tuyến tàu trải nghiệm “Hành trình di sản” kết nối hai bên bờ sông Hồng mang đến góc nhìn mới cho mọi người cũng như đánh thức hoạt động sáng tạo trên nền di sản công nghiệp, biến di sản công nghiệp thành tổ hợp văn hóa sáng tạo. Sau khi kết thúc lễ hội, chúng tôi sẽ nghiên cứu dựa trên phản hồi của hành khách để triển khai thường xuyên nhằm đáp ứng nhu cầu của khách muốn trải nghiệm hành trình này", ông Hoàng Năng Khang chia sẻ.
Từ ngày 17 - 26/11/2023, dự kiến sẽ có gần 70 hoạt động văn hóa với 4 công trình giới thiệu kiến trúc, hơn 20 trưng bày và triển lãm, khoảng 20 hội thảo, tọa đàm trong đó có 5 hội thảo quốc tế, 9 hoạt động giới thiệu nghệ thuật, chuỗi sự kiện cộng đồng, hội chợ sáng tạo được tổ chức tại tuyến địa điểm chính của Lễ hội là Nhà máy xe lửa Gia Lâm, tháp nước Hàng Đậu và vườn hoa Vạn Xuân; Ga Long Biên và Ga Gia Lâm; và các hoạt động, sự kiện văn hóa trên địa bàn các quận huyện thị xã tại Hà Nội. Nội dung các sự kiện xoay quanh chủ đề “Dòng chảy” nhằm kết nối sự sáng tạo và phát huy truyền thống lịch sử văn hóa, hướng tới sự phát triển của ngành Công nghiệp văn hóa sáng tạo của Thủ đô.
Các hoạt động hoàn toàn miễn phí, người dân có thể xem thông tin các hoạt động và đăng ký đối với một số hoạt động hạn chế số lượng người tại trang: http://lehoithietkesangtao.vn.
