Chủ lễ thay mặt gia chủ khấn báo thổ công tổ chức lễ mừng cơm mới

Lễ hội mừng cơm mới của đồng bào dân tộc Thái đã có từ lâu đời. Đây là một trong các lễ hội tiêu biểu của đồng bào dân tộc Thái tỉnh Sơn La được tổ chức hàng năm vào mùa lúa chín, với tinh thần tự nguyện quyên góp của dân bản.

Đồng bào dân tộc Thái ở Mộc Châu quan niệm: để có một mùa vụ bội thu, sự phù hộ của đất trời, tổ tiên rất quan trọng. Vì vậy, trước khi thu hoạch lúa, các gia đình đều làm lễ cúng cơm mới với ý nguyện bày tỏ lòng biết ơn với tổ tiên, trời đất.

Là lễ hội mang tính chất gia đình nhưng có sự tham dự của họ hàng, đại diện các gia đình trong bản. Lễ vật chuẩn bị gồm có mâm riêng cúng thổ địa, tổ tiên. Bánh trưng, bánh sừng bò gói bằng nếp mới, gà, hoa quả... là những lễ vật không thể thiếu.
Xôi ngũ sắc mang theo hi vọng về một mùa bội thu cũng được chuẩn bị sẵn sàng
Đặc biệt một con lợn ngon được gia chủ lựa chọn cẩn thận làm lễ. Thủ, chân, đuôi lợn được luộc chín để dâng lên tổ tiên.
Nghi lễ đầu tiên diễn ra tại nơi thờ thổ công của gia đình, ngay góc sân gần với cổng vào nhà người Thái.
Trong quan niệm của đồng bào Thái, thổ công có vai trò quan trọng trong việc phù trợ sự ổn định, phát triển của gia đình. Vì vậy, lễ cúng cơm mới phải có mâm lễ dâng lên thổ công bày tỏ lòng thành gia chủ, cùng lời cầu nguyện phù trợ cho nghi lễ diễn ra suôn sẻ.
Chủ trì nghi lễ là thầy cúng cao tay Cà Thị Hòa (đội mũ, áo đen). Bà dâng lễ vật lên thổ địa. Quanh mâm lễ là bà con dân tộc Thái, Lào, Khơ Mú, Ba Na, Tày, Nùng... cùng tham gia.
Mâm cúng dành cho thổ công gồm gà luộc, rượu cần, qua quả, bánh trưng, cơm nếp, cá nướng, thổ cẩm... Tất cả đều là những sản vật của đồng bào Thái sau một mùa trồng cấy, chăn nuôi vất vả.
Kết thúc cúng thổ công, thầy cúng đứng lên tay phe phẩy quạt vào mâm lễ như một lời cảm ơn thổ công nhận lễ, chứng giám cho lòng thành của gia chủ
Sau nghi thức cúng thổ công ngoài sân, thầy cúng cùng gia chủ lên nhà sàn làm lễ cho gia tiên.
Thủ lợn, hoa quả, rượu cần, xôi ngũ sắc, bánh trưng được bày biện trang trọng tại mâm lễ cúng tổ tiên
Tại bàn thờ nơi góc nhà, con cháu trong gia đình thành kính lắng nghe thầy cúng làm lễ tạ ơn tổ tiên che chở cho một năm mạnh khỏe, sản xuất thuận lợi.
Kết thúc nghi lễ cúng tổ tiên, bản làng người Thái vui vầy bên mâm cơm mới. Đồng thời, gia chủ chia lễ cảm ơn các vị khách đã đến chung vui cùng gia đình.
Đồng bào các dân tộc vui trong điệu múa mừng lễ cơm mới thành công
Điệu xòe đoàn kết mừng cơm mới