Phát biểu tại hội nghị, Cục trưởng Cục Bản quyền tác giả Trần Hoàng cho biết, sau 10 năm thi hành Nghị định 131/2013/NĐ-CP, các điều khoản xử phạt hành chính, hành lang về pháp lý đã có những thay đổi. Vì thế, các cơ quan, đơn vị, địa phương, tổ chức, cá nhân liên quan cần đánh giá việc thực hiện Nghị định để tiếp tục hoàn thiện hành lang pháp lý, đáp ứng yêu cầu của đời sống.
Báo cáo về việc thực thi Nghị định số 131/2013/NĐ-CP, Phó Cục trưởng Cục Bản quyền tác giả, bà Phạm Thị Kim Oanh khẳng định: Sau 10 năm triển khai thực hiện, nghị định được áp dụng đi vào thực tiễn góp phần tạo bước chuyển biến, nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật của các đối tượng thực thi, ý thức tôn trọng quyền tác giả, quyền liên quan từ các cơ quan, đơn vị sử dụng tác phẩm nói riêng và từ các cơ quan, doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân kinh doanh khi khác thác, sử dụng tác phẩm.
Nghị định số 131 đã góp phần quan trọng giúp cơ quan thực thi pháp luật trong công tác thanh tra, kiểm tra, chấn chỉnh việc thực hiện các quy định pháp luật về quyền tác giả, quyền liên quan. Thanh tra Bộ VHTTDL đã tiến hành 534 cuộc thanh kiểm tra việc chấp hành quy định pháp luật trong lĩnh vực quyền tác giả, quyền liên quan kết hợp với các lĩnh vực văn hoá theo thẩm quyền như điện ảnh, nghệ thuật, biểu diễn (cuộc thi người đẹp), nhiếp ảnh… xử phạt vi phạm hành chính 447 tổ chức, 3 cá nhân. Tổng số tiền xử phạt vi phạm hành chính theo Nghị định 131 là 12,8 tỷ đồng.
Hành vi vi phạm chủ yếu bị xử phạt là biểu diễn trực tiếp tác phẩm trước công chúng mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả, sử dụng bản ghi âm, ghi hình đã công bố vào mục đích thương mại trong nhà hàng, cửa hàng siêu thị, cơ sở kinh doanh karaoke mà không trả tiền sử dụng cho chủ sở hữu quyền tác giả, chủ sở hữu quyền liên quan theo quy định…
Bên cạnh đó, cùng với sự phát triển của xã hội, hành vi xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan trên mạng xã hội ngày càng phức tạp, với thủ đoạn tinh vi, gây khó khăn cho công tác quản lý: Cá nhân, tổ chức cung cấp xuyên biên giới, sử dụng tên miền quốc tế, dùng máy chủ ở nước ngoài… Chủ sở hữu quyền tác giả, quyền liên quan cung cấp chưa đầy đủ, chưa kịp thời, bên vi phạm không đến, tìm lý do trì hoãn, kéo dài thời gian, không đủ căn cứ, chứng cứ để xử lý theo quy định.
Bà Đặng Thị Quỳnh Hoa, Trưởng Phòng Thanh tra Văn hóa, Thanh tra Bộ VHTTDL kiến nghị: "Thứ nhất, về mức xử phạt vi phạm hành chính hiện nay đang còn ở mức thấp. Mặc dù Luật quy định rõ, đối với các hành vi xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan đối với cá nhân mức xử phạt vi phạm hành chính là 250.000.000 (đối với tổ chức 500 triệu đồng) tuy nhiên do nghị định xây dựng từ 2013 nên chúng tôi sẽ cần phải sửa đổi để đảm bảo làm sao đủ sức răn đe đối với các hành vi xâm phạm quyền".
Liên quan đến nội dung này, bà Phạm Thị Kim Oanh cũng chia sẻ: "Mức phạt cao nhất với hành vi vi phạm bản quyền là 500 triệu đồng nhưng ít có hành vi có mức phạt tiền cao như thế, đang tập trung chủ yếu mức tầm 15-35 triệu đồng. Với những hành vi vi phạm tính chất nghiêm trọng hơn cũng chưa đủ để mang tính răn đe. Vì vậy cần có sự xem xét sửa đổi về mức phạt tiền, cụ thể trong các nhóm đối tượng".
Đại diện Trung tâm bảo vệ quyền tác giả Việt Nam cho biết, trong điểm a, khoản 1, điều 13 Nghị định 131 quy định xử phạt hành vi biểu diễn trực tiếp tác phẩm trước công chúng mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả theo quy định với mức phạt với cá nhân là từ 5-10 triệu đồng, với tổ chức là 10-20 triệu đồng. Đây là mức phạt quá thấp so với quy mô và doanh thu các chương trình biểu diễn hiện nay (từ vài tỷ đến hàng chục tỷ) và cũng nhỏ hơn so với giá trị tiền nhuận bút mà các đơn vị né tránh, không trả cho tác giả, lâu dần sẽ dẫn đến tâm lý coi thường nghĩa vụ luật định, công khai xâm phạm quyền tác giả để giảm chi phí, tăng lợi nhuận.
Trung tâm bảo vệ quyền tác giả Việt Nam hiện nay đại diện cho hơn 5.000 tác giả âm nhạc Việt Nam và hơn 4 triệu tác giả âm nhạc quốc tế, là một trong những đối tượng chịu sự tác động của Nghị định số 131. Đại diện Trung tâm này kiến nghị, ngoài tăng mức phạt cần có hình thức xử phạt bổ sung, khắc phục hậu quả để răn đe tình trạng công khai xâm phạm quyền tác giả và quyền liên quan như hiện nay.